Wat is Forum voor Democratie?

In deze video legt NOS op 3 kort uit wat de belangrijkste standpunten zijn van FvD en waar de partij bij de Tweede Kamerverkiezingen (2023) voor staat:

Samen met strafpleiter en advocaat Theo Hiddema vormt Baudet jarenlang een tweemansfractie. Het grootste succes heeft de partij bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2019. FvD doet dan in alle provincies mee en krijgt een grote hoeveelheid stemmen. Het wordt zelfs de grootste partij en gaat daarna in diverse provincies meebesturen. Door de grote winst wordt Forum ook in de Eerste Kamer een grote partij. Ze gaat van nul naar twaalf zetels, waarmee ze even groot wordt als de VVD.

Dan al blijkt dat Baudet de controverse niet schuwt en zich soms bedient van beladen terminologie, die gelieerd wordt aan extreemrechts, en waar velen aanstoot aan nemen. Zo spreekt Baudet zich in 2017 uit tegen "homeopathische verdunning van de Nederlandse bevolking" met "alle volkeren van de wereld". Dat roept associaties op met de alt-rightbeweging. In zijn boek Oikofobie gebruikt hij het woord verdunnen weer, daar gaat het over het "verdunnen van nationale identiteiten". Op het FvD-partijcongres in 2017 laat Baudet voor het eerst de term ‘boreaal Europa’ vallen. Een term die de extreemrechtse politicus Jean-Marie Le Pen in 2015 gebruikt om aan te geven dat Europa oorspronkelijk uitsluitend een witte bevolking heeft en dat dit ook zo zou moeten blijven. Onder andere deze uitspraak kost Le Pen zijn lidmaatschap van zijn eigen partij, Le Front National, naast antisemitische opmerkingen. Baudet gebruikt de term ‘boreaal’ opnieuw in zijn overwinningsspeech bij de Provinciale Statenverkiezing in 2019 waarmee zijn partij uiteindelijk 12 zetels in de Eerste Kamer behaalt: "Net als al die andere landen van onze boreale wereld worden we kapotgemaakt door de mensen die ons juist zouden moeten beschermen." Baudet doelt hier weer op de maatschappelijke elite. Dat roept veel weerstand op, ook in eigen kring.

In de pandemiejaren – tussen 2020-2022 – worden de berichten van Baudet, met name zijn tweets, steeds controversiëler. Hij wordt voor de rechter gedaagd door het CIDI, het CJO en vier Joodse oorlogsoverlevenden omdat hij en zijn partijgenoten zowel binnen als buiten de Tweede Kamer herhaaldelijk vergelijkingen hebben gemaakt tussen coronamaatregelen en de Tweede Wereldoorlog. Op 14 november 2021 plaatst hij onder andere een tweet waarin Baudet ongevaccineerden "de nieuwe joden" noemt en "wegkijkende uitsluiters de nieuwe nazi's en NSB'ers". Er volgen andere berichten waarin hij de Jodenvervolging koppelt aan de coronamaatregelen en het kabinetsbeleid. De rechter oordeelt dat hij de gewraakte tweets moet verwijderen en eveneens krijgt hij een verbod opgelegd op het gebruik van beeldmateriaal van de Holocaust in het kader van het debat over de coronamaatregelen. Baudet zelf noemt het een “krankzinnig, onbegrijpelijk vonnis”.

Ook binnen de Tweede Kamer ontstaat steeds meer ongemak over Baudets radicale opstelling en felle, persoonlijke aanvallen. Die kunnen gericht zijn tegen journalisten en wetenschappers, en ook tegen leden van het kabinet. Zo maakt Baudet minister van Financiën Sigrid Kaag verdacht door in een begrotingsdebat te stellen dat zij heeft gestudeerd aan een ‘spionnenopleiding’ (de universiteit van Oxford), volgens Baudet "weinig meer dan in feite een opleidingsinstituut voor westerse geheime diensten". Toen Baudet daarover doorgaat ondanks aansporingen hierover te stoppen, stappen Kaag en de rest van de regering op.

