Wanneer ben je depressief?
Wanneer ben je depressief?
Laatste update: 17-10-2024
Velen van ons ervaren weleens sombere gevoelens. Maar niet iedere dip is een depressie. Bij een depressie beheersen je sombere stemming en negatieve gedachten je leven compleet. Je kan nergens meer van genieten. Hoe ontstaat een depressie? En hoe beïnvloedt deze psychische aandoening je leven?
Redacteur: Saskia Wayenberg
Wat is een depressie?
Een depressie is een geestelijke aandoening waarbij je je extreem somber, neerslachtig, verdrietig en down voelt. Je kan nergens meer van genieten, ook niet als er iets gebeurt dat wél leuk is. Dat sombere gevoel verstoort je leven en beïnvloedt alles. Vaak heb je ook nog last van andere klachten zoals veel piekeren, vermoeidheid, huilbuien, concentratieverlies of geen eetlust. Je raakt daardoor volledig uitgeput.
Een depressie lijkt uitzichtloos: je hebt geen idee wanneer het stopt en óf het wel stopt. Officieel verklaren dokters en psychologen iemand depressief als de klachten langer aanhouden dan twee weken.[1] Depressies kunnen weken, maanden of zelfs jaren duren.
"Het is één grote zwarte brij. Het voelt als een worsteling, alsof je een berg aan het beklimmen bent."
Depressies kunnen erg van elkaar verschillen. Bij een lichte depressie kan je dagelijkse activiteiten vaak nog goed uitvoeren. Ondanks dat, moeten de klachten wel serieus genomen worden om ernstigere klachten te voorkomen. Als je zwaar depressief bent, belemmert je stemming je dagelijkse functioneren compleet. Je komt in een zogeheten ‘tunnel’ terecht en zakt steeds dieper weg in de negativiteit. Er zijn verschillende soorten depressie, zoals een psychotische depressie, een chronische depressie, een seizoensgebonden depressie, een postpartum depressie of een bipolaire of manisch depressieve stoornis.[2]
Het woord depressie gebruiken we sinds de zeventiende eeuw. Vóór die tijd worden mensen met depressieve klachten ‘melancholisch’ genoemd. Zij zouden een overschot aan zwarte gal in hun lijf hebben: in het Latijn betekent ‘melas’ zwart en ‘cholé’ gal.[3] Pas later ontstaat de term ‘depressie’, afkomstig van het Latijnse woord ‘deprimere’, wat omlaag drukken betekent.
Hoe ontstaat een depressie?
Over het algemeen is een depressie een combinatie van wat je hebt meegemaakt, je persoonlijkheid en erfelijkheid. Ieder mensenleven brengt gebeurtenissen met zich mee die ontzettend veel impact kunnen hebben. Die gebeurtenissen kunnen bijdragen aan het ontstaan van een depressie. Sommige gebeurtenissen stammen al uit de kindertijd. Zo kunnen geestelijke of lichamelijke verwaarlozing, mishandeling of misbruik in de kindertijd op latere leeftijd een depressie veroorzaken. Ook andere (vaak traumatische) gebeurtenissen, zoals het overlijden van een naaste, het verliezen van je baan of het meemaken van een ongeluk, kunnen een grote rol spelen.
Eleanor had een moeilijke jeugd en verloor op jonge leeftijd haar moeder, wat een depressie uitlokte.
Daarnaast kunnen bepaalde persoonlijkheidskenmerken de kans op een depressie vergroten, zoals pessimisme, perfectionisme, een laag zelfbeeld en introvert zijn, en kan erfelijkheid een rol spelen. In sommige families komen depressies vaker voor dan in andere. Naast heftige gebeurtenissen, erfelijke aanleg en karaktertrekken, kunnen ook andere factoren een rol spelen. De kans op een depressie is bijvoorbeeld groter bij het gebruik van bepaalde medicijnen of drugs, of als je lijdt aan een andere aandoening, zoals de ziekte van Parkinson of diabetes. Maar een depressie kan ook zomaar ontstaan, zonder een aanwijsbare oorzaak.
Hoe wordt een depressie behandeld?
Een depressie gaat vaak niet vanzelf voorbij. Ongeveer de helft van de mensen met een depressie herstelt binnen drie maanden.[4] Een ander deel gaat er jarenlang onder gebukt. De behandeling bestaat meestal uit een vorm van psychotherapie, zoals cognitieve gedragstherapie.
Soms krijg je medicijnen voorgeschreven: antidepressiva. Deze kunnen helpen om de klachten te verminderen, maar kunnen niet de onderliggende oorzaken van de depressie wegnemen. Je weet vaak pas na 4 tot 6 weken of de medicijnen werken. Er zijn allerlei soorten antidepressiva die verschillend werken. Meestal beïnvloeden ze stofjes in de hersenen die ons gedrag en onze stemming reguleren, zoals serotonine.
Antidepressiva kunnen vervelende bijwerkingen geven, vooral in de eerste weken. Denk bijvoorbeeld aan misselijkheid, een droge mond, vermoeidheid, hoofdpijn of toenemende angstklachten. Ook kan het moeilijk zijn om er weer mee te stoppen. Om ontwenningsverschijnselen te voorkomen is het dan ook belangrijk om de medicijnen geleidelijk af te bouwen.[5]
"De toekomst van het behandelen van depressie is meer onderscheid maken tussen patiënten."
De schaamte bij patiënten en de angst die heerst bij naasten zijn obstakels die behandeling in de weg kunnen staan. Voor veel mensen is het nog een taboe om depressies en zelfmoordgedachten te bespreken. De laatste jaren doet men steeds meer om het taboe rondom psychische aandoeningen te doorbreken. Programmamakers produceren documentaires en films, comedians verwerken het thema in cabaretvoorstellingen, verenigingen starten campagnes en ook de overheid heeft campagnes om het taboe rondom depressies te doorbreken.
Heb jij hulp nodig? Of maak jij je zorgen over iemand in je omgeving? Dan kun je (anoniem) contact opnemen met een hulpverlener via MIND Korrelatie.
Ook kan je terecht bij Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800 0113 (24 uur per dag bereikbaar) en 113.nl.
In het kort
Een depressie is een geestelijke aandoening waarbij je je extreem somber voelt voor langer dan 2 weken. Dat sombere gevoel verstoort je leven en beïnvloedt alles.
Een depressie ontstaat vaak door een combinatie van wat je meemaakt, persoonlijke eigenschappen en erfelijkheid.
Een depressie wordt vaak behandeld met psychotherapie, soms in combinatie met antidepressiva.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?
