Wie is Karl Marx?
Wie is Karl Marx?
Laatste update: 10-10-2024
De Duitse filosoof Karl Marx (1818-1883) is een van de grondleggers van het communisme. Hij ziet hoe arbeiders worden uitgebuit in fabrieken. Hij vindt dat ze daardoor niets meer worden dan een machine. Die uitbuiting zal volgens hem uiteindelijk leiden tot een opstand en een communistische samenleving.
Programma: Grote Geesten (HUMAN)
Marx reist veel door Europa in de tijd van de Industriële Revolutie. Met nieuwe machines kunnen producten snel en goedkoop worden gemaakt in grote aantallen. Dat gebeurt in fabrieken. Arbeiders in die fabrieken werken in slechte omstandigheden. Zo is het vaak onveilig, maken ze lange dagen en krijgen ze weinig betaald. Marx ziet dit gebeuren. Volgens hem worden deze fabrieksarbeiders gezien en behandeld als machines. Ze maken veel goederen die veel winst opleveren, maar die winst verdwijnt in de zakken van fabriekseigenaren.
Volgens Marx werken arbeiders mee aan hun eigen ondergang. Door nieuwe technieken levert arbeid steeds meer winst op voor de (fabrieks)eigenaren, maar niet voor de arbeider. Arbeiders worden steeds armer, terwijl de eigenaren steeds rijker worden.
In zijn boek Het Kapitaal beschrijft Marx dat de mens een sociaal wezen is. Arbeid speelt in sociale relaties een belangrijke rol. Maar volgens Marx is winst in het kapitalisme belangrijker geworden dan arbeid. Hij noemt dat vervreemding. Als radertje in de machine, raken mensen vervreemd van hun werk. Maar ook van andere mensen, die niets meer zijn dan andere radertjes. Uiteindelijk herken je ook jezelf niet meer. Je ziet jezelf niet meer als mens.
Marx denkt dat die uitbuiting niet vol te houden is. Arbeiders zullen volgens hem in opstand komen en een revolutie veroorzaken. Uiteindelijk wil Marx dat dat leidt tot een communistische samenleving. Mensen hebben dan geen eigen bezit. Alles is gemeenschappelijk eigendom en wordt gelijk verdeeld door de overheid. Denk dan bijvoorbeeld aan land, gebouwen en grondstoffen. Een opstand en revolutie is deels ook gebeurd, maar het door Marx geïnspireerde communisme liep uit op onderdrukking.