Wat is de PVV?
Wat is de PVV?
Laatste update: 07-10-2024
Geert Wilders is oprichter, fractievoorzitter, lijsttrekker en boegbeeld van de PVV tegelijk. De zwaarst beveiligde man van Nederland staat bekend om felle uitspraken, liefst verstuurd per tweet, en ontvangt hiervoor zowel haat als bewondering. Hier lees je waar de PVV voor staat.
Redacteur: Leonard Ornstein
In deze video legt NOS op 3 kort uit wat de belangrijkste standpunten zijn van de PVV en waar de partij voor staat:
Wil je ook weten waar de andere politieke partijen voor staan? Bekijk dan hier de hele video.
Wat wil de PVV?
De PVV van Geert Wilders is geen one-issue partij. Zij richt zich niet op één politiek onderwerp of één beperkte doelgroep. Er zijn wel typische PVV-thema’s te benoemen, zoals de angst voor de islamisering van Nederland, de weerstand tegen ‘linke hobby’s’ als kunstsubsidie en het verzet tegen een ruimhartig vluchtelingenbeleid. De PVV verwoordt de eigen thema’s glashelder, beeldend en in vaak controversiële bewoordingen. Zo spreekt Wilders over een “tsunami” aan vluchtelingen, heeft hij het over een “islamitische invasie van testosteron-bommen met baarden” en zijn moskeeën “haatpaleizen”. De partij is te omschrijven als populistisch, met zowel conservatieve, liberale, rechtse als linkse standpunten.
Sommige standpunten van de partij zijn links te noemen, zoals lagere huren en het vasthouden aan een AOW van 65 jaar. Maar de PVV wil ook alle ontwikkelingshulp stopzetten en geen geld meer in windmolens, kunst en publieke omroep steken. Nederland moet af van de euro en terugkeren naar de gulden. Nederland moet uit de EU en de partij is voor directe democratie.
Waar komt de PVV vandaan?
De oorsprong van de PVV ligt in de VVD, zou je kunnen stellen. Geert Wilders is namelijk jarenlang lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD. Het langstzittende lid van de Tweede Kamer begint zijn politieke loopbaan in 1990 als fractiemedewerker en speechschrijver van die partij. Hij wordt steeds kritischer op de islam. “De islam is niet achterlijk, zoals Fortuyn zei, maar de politieke cultuur in Arabische en islamitische landen is wel achterlijk, middeleeuws zelfs, als het gaat om mensenrechten, vrouwen en homo’s (…) We hebben meer dan één miljoen moslims in ons land. Zo komt je eigen cultuur in het gedrang. Om de integratie niet nog moeilijker te maken, moeten we zwaar op de rem gaan staan bij het toestaan van vreemdelingen.”
"Nederland moet later deze eeuw geen kalifaat maar een koninkrijk zijn en blijven." VVD-prominenten kennen Kamerlid Geert Wilders niet meer terug.
In 2004 botst Wilders met de fractieleider van zijn partij, Jozias van Aartsen. De toenmalige VVD-voorman kan er niet langer mee leven dat Wilders op verschillende onderwerpen een eigen koers vaart.
Tussen Van Aartsen en Wilders botst het met name over Turkije. Het 'nee' van Wilders over de toekomstige toetreding van Turkije tot de Europese Unie gaat de VVD-fractie te ver. Maar ook Wilders reageert scherp op de aanpak van zijn fractievoorzitter: “Ik laat mij niet de mond snoeren door de partij. Ik zal altijd blijven zeggen wat ik ergens van vind. Ik neem dit hoog op en beraad mij op mijn positie. Desnoods ga ik alleen verder.” En niet lang daarna stapt na veel getrouwtrek en media-aandacht Wilders uit de VVD-fractie. Op 2 september 2004 laat Geert Wilders zich als onafhankelijke fractie in de Tweede Kamer registreren. De Groep-Wilders is de officiële naam. Vanaf nu gaat hij bouwen aan een eigen politieke groepering in de Nederlands politiek. Veel verwachten zijn teleurgestelde voormalige VVD-vrienden er niet van, zo blijkt:
Wilders besluit uit de VVD-fractie te stappen, na lang overleg met partijleider Gerrit Zalm en fractievoorzitter Jozias van Aartsen. Hij behoudt zijn zetel in het parlement en wil een nieuwe rechtse beweging opzetten.
Tussen 2004 en 2006 vormt Wilders een eenmansfractie die wordt aangeduid als de 'Groep Wilders'. Op 22 februari 2006 schrijft Wilders zijn partij in bij de kiesraad onder de naam de Partij voor de Vrijheid (PVV). De keuze van die naam legde hij in het Algemeen Dagblad uit: de naam is een knipoog naar een eerdere Partij van de Vrijheid (PvdV), een in 1946 opgerichte conservatief-liberale partij. In 1948 ging deze Partij van de Vrijheid op in de VVD door een fusie.
Geert Wilders en zijn partijgenoten juichen na het zien van de RTL-prognose (acht zetels) op de uitslagenavond van de Partij voor de Vrijheid in Den Haag tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2006. Uiteindelijk zou de PVV zelfs negen zetels behalen.
Waarom is de PVV anders dan andere politieke partijen?
