Story
Wonen
Waarom vinden we weggooien moeilijk?
Waarom kopen we dingen die we niet nodig hebben?
... en je weet het
Waarom kopen we dingen die we niet nodig hebben?
We doen veel en kopen dingen die we eigenlijk niet nodig hebben: nog een notitieboekje of weer een grappige gadget.
Jongeren geven gemiddeld 130 euro per maand aan uit aan zulke impulsieve aankopen.
Dat komt omdat bedrijven ons continu proberen te verleiden om meer spullen te kopen.
Die verleiding richt zich vooral op het onbewuste deel van ons brein. Want de keuze om iets te kopen gaat minder bewust dan we denken.
Hersenonderzoek laat zien dat de hersendelen die over en gaan actief worden als we een product zien. Deze hersendelen bepalen of we iets willen kopen, nog voordat we er bewust over nadenken. Dit onbewuste proces wordt het 'snelle systeem' genoemd.
Brainhack - KRO-NCRV
Bedrijven proberen dit 'snelle systeem' te beïnvloeden, legt psycholoog Margriet Sitskoorn uit.
Bij spullen die we nodig hebben, zoals wc-papier, bepaalt dit onbewuste systeem niet , maar wel welke soort we kiezen.
Als we iets niet per se nodig hebben, zoals huisdecoratie of een snack, beïnvloedt het wel de keuze om het te kopen én welke soort we willen hebben.
Bedrijven gebruiken slimme om ons via dat 'snelle systeem' te verleiden. Hierdoor kopen we toch dat wafelijzer, ook al hebben we die echt niet nodig. Vooral online webshops zetten meerdere verleidingstrucs tegelijk in.
Voorbeelden van die trucs:
en acties zoals '1+1 gratis' of gratis verzending.
zoals 'Als beste getest' of 'aangeraden door 97% van de klanten'.
zoals 'Nog maar 2 beschikbaar'.
zoals welke producten je eerst of bij de kassa ziet of de kleuren van aanbiedingen. Over bijna alles wat je ziet is nagedacht.
Toch denken we wel veel controle te hebben over onze aankopen.
Onderzoek toont aan dat we bijvoorbeeld meer controle ervaren als we meer soorten van een product hebben om uit te kiezen.
Daarnaast krijgen we het idee dat we bewuste en verstandige keuzes maken, doordat er wordt ingespeeld op onze emoties en door greenwashing. We denken bijvoorbeeld iets goeds te doen door 'groene' koffie of chocola te kopen.
Dit zijn allemaal bewuste strategieën waardoor we niet merken hoe sterk we beïnvloed worden. En daarom blijven we aankopen doen.
“Een webshop wil het brein geruststellen.”
Patrick Wessels Consumentenpsycholoog
Door algoritmes en kunnen al die verleidingstrucs online steeds persoonlijker worden ingezet. Denk aan advertenties van producten die lijken op iets wat je eerder hebt bekeken.
Los van alle trucjes geeft iets kopen ons ook gewoon een fijn gevoel. Het activeert het beloningssysteem in ons brein. Dit gevoel kan verslavend zijn.
Zodra je die nieuwe kandelaar gebruikt, is de nieuwigheid er snel vanaf en willen we dat gevoel opnieuw – door weer iets te kopen.
We worden dus continu verleid en kopen ook vaak meer dan we van plan waren. Dit heeft niet alleen invloed op je portemonnee, maar ook op .
Maar ook al zijn we ons hiervan bewust, de marketingtrucs zijn zo sterk dat de verleiding moeilijk te weerstaan is.
Kan jij de koopverleiding meestal weerstaan?
Waarom kopen we dingen die we niet nodig hebben?
Laatste update: 05-06-2025
