Wie is René Descartes?

Wie is René Descartes?

3:01

Video

Explainer

Wie is René Descartes?

Laatste update: 11-10-2024

Volgens de Franse filosoof René Descartes (1596-1650) moet je nooit blind je overtuiging volgen, maar altijd kritisch blijven nadenken. In de tijd van Descartes start de Verlichting, een periode in de Europese geschiedenis waarin filosofie, kunst, wetenschap en politiek zich sterk ontwikkelen. Logisch en kritisch nadenken staat centraal.  

Cogito, ergo sum. Oftewel: ik denk, dus ik ben. Met die wereldberoemde woorden legt Descartes de basis voor de moderne filosofie. Dat zinnetje staat voor een nieuwe manier om onszelf en de wereld om ons heen te onderzoeken. Descartes zegt dat je echte kennis niet zomaar kan baseren op tradities en gewoontes. Zelfs onze eigen zintuigen zijn niet genoeg bewijs. Echte kennis begint bij het twijfelen aan alles wat we geloven en waarnemen. Ons eigen verstand is volgens Descartes het startpunt van kennis. Vandaar: ik denk, dus ik ben.  
 
Hij is een van de eerste denkers van de Verlichting. Bij de Verlichting staat centraal dat je niet blind een overtuiging volgt, maar kritisch nadenkt. Durf te twijfelen. Descartes woont 20 jaar in Nederland, waar hij vindt dat er meer vrijheid is om te denken dan in Frankrijk. 
 
Descartes maakt een scherp onderscheid tussen ons denken en ons lichaam. Het lichaam heeft volgens hem geen gedachten of wil. Je kan het zien als een voorgeprogrammeerde machine. Het denken is juist vrij en bewust van zichzelf. Dit heet het dualisme en leidt tot veel kritiek, ook vandaag nog. Neurowetenschappers stellen dat wij niets meer zijn dan een biologische machine. Die vrijheid van Descartes is een illusie. Descartes zou hen deels gelijk geven. Ja, het lichaam is een machine. Maar over het denken kunnen we dat niet zeggen. Een machine voert namelijk blind zijn programma uit, maar het verstand kan twijfelen en andere gewoontes ontwikkelen.  

Meer weten over grote denkers? Bekijk dan hier de hele collectie.

Ook interessant om te weten