... en je weet het
Wat is een complottheorie?
‘Corona wordt verspreid door 5G’, ‘de maanlanding is in scène gezet’ of ‘de Holocaust bestaat niet’. Na een ingrijpende gebeurtenis schieten zulke complottheorieën als paddenstoelen uit de grond.
Complotdenkers geloven het officiële verhaal over een heftige gebeurtenis niet.
Bijvoorbeeld omdat ze de overheid, media of wetenschap wantrouwen. Ze zoeken daarom zelf naar een andere uitleg.
Deze complotdenker gelooft bijvoorbeeld dat de aarde plat is.
Rambam, BNNVARA
Complotdenkers zien verbanden die er eigenlijk niet zijn, bijvoorbeeld tussen 5G en het coronavirus.
Dat komt doordat iedereen voorspellingen doet op basis van patronen, maar complotdenkers vaak doorschieten in dat patroondenken.
Hoe werkt dat patroondenken precies? Deze filosoof legt het uit.
2:11 min
Complotdenkers zoeken bewijs voor die verbanden
Maar het probleem is dat ze bewijs kiezen dat past bij hun eigen verhaal.
Dat noemen we het bevestigingsvooroordeel. Je vindt dan vooral informatie die bij je eigen ideeën aansluit. Bewijs dat het tegenovergestelde bevestigt, geloven complotdenkers niet of zien ze als deel van het complot. Het is daarom lastig om hen te overtuigen met andere argumenten.
Complottheorieën zijn van alle tijden. Zo krijgen Joden in de middeleeuwen de schuld van de pest. Zij zouden waterputten vergiftigen. Met als gevolg dat tienduizenden onschuldige Joden zijn vermoord.
Complottheorieën ontstaan vaak in tijden van grote onzekerheid of verandering, zoals een crisis of aanslag.
Complotdenkers gaan dan op zoek naar een uitleg waarmee ze een gevoel van controle krijgen over een gebeurtenis, bijvoorbeeld door een schuldige aan te wijzen.
Door sociale media komen we deze complottheorieën veel sneller tegen dan vroeger. Ook jongeren komen er daardoor vaker mee in aanraking.
Docenten merken dat leerlingen de feiten soms niet meer geloven.
NOS Stories
