Geraffineerde suiker is gezuiverde suiker. Dit wordt gemaakt van het sap van suikerbiet of suikerriet. Tijdens het productieproces worden alle reststoffen uit de plant weggefilterd. Dan blijft er uiteindelijk pure witte suiker over. Dit is de standaard suiker die je in de supermarkt vindt, zoals kristalsuiker. Geraffineerde suiker smaakt door deze bewerking vrijwel altijd hetzelfde.
Natuurlijke suikers, zoals palmsuiker, kokosbloesemsuiker of agavesiroop, worden niet altijd gemaakt van suikerbiet of suikerriet. Zoals de naam van de specifieke suikersoort vaak al zegt, kan het ook gemaakt worden van bijvoorbeeld kokosbloesem of agave. Deze natuurlijke suikersoorten worden minder bewerkt dan geraffineerde suiker. Het wordt namelijk minder schoongemaakt. Daarbij blijven stoffen uit de plant zelf aanwezig, wat zorgt voor een andere smaak, structuur en kleur. Zo kan je bijvoorbeeld nog een lichte karamelsmaak proeven in palmsuiker en is deze suiker wat bruiner.
Ook in prijs kan een groot verschil zitten: waar 1 kilo kristalsuiker ongeveer 1 euro kost, betaal je voor kokosbloesemsuiker soms wel tussen de 7 en 20 euro. Dit is ook afhankelijk van bij welke winkel je het koopt.
Het klinkt misschien alsof natuurlijke suiker gezonder is, omdat het minder bewerkt is. Maar qua calorie&euml;n en effect op je lichaam maakt het weinig uit. Suiker blijft suiker. Ook maakt het in het gebruik nauwelijks verschil welke soort je gebruikt. Je hebt er meestal evenveel van nodig om bijvoorbeeld mee te bakken.
Al die soorten suiker worden in veel van ons eten gebruikt. Gemiddeld krijgen we wel 57 gram toegevoegde suikers per dag binnen. Ontdek <a href="https://npokennis.nl/story/720/waarom-zit-overal-suiker-in" target="_blank" rel="noopener">hier</a> waarom bijna overal suiker in zit.

Ramon Brugman is chefkok met een fascinatie voor alles wat met eten te maken heeft.&nbsp;

Ramon Brugman

Soorten suiker

Alles op tafel (KRO-NCRV) - Natuurlijke suikers en lokale producten

Wat is het verschil tussen natuurlijke suiker en geraffineerde suiker?

Fragment

Voeding

Ten eerste kan je het ei in een bak koud water laten zakken. Een vers ei blijft dan op zijn kant op de bodem liggen, terwijl een ouder ei overeind staat. Dat komt omdat er een luchtkamer aan de bolle kant van het ei zit. Die luchtkamer wordt groter als het ei ouder wordt. Als het ei rechtop op de bodem staat, is het ei een paar weken oud. In dit geval kan je dit nog wel eten, alleen niet zo lang meer bewaren. Pas als het ei echt gaat drijven en niet op de bodem blijft liggen is het ei bedorven. Dan is er niet alleen meer lucht, maar ook gas in het ei ontstaan. Het ei is dan niet meer eetbaar.&nbsp;
Je kan de versheid van een ei ook op een andere manier checken. Bijvoorbeeld door hem in een pan open te breken. Een vers ei heeft een stevige dooier, met hieromheen een rand van dik eiwit en een klein beetje dunner eiwit. Bij een ouder ei is dat dikke eiwit verdwenen en blijft alleen dun eiwit over. Als er alleen nog maar dun eiwit in je eitje zit weet je dus dat deze niet zo vers meer is. Maar je kan hem wel nog veilig eten. Je ei is bedorven wanneer je hem openbreekt en er een zwavelachtige geur vrijkomt. Op dat moment kan je het ei niet meer eten.
Ook je geur heeft dus invloed op de beoordeling of een ei nog vers is. Je kan bij veel eten ruiken of het bedorven is of niet. En ook voor je smaakbeleving is geur heel belangrijk. Ontdek <a href="https://npokennis.nl/longread/7876/hoe-belangrijk-is-ruiken" target="_blank" rel="noopener">hier</a> meer over het belang van ruiken.

