Wat is GroenLinks-PvdA?
Wat is GroenLinks-PvdA?
Laatste update: 03-11-2025
GroenLinks-PvdA is een samenwerkingsverband tussen twee bestaande politieke partijen: GroenLinks en PvdA. Zij doen sinds 2023 met één gezamenlijke kandidatenlijst mee aan alle verkiezingen. In 2026 willen de partijen fuseren en opgaan in een nieuwe partij. Hiermee willen zij verbrokkeling op links tegengaan en één grote linkse politieke partij vormen.
Redacteur: Carla Valentin
Waarom zijn GroenLinks en PvdA gaan samenwerken?
De twee partijen werken sinds 2023 samen met een gezamenlijke kieslijst. Dat doen zij voor de verkiezingen van de Eerste en Tweede Kamer en voor de Europese verkiezingen. Door hun krachten te bundelen verwachten zij meer invloed te krijgen in de politiek. Zij hopen op deze manier meer te kunnen bereiken met hun gedeelde progressieve idealen: een groener, socialer en rechtvaardiger Nederland.
Dat GroenLinks en PvdA willen samenwerken is verklaarbaar. Zij delen veel overeenkomsten maar krijgen als aparte clubs minder voor elkaar. De afgelopen decennia zijn namelijk steeds meer kleine partijen en eenpersoonspartijen de Tweede Kamer in gekomen. Die moeten verdeeld worden over 150 zetels.
Zo komen in 2021 maar liefst 17 verschillende politieke partijen in de Tweede Kamer. Een record aantal. Er zijn acht fracties met vijf, of minder zetels en drie eenpersoonspartijen. De PvdA behaalt slechts 9 en Groen-Links 8 zetels. De uitslag van dat jaar toont aan hoe groot de versplintering in Nederland inmiddels is. En hoe het steeds moeilijker wordt om als kleine linkse partij je idealen te verwezenlijken.
Want hoe groter een partij, hoe meer kans je hebt om een kabinet te vormen. Als grootste regeringspartij krijg je meestal belangrijke ministerposten. Bijvoorbeeld het ministerie van Financiën. En de allergrootste partij levert vaak ook de premier. Dat maakt het mogelijk om meer van je verkiezingsbeloftes waar te maken. Maar ook als je niet in het kabinet terecht komt, is het belangrijk om groot te zijn. Je krijgt dan meer spreekruimte in debatten bijvoorbeeld.
Hoe komt de samenwerking GroenLinks-PvdA tot stand?
Het startsein voor samenwerking is de verkiezingsuitslag van GroenLinks en PvdA in 2021. Nooit eerder was links zo klein in de Tweede Kamer. De PvdA komt voor de tweede keer in haar geschiedenis op 9 zetels uit. Groen Links op 8 zetels.
De leiders van PvdA en Groen Links -Lilianne Ploumen en Jesse Klaver - zijn bezorgd over de toekomst van hun beide partijen. Zij denken dat een fusie tussen hun partijen het beste is. Ook dertiger Frank van de Wolde, maakt zich zorgen. Het PvdA-lid ziet dat zijn sociaal-democratische partij sterk vergrijst en daardoor minder aantrekkelijk wordt voor jongeren. Hij komt met een 'RoodGroen Manifest'. Hierin staat dat samenwerking met GroenLinks de enige oplossing is om tot één brede progressieve volkspartij te komen. De club RoodGroen is geboren. En die zal een belangrijke rol spelen in het samenbrengen van de rode en groene idealen.
De oproep spreekt veel leden aan: van zowel GroenLinks als PvdA. Het zijn met name de jongere generaties -Gen Z'ers en millennials - die de oudere leden van de beide partijen overtuigen om te gaan samenwerken. Met moties op partijcongressen dwingt RoodGroen beide partijbesturen tot actie. RoodGroen weet veel jonge leden enthousiast te maken voor dit plan. De jonge partijleden komen in 2022 ook naar de partijcongressen om te stemmen. Dat leidt tot een historisch besluit.
Op 11 juni 2022 steunt een meerderheid van de leden, op zowel het PvdA als GroenLinks-congres, hun motie om gezamenlijk mee te doen aan de Eerste Kamerverkiezingen. Tot verdriet van enkele oud-gedienden van de PvdA; Gerdi Verbeet, Rob Oudkerk en Ad Melkert willen hun eigen sociaal-democratische partij liever behouden.
"Dit is de grote doorbraak voor linkse samenwerking waar we al zolang op wachten", zegt Jesse Klaver.
Hoe zijn deze twee partijen ooit ontstaan?
Beide partijen zijn politiek links en zijn zelf óók ooit uit een fusie ontstaan. Het progressief-linkse GroenLinks ontstaat door een fusie van vier partijen in 1990. Milieupolitiek wordt verbonden met linkse idealen. De sociaaldemocratische PvdA, die op wil komen voor arbeiders, is ooit ontstaan uit een fusie. Wil je meer weten van de achtergrond van deze twee politieke partijen? Klik dan hier voor GroenLinks en hier voor PvdA.
Hoe ziet de samenwerking tussen de twee partijen eruit?
