Hoe gaan we in Nederland om met cocaïne?
Hoe gaan we in Nederland om met cocaïne?
Laatste update: 17-01-2024
Het gebruik van cocaïne in Nederland stijgt. Met name onder jonge festivalgangers is de drug populair. Naast de risico’s bij gebruik, is ook de drugscriminaliteit die cocaïne met zich meebrengt een groot probleem. Hoe groot zijn de cocaïneproblemen in Nederland? Wat doet cocaïne met je? En wanneer snuiven Nederlanders hun eerste lijntjes?
Redacteur: Anne Verwaaij
Wat is cocaïne?
Cocaïne is een wit poeder dat van de Zuid-Amerikaanse cocaplant wordt gemaakt. Het sap uit het cocablad wordt ingedikt tot pasta. Hieruit halen fabrieken zuiver cocaïnepoeder. De cocaïne die in Nederland belandt, is altijd versneden met een ander middel.
De werkzame stof, cocaïne hydrochloride, stimuleert het zenuwstelsel. Gebruikers kunnen coke snuiven, spuiten of roken. Bij snuiven duurt het effect het langst, ongeveer dertig minuten. Je lichaamstemperatuur, hartslag en bloedruk stijgen en je gaat sneller ademhalen. Ook voel je je door het middel opgewekt en energiek en vermindert het je pijn- en hongergevoel. Maar het gebruik van het middel kent ook veel risico’s, zoals verminderde weerstand, uitputting, depressie, agressie, longcomplicaties, hartproblemen, epileptische aanvallen en psychoses. Bovendien is cocaïne zeer verslavend.
Heb jij hulp nodig? Of maak jij je zorgen over iemand in je omgeving? Dan kun je (anoniem) contact opnemen met MIND Korrelatie via 0900 1450 (doordeweeks van 09:00 – 18:00) of kijk op mindkorrelatie.nl voor de mogelijkheid om te chatten, e-mailen of WhatsAppen met een hulpverlener.
Hoe verwoestend een cocaïneverslaving kan zijn, weet topvoetballer Wim Kieft. Hij vertelt erover in De Wereld Draait Door.
Wanneer is cocaïne ontdekt?
Duizenden jaren geleden kauwen bewoners van de Andes in Zuid-Amerika al op de bladeren van de cocaplant. Halverwege de negentiende eeuw slagen wetenschappers erin om zuivere cocaïne te winnen uit de bladeren. Het witte poeder blijkt pijn te stillen en de luchtwegen te openen. Dokters schrijven het daarom voor aan astmapatiënten, zelfs aan kinderen. Maar steeds meer artsen ontdekken dat patiënten verslaafd raken en dat het middel slecht is voor de gezondheid. Toch is cocaïne rond 1900 nog regelmatig te vinden in medicijnen en zelfs in frisdrank: Coca-Cola.
Vanaf 1914 is het gebruik, bezit en de verkoop van cocaïne als genotsmiddel in de Verenigde Staten verboden. De Nederlandsche Cocaïnefabriek in Amsterdam produceert in die tijd nog duizenden kilo’s cocaïne. Maar met de Opiumwet van 1919 legt ook Nederland de productie en het gebruik van cocaïne aan banden. Alleen bedrijven met een vergunning mogen nog cocaïne produceren.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog is de Nederlandse cocaïnefabriek een van de grootste cocaïneproducenten ter wereld. Schrijfster Conny Braam vertelt erover.
Hoe komt cocaïne in de Nederlandse uitgaanscultuur terecht?
Ondanks het verbod op cocaïne groeit de populariteit van het witte poeder in het nachtleven. New York is vanaf de jaren zeventig dé stad van de coke. Tegelijkertijd ontpopt Bogotá - de hoofdstad van Colombia - zich tot de hoofdstad van de illegale cocaïnehandel. Steeds meer cocaplantages vallen in de jaren zeventig in handen van drugskartels, met voorop het Medellínkartel van de beruchte Pablo Escobar.