Ei bakken vers

Alles op tafel (KRO-NCRV) - Eieren, vruchtensappen en een gelukzalig dieet

Hoe weet je of een ei vers is? 

Hoe weet je of je ei vers is? 

Je bloedsuikerspiegel laat zien hoeveel glucose, oftewel suiker, er in je bloed zit. Die glucose haal je vooral uit je eten. Het hormoon insuline zorgt vervolgens dat ons lichaam die suikers in onze cellen opneemt en kan gebruiken als brandstof.
Het is belangrijk dat de waarde van je bloedsuiker niet te veel schommelt. Als je bloedsuikerspiegel in balans is - dus niet te hoog en niet te laag - is je energie ook in balans. Je voelt je hierdoor fysiek en mentaal fit. Meestal houdt je lichaam dit zelf goed in balans.&nbsp;
Als je bloedsuiker te laag is, heb je dit meestal snel door. Je kan dan bijvoorbeeld licht in je hoofd worden, gaan trillen of zelfs flauwvallen. Dit wordt ook wel een hypo of hypoglykemie genoemd en komt bijvoorbeeld omdat je te lang niks gegeten hebt.
Een te hoge bloedsuiker merk je vaak minder snel. Je kan dan eerst veel energie hebben door de hoeveelheid suiker in je bloed, maar uiteindelijk juist last krijgen van vermoeidheid of andere klachten. Dit komt omdat er dan zo veel suiker in je bloed zit, dat dit niet goed kan worden afgebroken om als brandstof te gebruiken. De suiker blijft daardoor in je bloed zitten.
Als je bloedsuiker te hoog blijft kan dit ophopen en kan je bloed uiteindelijk dik en stroperig worden. Dat maakt het moeilijker om goed door je smalle bloedvaten te stromen. Die kunnen daardoor beschadigen, wat op termijn gevaarlijk is voor je gezondheid.
Als er altijd te veel suiker in je bloed zit, en je dus een hoge bloedsuiker hebt, kan dit betekenen dat je diabetes hebt. Dan maak je te weinig insuline aan om die suikers goed op te nemen in je cellen. Ontdek meer over diabetes in onze story: <a href="https://npokennis.nl/story/16/wat-is-diabetes" target="_blank" rel="noopener">Wat is diabetes?</a>&nbsp;

Kim Brouwers is di&euml;tist bij het Diabetesfonds.&nbsp;

 Kim Brouwers

Bloedsuiker taartje eten

Wat is je bloedsuikerspiegel? 

Gezondheid

Onze hersenen zijn erop ingesteld om met zo min mogelijk moeite zoveel mogelijk genot te ervaren. Dat betekent dat lekker op de bank zitten al snel aantrekkelijker is voor je hersenen dan naar de sportschool gaan. Sporten kost namelijk meer moeite: het kost vaak geld, je moet spullen pakken, naar buiten en omkleden.&nbsp;
Sporten kan uiteindelijk heel belonend zijn en een lekker gevoel geven, maar dat moet je eerst leren. Dat gebeurt via gewoontes. Wie vaker sport, merkt dat het steeds minder moeite kost om te gaan. Dat komt onder andere door het stofje BDNF, een groeihormoon dat toeneemt bij beweging. BDNF zorgt voor de aanmaak van nieuwe hersencellen en maakt je prefrontale cortex sterker. Dat is het deel van je hersenen dat onder andere betrokken is bij het maken van beslissingen, dingen plannen en controle over je emoties.&nbsp;Ook maak je tijdens het sporten meer serotonine aan, een geluksstofje dat helpt om gedrag vol te houden.
Dat alles samen maakt het makkelijker om goede routines vast te houden, zoals regelmatig sporten. Daarom wordt het misschien ook makkelijker om vol te houden als je weer in een ritme zit. Meer over het volhouden van goede voornemens, ontdek je in <a href="https://npokennis.nl/story/709/hoe-houd-je-goede-voornemens-vol" title="Hoe houd je goede voornemens vol?" target="_blank" rel="noopener">dit verhaal</a>.