De PVV is officieel geen partij, want er zijn slechts twee leden: alleen de persoon Geert Wilders staat geregistreerd als lid en de Stichting Groep Wilders. De PVV hoeft geen verantwoording af te leggen aan de leden. Ze hebben dus ook geen partijcongressen, geen partijblad en geen afdelingen. Sympathisanten kunnen wel doneren aan de partij. De partij is volledig rondom Geert Wilders opgebouwd. Hij is oprichter, fractievoorzitter, lijsttrekker en boegbeeld.
Wilders wordt gezien als iemand die graag de controle wil houden over de partij, die een paar vertrouwelingen om zich heen verzamelt (Fleur Agema, Martin Bosma) en van zijn fractie absolute loyaliteit eist. Maar na interne ruzies zijn meerdere PVV’ers opgestapt en een eigen fractie begonnen. Sommigen klappen in de media uit de school over de slechte sfeer die er heerst binnen de PVV, de almacht van hun partijleider en de krappe beleidsvrijheid die ze ervaren.
Ex-PVV'ers vertellen over de leiderschapsstijl van Wilders. "Hij heeft een hekel aan persoonlijke gesprekken." Kijk de hele uitzending op NPO Start.
Meteen na zijn vertrek uit de VVD-fractie, moet Wilders al beveiligd worden: sinds oktober 2004 leeft hij met permanente beveiliging. De politicus krijgt doodsbedreigingen vanwege zijn harde standpunten over de islam. Als hij in 2008 de film Fitna uitbrengt, waarin hij wil laten zien hoe gevaarlijk de islam is, worden die bedreigingen feller. Jarenlang verblijven Wilders en zijn vrouw op schuiladressen. Zij hebben te maken met persoonlijke en permanente beveiliging.
Zijn politieke stijl is direct en persoonlijk. In de politieke arena schroomt Wilders niet om het zwaarste middel in te zetten: de motie van wantrouwen tegen de regering. Hij heeft er al vele ingediend. Hoewel hij het langstzittende lid van de Tweede Kamer is, profileert hij zich als de buitenstaander van de Haagse kaasstolp, als de leider die weet wat er onder het volk leeft en die niets moet hebben van de elite of de grachtengordel.
De profilering van Wilders
Een van Wilders’ belangrijkste communicatiemiddelen is het gebruik van X, voorheen Twitter. De PVV-voorman geeft weinig persconferenties en laat zich bijna nooit interviewen op televisie. Hij laat van zich horen via tweets, die vaak de media inkomen omdat dit zijn voornaamste wijze van communiceren is. Verkiezingsdebatten doet hij mondjesmaat en zegt hij ook af, omdat hij er geen belang bij heeft om kritisch ondervraagd te worden en de media-aandacht te moeten delen met de andere lijsttrekkers.
Het was lange tijd een taboe om er voor uit te komen dat je PVV-stemmer was. Inmiddels blijkt uit diverse kiezersanalyses dat de kiezers van de PVV divers zijn, zo trekt de partij zowel laag- als hoogopgeleide burgers, oud en jong. Bij scholierenverkiezingen scoort de partij ook regelmatig hoog. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 wordt de PVV met afstand de grootste partij van Nederland. In 2024 bereikt de partij een coalitieakkoord met VVD, NSC, BBB en wordt op 2 juli 2024 het kabinet Schoof beëdigd door de Koning. In hetzelfde jaar komt de partij na de Europese verkiezingen met zes zetels in het Europees parlement.
Geert Wilders houdt een overwinningsspeech nadat bekend wordt dat de PVV de grote winnaar is van de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023.
In het kort:
Geert Wilders is jarenlang lid van de Tweede Kamerfractie van de VVD en hij begint zijn politieke loopbaan in 1990 als fractiemedewerker en speechschrijver van die partij. In 2004 botst Wilders met fractieleider Jozias van Aartsen. Hij stapt uit de fractie en richt uiteindelijk de PVV op.
Typische PVV-thema's zijn de angst voor de islamisering van Nederland, de weerstand tegen ‘linkse hobby’s’ als kunstsubsidie en het verzet tegen een ruimhartig vluchtelingenbeleid.
De PVV is officieel geen partij, want er zijn slechts twee leden: alleen de persoon Geert Wilders staat geregistreerd als lid en de Stichting Groep Wilders. De PVV hoeft geen verantwoording af te leggen aan de leden.
Sinds oktober 2004 leeft Wilders met permanente beveiliging. De politicus krijgt doodsbedreigingen vanwege zijn harde standpunten over de islam.
Lang was de analyse in de media dat met name laagopgeleide Nederlanders, degenen die zich in de steek gelaten voelen door gevestigde politici, potentiële PVV-kiezers zijn. Inmiddels blijkt uit diverse kiezersanalyses dat het kiezerspotentieel van de PVV divers is en zowel laag- als hoogopgeleide burgers trekt.
Bij de Tweede Kamerverkiezing in 2023 wordt de PVV met afstand de grootste partij. De partij van Geert Wilders haalt 37 zetels. In 2024 bereikt het een coalitieakkoord met VVD, NSC en BBB en ontstaat het kabinet Schoof.
En je weet het!
Anderen het laten weten?