De cocaïnehype blijft niet beperkt tot het Amerikaanse continent. Eind jaren zeventig openen in Amsterdam de eerste clubs die de uitgaanscultuur uit Amerika kopiëren. Met een snuifje cocaïne kun je de hele nacht doorfeesten. De eerste cocaïnevondsten in Nederland zijn klein en cocaïne wordt als redelijk onschuldig gezien. Heroïne heeft eind jaren zeventig de absolute prioriteit. Grote steden kampen met enorme groepen dakloze junks en ziektes als HIV verspreiden zich snel via de heroïnenaalden.
Xandra Brood vertelt dat cocaïnegebruik “gewoon normaal was” in de jaren zeventig. De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.
Maar het blijft niet bij kleine hoeveelheden. Terwijl de vraag naar de nieuwe drug toeneemt, groeit ook het aantal kilo coke dat zijn weg vindt naar Nederland. Waar de douane en politie in 1980 nog slechts 46 kilo cocaïne onderschept, groeit dit cijfer begin jaren negentig uit naar duizenden kilo’s. De Rotterdamse haven groeit in de jaren negentig uit tot een van de belangrijkste Europese landingspunten voor de cocaïnesmokkel. Steeds meer Nederlanders kampen met een cocaïneverslaving en de drugsproblematiek sluimert voort op de achtergrond.
Smokkelaars opsporen
Hoe ging dat smokkelen? En hoe werden die smokkelaars opgespoord? Dat zie je in de video's hieronder.
Is cocaïne een groot probleem in Nederland?
De populariteit van cocaïne neemt rond 2000 af dankzij de komst van een nieuwe oppeppende harddrug: XTC. Maar cocaïne geldt nog steeds als de ‘koning in de envelop’. Het aantal hoogopgeleide Nederlanders dat ooit cocaïne heeft gebruikt is twee keer zo hoog als het aantal laagopgeleiden. Ook het aantal jonge gebruikers op festivals en in clubs neemt weer toe.
Het grootste zichtbare probleem waar Nederland mee kampt is drugscriminaliteit. In 2012 ontstaat de beruchte ‘Mocro-oorlog’ in de Amsterdamse onderwereld, nadat 200 kilo cocaïne is ‘verdwenen’. In de zes jaar die daarop volgden plegen de drugscriminelen meer dan zeventig liquidaties in verschillende steden, waarbij ook onschuldige mensen omkomen.
De Nederlandse drugshandhaving treedt hard op tegen de drugscriminaliteit en illegale handel, maar is soepel tegenover de gebruikers, terwijl zij de handel intact houden.
Vanuit landen als Colombia verspreiden zich nog altijd jaarlijks honderdduizenden kilo’s cocaïne over de hele wereld. Nederland is een belangrijke spil in het distributienetwerk. En ook de productie van cocaïne komt vaker voor in Nederland. In 2020 vond de politie de grootste cocaïnefabriek in Nederland ooit, in een omgebouwde manege. De politie en politiek treden streng op tegen de handel in de cocaïne, maar tot nu toe is het dweilen met de kraan open.
In het kort
Cocaïne is een wit poeder gemaakt van de cocaplant en heeft een oppeppende werking. Door de verslavende en schadelijke werking is het in Nederland verboden.
In Zuid-Amerika is het al eeuwenlang gebruikelijk om te kauwen op bladeren van de cocaplant. Pas als wetenschappers in de negentiende eeuw zuivere cocaïne weten te winnen, wint cocaïne ook in Europa aan populariteit.
Nederland kopieert de cocaïnehype eind jaren zeventig van de uitgaanscultuur in Amerika.
Het aantal jonge cocaïnegebruikers op festivals en in clubs neemt weer toe, maar het grootste probleem waar Nederland mee kampt is drugscriminaliteit.
En je weet het!
Anderen het laten weten?