In 2018 verschijnt zijn boek Oikofobie: de angst voor het eigene, waarin Baudet schrijft dat het eigene van Nederland kapot wordt gemaakt. “Door het multiculturalisme en de open grenzen, waardoor elk jaar weer tienduizenden immigranten ons land binnenkomen en elk jaar de sociale samenhang verder onder druk komt te staan. Door de Europese Unie, die de inwoners van ons land zeggenschap over hun leven ontneemt en een bureaucratie optuigt die het nationale parlement op vrijwel elk punt kan overstemmen.” En vergeet de moderne kunsten niet, “de vervreemdende klanken van de atonale muziek; de onbegrijpelijke stellages en kleurstrepen in moderne musea; de afschrikwekkende bouwsels die in elke stad verrijzen.” De vrees om het vertrouwde te verliezen, de eigen Westerse cultuur ten onder te zien gaan, omdat het niet gekoesterd wordt en zal worden overvleugeld door andere – minder beschaafde - culturen, zoals de islam, is een centraal thema van Forum voor Democratie. Andere politici, zoals Geert Wilders, spreken eerder diezelfde vrees uit. Forum en PVV zijn dan ook loten aan de stam van dezelfde boom: de populistische partij.

Gaandeweg neemt FvD meer sterk afwijkende standpunten in. Er zijn onderwerpen waar FvD een totaal eigen positie inneemt: het onderwijs, de klimaatcrisis, het coronabeleid, de inval van Rusland in Oekraïne. Gedurende de coronacrisis staat Baudet met zijn ontkenning van de pandemie alleen. Zo vergelijkt hij de coronamaatrdegelen met de nazi-maatregelen tegen de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Partijgenoot Gideon van Meijeren wordt in de Tweede Kamer tijdens een coronadebat ter verantwoording geroepen door andere Kamerleden om uitspraken die hij eerder deed. Namelijk dat hij ‘de mensen die verantwoordelijk zijn voor het coronabeleid wil 'opsporen, vervolgen en opsluiten.’

Ander opmerkelijk thema is het standpunt van FvD ten opzichte van de inval in de Oekraïne door de voormalige Sovjet-Unie. Op Twitter noemt Baudet Poetin ‘de leider van conservatief Europa en prachtige vent’ en weigert daarna de oorlog te veroordelen. In het parlement raakt de partij hierdoor in een politiek isolement. Zo berispt het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer Baudet in 2022 omdat hij weigert zijn nevenfuncties te melden. Hij werd daarvoor een week geschorst.

Ook steunt een meerderheid van de Tweede Kamer een voorstel van Klaver van GroenLinks om een onderzoek in te stellen ‘of politieke partijen, politici en belangenorganisaties in Nederland gefinancierd worden met geld uit de Rusland’. Ondanks alle ophef en schandalen weet de partij van Baudet nog steeds mensen te trekken en is het de partij met de meeste leden.

In 2020 ontstaat onrust over nazistische, homofobe en antisemitische uitlatingen van leden van de jongerenafdeling JFvD, geuit in besloten WhatsApp-groepen. De partij kondigt een eigen onderzoek aan, maar voor veel partijleden is dit niet genoeg. Er vindt een scheuring plaats in de partij. Steeds meer senatoren, Statenleden en prominente partijleden stappen op, waaronder prominente FvD'ers Annabel Nanninga, Joost Eerdmans, Nicki Pouw-Verweij en Eva Vlaardingerbroek. Eerdmans en Nanninga beginnen in december 2020 een eigen partij, JA21 en daar sluiten enkele andere voormalige FvD-politici zich bij aan. Als de conflicten hoog oplopen wordt het FvD Twitteraccount gehackt en kan Baudet zijn eigen partijkantoor niet meer in omdat voormalige medestanders de sloten hebben vervangen.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 verliest FvD en houdt het vijf zetels over. Na de Provinciale Verkiezingen in 2023 resteren twee zetels in de Eerste Kamer. Na de Tweede Kamerverkiezingen in datzelfde jaar houdt FvD 3 zetels over in de Tweede Kamer.