De verkenner voert aparte gesprekken met alle partijleiders om bij te houden wat ieders wensen zijn rondom de nieuwe regering. Hij of zij vraagt dan of partijen willen regeren, met wie ze wel en niet willen samenwerken en wat hun belangrijkste inhoudelijke punten zijn. Zo onderzoekt de verkenner welke mogelijkheden er zijn voor een nieuwe regering en schrijft dit allemaal op.
De verkenner moet zich neutraal opstellen. Ook zorgt hij of zij voor rust bij alle partijleiders. Omdat partijen tijdens verkiezingscampagnes vaak fel tegenover elkaar staan, helpt de verkenner na de verkiezingen om weer samen vooruit te kijken. Want de partijen moeten hierna mogelijk gaan samenwerken.&nbsp;
Vervolgens brengt de verkenner een openbaar verslag uit met alle bevindingen van die gesprekken. Daarin staat welke partijen het beste verder kunnen gaan praten en wie de vervolgstappen in de formatie het beste kan leiden, oftewel wie de informateur wordt. De Kamer bespreekt dit verslag en besluit daarna hoe de formatie verdergaat. Ontdek <a href="https://npokennis.nl/story/86/hoe-werkt-een-formatie" target="_blank" rel="noopener">hier</a> meer over hoe een formatie werkt.

Xander van der Wulp werkte van 2008 tot 2025 als politiek verslaggever in Den Haag voor de NOS.

Xander van der Wulp

Verkenner

Wat doet een verkenner tijdens de formatie? - NOS op 3

NOS op 3

Wat doet de verkenner tijdens de formatie?

Devran Alkas is journalist en werkt als redacteur en presentator voor NOS op 3.

Devran Alkas

Fragment

Politiek

Kamerleden wachtgeld

Wat is wachtgeld?

Sophie Frankenmolen werkt als redacteur en presentator voor NOS op 3. Daarnaast heeft ze de presentatie van onder andere Rambam gedaan, de documentaireserie Reference Man geproduceerd en verschillende podcasts gemaakt.

Sophie Frankenmolen

In totaal zijn er 150 zetels in de <a href="https://npokennis.nl/story/87/hoe-werkt-de-tweede-kamer" target="_blank" rel="noopener">Tweede Kamer</a>. Op basis van de <a href="https://npokennis.nl/story/76/hoe-wordt-je-stem-geteld?languageFromSerie=nl" target="_blank" rel="noopener">verkiezingsuitslag</a> worden die zetels verdeeld over de politieke partijen. Om een wet, begroting of ander voorstel door te voeren moet de meerderheid van de Kamer het daarmee eens zijn. Dit zijn dus minstens 76 zetels.&nbsp;
Een minderheidskabinet bestaat zelf niet uit de meerderheid van de Kamer. Ze hebben samen dus minder dan die 76 zetels. Daarom moet een minderheidskabinet steeds op zoek naar steun van de partijen die niet meeregeren (de oppositie) om voorstellen aan te nemen.
Daarom wordt er dan vaak samengewerkt met andere partijen. Soms spreken partijen af om het kabinet bij bepaalde onderwerpen altijd te steunen. Dit noem je gedoogsteun. Bijvoorbeeld: een partij die zelf niet in het kabinet zit, spreekt af om het kabinet altijd te steunen op het gebied van klimaatbeleid.
Maar een minderheidskabinet kan dus niet automatisch rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer. Bij elke stemming moet het opnieuw op zoek naar genoeg steun, waardoor de uitkomst van stemmingen onzekerder is dan bij een meerderheidskabinet.
Als een voorstel van een minderheidskabinet wel genoeg stemmen krijgt in de Tweede Kamer, moet het daarna nog langs de Eerste Kamer. Dus ook met een meerderheid is er niet per se zekerheid. Ontdek <a href="https://npokennis.nl/longread/7452/waarom-hebben-we-een-eerste-kamer" target="_blank" rel="noopener">hier</a> hoe de Eerste Kamer werkt.

Minderheidskabinet Tweede Kamer

Wat is een minderheidskabinet? - NOS op 3

Wat is een minderheidskabinet?

Iron Dome - header

Hoe werkt de Iron Dome van Israël? - NOS Nieuws

NOS Nieuws

Hoe werkt de Iron Dome van Israël?