Brankele Frank is neurobioloog met een diepe fascinatie voor de invloed van het brein op onze mentale gezondheid.&nbsp;Zij behandelt in de podcast 'Let's go mental' van HUMAN vragen vanuit neurobiologisch perspectief.&nbsp;

Brankele Frank

Beginnen met sporten moeilijk - header

Waarom is het lastig om sporten weer op te pakken als je een tijd niet hebt gesport?

Malou Holshuijsen bekijkt de luisteraarsvragen in de podcast 'Let's go mental' van HUMAN vanuit sociaal-maatschappelijk perspectief: waarom voelen we wat we voelen? En welke invloed heeft onze cultuur en omgeving daarop? Malou is schrijver, columnist, podcast- en theatermaker, en presentator. Gefascineerd door de invloed van het brein op ons gedrag, behandelt ze persoonlijke onderwerpen zoals traumaverwerking, angsten en generationeel trauma.&nbsp;

Malou Holshuijsen

Vrije tijd

Waarom is het lastig om weer te starten met sporten?

Yoghurt supermarkt fermenteren

Wat is fermenteren? 

opeingsafbeelding_proteine

hoeveelproteine_nodig

Jasper heeft Journalistiek gestudeerd in Utrecht. Voor NPO Kennis maakt hij stories en artikelen over allerlei onderwerpen. Daarnaast spreekt hij ook voice-overs in en presenteert hij explainers.

Jasper van Leeuwen

Explainer

Hoeveel proteïne heb je nodig?

Hester den Ruijter is hoogleraar hart- en vaatziekten. Zij doet onder andere wetenschappelijk onderzoek naar de verschillen in hart- en vaatziekten tussen mannen en vrouwen.

Hester den Ruijter

Hartaanval - header

Waarom wordt een hartaanval bij vrouwen minder vaak herkend? - Driedubbel gezond (EO)

Driedubbel gezond (EO)

Waarom wordt een hartaanval bij vrouwen minder vaak herkend?

Waarom wordt een hartaanval bij vrouwen vaker gemist?

Dit kan je doen om je bloedneus te stoppen:
<ul>
<li>Snuit eerst goed je neus.</li>
<li>Knijp daarna je neus dicht. Je zet je vingers dan onder het bot van je neus, tegen je neustussenschot aan.&nbsp;</li>
<li>Buig een klein beetje voorover met je hoofd.</li>
<li>Blijf 5 tot 10 minuten zo zitten.</li>
</ul>
Zo geef je de bloedvaatjes kans om te dichten, waardoor de bloedneus stopt.&nbsp;
Als je vaak een bloedneus hebt en bovenstaande handelingen niet helpen, is het advies om je neus aan de binnenkant vet te maken. Je (huis)arts schrijft daarvoor een neuszalf voor. Deze kan je drie keer per dag aanbrengen door een klein klontje op je vinger te doen en aan de onderkant in je neus te smeren. Daarna masseer je de neus een beetje aan de buitenkant. Werkt dat ook niet, dan kan een arts een chemisch stofje gebruiken om de bloedvaatjes dicht te maken. Of het bloedvat proberen dicht te branden.
Je kan een bloedneus niet helemaal voorkomen. Wel is het belangrijk om niet in je neus te peuteren. Daarmee kan je de kwetsbare bloedvaatjes beschadigen, waardoor je sneller een bloedneus krijgt.

Marjolein van Looij is KNO-arts (keel-, neus- en oor-arts) en somnoloog (slaapdeskundige) bij het OLVG Ziekenhuis in Amsterdam.&nbsp;

Marjolein van Looij

Bloedneus - header

Hoe stop je een bloedneus? - Het Klokhuis (NTR)

Het Klokhuis (NTR)

Hoe stop je een bloedneus?

Huidkanker - header

Hoe herken je huidkanker?