De GroenLinks-PvdA combinatie bestaat juridisch en organisatorisch uit twee aparte politieke partijen. Ze hebben allebei een eigen partijbestuur en eigen leden. Maar bij landelijke en Europese verkiezingen trekken ze sinds 2023 als één partij met één lijsttrekker op. Net zoals zij dat al in veel provincies en gemeenten doen.
GroenLinks-PvdA stelt sinds die tijd één gezamenlijke kieslijst samen. Daarop staan zowel politici met een GroenLinks- óf een PvdA-achtergrond. De leden van de twee partijen hebben inspraak en kunnen bij voldoende steun van andere leden de kieslijst nog aanpassen. Wie gekozen wordt, gaat voor de gezamenlijke fractie GroenLinks-PvdA aan de slag.
De leden van zowel Groen-Links als de PvdA kiezen ook wie de nieuwe lijsttrekker van de samenwerking wordt. Jesse Klaver doet hiervoor in 2023 vrijwillig een stap terug. Hij vindt dat de nieuwe combinatie door een nieuw gezicht moet worden geleid. 'We beginnen echt iets nieuws' (...) 'We willen laten zien dat partijen over hun schaduw heen kunnen stappen' zegt hij. Uiteindelijk is er één voorkeurkandidaat, Frans Timmermans. 92% van de Groen-Links en PvdA-leden stemmen met hem in.
Timmermans komt van de Partij van de Arbeid. Zijn bestuurlijke en politieke ervaring als oud-minister van Buitenlandse Zaken en commissaris van de Europese Commissie geeft de doorslag bij de keuze van fractievoorzitter en lijsttrekker.
De samenwerking bevalt de leden van GroenLinks en PvdA zo goed dat zij op 21 juni 2025 op hun partijcongressen opnieuw een historisch besluit nemen. Ze willen verder gaan als één nieuwe, linkse politieke partij. Een grote meerderheid van zowel GroenLinks als PvdA-leden is voorstander van zo'n fusie. Op het oprichtingscongres in 2026 zal de partij een nieuwe naam, nieuwe uitgangspunten, nieuwe statuten en een nieuwe organisatie krijgen.
Jesse Klaver over de aangekondigde fusie tussen de twee partijen en kritiek daarop van een aantal leden van de partijen: "Wat ons bindt is veel groter dan waar het verschil zit."
Wat vindt GroenLinks-PvdA?
Wat de twee linkse partijen bindt is dat het beide progressieve partijen zijn. Dat maakt het makkelijker om hun linkse idealen te realiseren. Bijvoorbeeld over hoe de samenleving er uit zou moeten zien. Dat komt ook tot uiting in de GroenLinks-PvdA combinatie. De kern van het verkiezingsprogramma van 2025 is strijden voor een eerlijke, duurzame en rechtvaardige samenleving. Een, waarin mensen solidair zijn met elkaar en niet tegen elkaar worden opgezet. Het verkiezingsprogramma heet dan ook: 'Samen vooruit!'.
GroenLinks-PvdA doet de kiezer vijf beloften: meer woningen, strijden voor een groene toekomst, een eerlijk loon, leiderschap en het 'repareren' van sociale voorzieningen. Zoals in het onderwijs, de (jeugd)zorg en kinderopvang. GroenLinks-PvdA vindt dat de 'sterkste schouders' van de samenleving de zwaarste lasten moeten dragen. Dat willen zij doen door meer belasting te vragen van de rijkste inkomens en grote bedrijven.
Hoe doet GroenLinks het bij de landelijke verkiezingen?
De nieuwe GroenLinks-PvdA combinatie weet bij de eerste gezamenlijke Tweede Kamerverkiezing in 2023 met lijsttrekker Frans Timmermans 8 zetels winst te boeken. Bij de Tweede Kamerverkiezing op 29 oktober 2025 is hij opnieuw lijsttrekker. Tot teleurstelling van de leden verliest de partij vijf zetels. Timmermans treedt diezelfde avond af. Jesse Klaver volgt hem op als politiek leider van de GroenLinks-PvdA fractie.
In het kort:
GroenLinks-Pvda is een samenwerkingsverband van twee bestaande politieke partijen: GroenLinks en de Partij van de Arbeid.
Jonge partijleden van de beide partijen starten na teleurstellende verkiezingen in 2021 een RoodGroenbeweging. Zij zijn aanjager van samenwerking en voorstander van een fusie tussen de twee partijen.
In 2022 stemmen de leden in met een samenwerking tussen Groen-Links en PvdA. De hoop is meer invloed te krijgen in de politiek.
Lijsttrekker van de nieuwe combinatie wordt Frans Timmermans. De PvdA-er heeft bestuurlijke en politieke ervaring in binnen- en buitenland. Jesse Klaver geeft vrijwillig zijn GroenLinks fractievoorzitterschap op.
GroenLinks-PvdA streeft naar een eerlijker, groener en rechtvaardiger samenleving. De progressief linkse samenwerking streeft naar verbondenheid in plaats van verdeeldheid in Nederland.
Bij de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 verliest de partij vijf zetels. Frans Timmermans treedt af. De nieuwe leider van GroenLinks-PvdA is Jesse Klaver.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?