Jonge mannen in gesprek conservatieve jongeren

Samenleving

Worden jongeren steeds conservatiever? 

Iraanse Revolutionaire Garde

Geschiedenis

Wat is de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC)?

mod_article

0_hezbollah_animatie.mp4

Hezbollah soldaten steken een vuist in de lucht

NOS - 15 juni 2024

Wat is Hezbollah? NOS

Cultuur

Wat is Hezbollah? 

mod_media_article

Iran_Westen_header

Waarom is de relatie tussen Iran en het Westen zo moeizaam?

Kernbom_header

Hoe zijn kernwapens de wereld in gekomen?

1_netanyahu

Wie is Benjamin Netanyahu?

mod_story

Israel uitroepen staat

Waarom is de staat Israël gesticht?

Iemand van Hamas met een wapen in zijn hand. 

1_hamas_header

Wat is Hamas?

Iran_header

Iran: hoe streng zijn de regels in dit land?

Jonge strijders bereiden zich voor om een raketgranaat af te vuren.

1-soennieten-sjiieten

Wat is het verschil tussen soennieten en sjiieten?

Israël en Iran zijn aartsvijanden. Dat komt omdat Iran eerst Hezbollah, en later ook Hamas steunt. Israël saboteert het Iraans atoomprogramma uit vrees voor kernbommen.

Israël en Iran zijn aartsvijanden. 

Iran en Israël - social image

Israël en Iran

Wim Berkelaar is een Nederlands historicus. Sinds 2005 is hij verbonden aan het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Wim Berkelaar

openingsafbeelding_gevechtbereidheid

Dit is de kwestie (EO)

Gevechtsbereidheid_Nederlanders

Waarom zijn Nederlanders niet zo gevechtsbereid?

Apartheid - bord met 'White area'

Wat is apartheid?

Schoof val kabinet 2

Wat gebeurt er als een kabinet valt? 

Pieter Omtzigt in de Tweede Kamer

Wie is Pieter Omtzigt?

Een demissionair kabinet vormt nadat een kabinet is <a href="https://npokennis.nl/story/802/wat-gebeurt-er-als-een-kabinet-valt" target="_blank" rel="noopener">gevallen</a>. Dat gebeurt bijvoorbeeld door een meningsverschil of omdat samenwerking tussen de regerende partijen niet meer lukt. Dan biedt de minister-president ontslag aan van dat kabinet.&nbsp;
Een demissionair kabinet betekent eigenlijk dat we geen regering meer hebben. Maar het land moet dan nog wel bestuurd worden, daarom vormt het gevallen kabinet dan een tijdelijk bestuur.&nbsp;
Dit demissionaire kabinet houdt zich bezig met zaken die al lopen of dringend zijn. Maar ze mogen geen nieuw beleid uitvoeren of grote besluiten nemen. Dus alle nieuwe besluiten, grote beleidsveranderingen of uitgaven worden uitgesteld tot er een nieuw kabinet is gevormd. Ook onderwerpen die veel politieke discussie opleveren komen stil te liggen.&nbsp;
Na de val van een kabinet volgen er nieuwe Tweede Kamerverkiezingen. Burgers stemmen dan opnieuw om de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer te bepalen. Daarna begint een formatie om een nieuw kabinet te vormen. Lees <a href="https://npokennis.nl/story/86/hoe-werkt-een-formatie" target="_blank" rel="noopener">hier</a>&nbsp;hoe een formatie en de vorming van een nieuw kabinet werkt.&nbsp;

Albert Bos werkte eerst bij de NOS als politiek verslaggever van de Haagse redactie en verslaggever Koninklijk Huis en tegenwoordig als presentator van het journaal. Daarvoor heeft hij onder andere bij Omroep Gelderland en Omroep Brabant gewerkt.

Albert Bos

Wilders demissionair

Wat is een demissionair kabinet? - Jeugdjournaal (NOS)

Jeugdjournaal (NOS)

Wat is een demissionair kabinet?

Multiculturele kinderen handverven

Wat doet opgroeien tussen twee culturen met je?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Gezondheid

Voeding

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Vrije tijd

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Tech

Wetenschap

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Relaties

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.

thema_politieksamenleving_socialimage

Politiek & Samenleving