MS staat voor multiple sclerose. Het is een auto-immuunziekte. Bij dit soort ziektes reageert je afweersysteem heftig op stoffen van je eigen lichaam. In het geval van MS richt die reactie zich op je hersenen en je ruggenmerg. Op deze plekken ontstaan er daardoor ontstekingen. Die ontstekingen beschadigen zenuwen, waardoor mensen met MS uiteenlopende klachten krijgen.
Vaak begint MS met vermoeidheid en slechter zicht aan &eacute;&eacute;n oog. Andere klachten die voorkomen zijn bijvoorbeeld krachtverlies in je armen of benen, problemen met zien, denken en praten, tintelingen in je lichaam, spierkrampen en minder goed kunnen plassen of poepen. De klachten hangen af van de zenuwen die niet meer goed werken. Ook de hevigheid van de klachten kan verschillen.&nbsp;Er is geen genezing voor MS. Je hebt het je hele leven.&nbsp;
Op hersenscans van mensen met MS zijn de beschadigingen goed te zien als kleine witte plekjes op het hersenweefsel. Deze beschadigingen verstoren de communicatie in het centrale zenuwstelsel, waarvan de hersenen een belangrijk onderdeel zijn. Maar de hersenen doen nog veel meer dan dat. Ze regelen vrijwel alles wat er in je lichaam gebeurt. Meer over de <a href="https://npokennis.nl/longread/7792/hoe-werken-de-menselijke-hersenen" title="Hoe werken de menselijke hersenen?" target="_blank" rel="noopener">werking van je hersenen</a> lees en bekijk je hier.

Dr. Oliver Gerlach is neuroloog en werkt voor het Zuyderland Medisch Centrum. Hij is hoofdonderzoeker binnen het academisch MS-centrum Zuyd en behandelt ook veel pati&euml;nten met de ziekte MS.

Oliver Gerlach

MS - header

Wat is MS? - Driedubbel gezond (EO)

Wat is MS?

Kanker relatie - knuffelend

Relaties

Hoe beïnvloedt kanker je relatie?

We zijn in de afgelopen 30 jaar heel anders gaan leven. Zo <a href="https://npokennis.nl/story/6/waarom-is-beweging-zo-belangrijk" target="_blank" rel="noopener">bewegen</a> we tegenwoordig veel minder dan vroeger. Mensen nemen bijvoorbeeld sneller de auto of de elektrische fiets en lopen minder. Ook hebben steeds meer mensen een kantoorbaan, waarvoor ze de hele dag achter een bureau zitten.&nbsp;
Tegelijkertijd is onze omgeving veel verleidelijker geworden. Overal om je heen kan je op elk moment van de dag ongezond eten kopen, zoals bij een koffietent of viskraam. De meeste keuzes maak je onbewust, waardoor ongezonde omgevingen je keuzes sterk kunnen be&iuml;nvloeden. Omdat gezond eten minder zichtbaar is in die omgeving, maak je ook minder snel een gezonde keuze.&nbsp;
Naast onze leefstijl heeft overgewicht ook andere oorzaken. Zo kunnen ook medische of erfelijke oorzaken zorgen dat je een grotere aanleg hebt om overgewicht te krijgen. Ontdek meer in onze story: <a href="https://npokennis.nl/story/26/hoe-ontstaat-overgewicht" target="_blank" rel="noopener">Hoe ontstaat overgewicht?</a>

Gijs Goossens is obesitasonderzoeker bij Maastricht University. Hier onderzoekt hij wat er in je lichaam gebeurt bij obesitas.&nbsp;

Gijs Goossens 

Liesbeth van Rossum is internist-endocrinoloog. Dit betekent dat ze medisch specialist is, die zich richt op ziekten die ontstaan doordat organen teveel of juist te weinig van een bepaald hormoon aanmaken.&nbsp;

Liesbeth van Rossum 

item overgewicht 

Focus (NTR) - Obesitas

Waarom zijn er nu meer mensen met overgewicht?

Waarom hebben steeds meer mensen overgewicht?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Tech

Wetenschap

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.