Wat zegt poep over je gezondheid?
Wat zegt poep over je gezondheid?
Laatste update: 06-12-2024
Het is misschien niet zo smakelijk om je poep na een toiletbezoek onder de loep te nemen. Toch kunnen de vorm, kleur en geur van je poep je veel vertellen over je gezondheid. Hier lees je welke poep gezond is en hoe vaak we gemiddeld een grote boodschap doen.
Redacteur: NPO Kennis
Wat is poep eigenlijk?
Je poep legt een hele reis af voordat het in de wc belandt. Alles wat je eet en drinkt gaat langs verschillende organen, zoals je slokdarm, maag en darmen. Die zorgen ervoor dat alle voedingsstoffen uit je voedsel worden gehaald. Denk bijvoorbeeld aan koolhydraten, vetten, eiwitten en vitamines. Je lichaam heeft die voedingsstoffen nodig om goed te werken. Na die hele reis blijft er poep over. Je poep bestaat uit overgebleven voedselresten, darmbacteriën en water.
Je dunne darm stuurt de voedselresten die over zijn door naar je dikke darm. Die maakt er poep van. Je darmen zijn samen ruim 6 meter lang.
Wat betekent de vorm, kleur en geur van je poep?
Gezonde poep is een beetje zacht, bruin en heeft de vorm van een worst. Maar geen paniek als je poep er anders uitziet of ruikt. Vaak zijn kleine afwijkingen onschuldig en is de oorzaak makkelijk te vinden.
Vorm
Poep is er in allerlei soorten en maten. Je kan de Bristol Stool Chart gebruiken om te zien wat een goede vorm is. Dit is een kaart waarop 7 vormen poep staan: van waterige diarree tot kleine, harde keutels.
Een arts vertelt hoe de perfecte drol eruit ziet.
Waterige poep kan bijvoorbeeld een teken zijn dat je zenuwachtig bent. Ook kan je poep zachter worden door bijvoorbeeld buikgriep of een voedselvergiftiging. Als het niet goed lukt om te poepen, noemen we dat verstopping of obstipatie. De poep is dan erg hard, omdat het te lang in je darmen heeft gezeten. Ook dat kan komen door zenuwen of stress. Maar je poep kan bijvoorbeeld ook hard worden door een tekort aan water, vezels of beweging.
Kinderarts maag-darm-leverziekten Tim de Meij legt uit hoe diarree ontstaat. Bekijk hier de hele aflevering van Het Klokhuis.
Kleur
Normaal gesproken is poep bruin. Maar het kan ook andere kleuren krijgen. Het wordt bijvoorbeeld groener als je spinazie of boerenkool hebt gegeten, roder door bieten en donkerder door blauwe bessen. Als de gekke kleur geen duidelijke oorzaak heeft, kan er iets aan de hand zijn.
Lichte kleuren kunnen bijvoorbeeld wijzen op problemen bij je lever of galwegen. En donkerrode of zwarte poep kan betekenen dat er bloed in zit. Soms is dat onschuldig, maar het kan ook gaan om iets ernstigs, zoals een darmontsteking of darmkanker. Het advies is daarom om bij bloed in je poep naar de huisarts te gaan.
Geur
Poep stinkt altijd. Maar soms is de geur heel anders of veel sterker dan je gewend bent. Ook dat kan aan je voeding liggen. Zo ruikt poep vaak sterker als je veel vlees of zuivel eet. En als je producten eet met veel zwavel, zoals eieren of broccoli, kan je poep naar rotte eieren gaan ruiken. Soms is er een andere oorzaak. Zo kunnen virussen of antibiotica voor stinkende poep zorgen. En er zijn verschillende aandoeningen die de geur kunnen beïnvloeden, bijvoorbeeld aan je galblaas, alvleesklier, lever of darmen.
Hoe vaak poepen is normaal?
Hoe vaak je poept verschilt per persoon en zegt niet zo veel. Bij een onderzoek onder ruim 14.000 Amerikaanse volwassenen, gaf 53% aan 1 keer per dag te poepen.[1] Het gaat gemiddeld om zo'n 100 tot 200 gram per dag, dat is ongeveer 1 appel qua gewicht.[2]
Maar maak je niet gelijk zorgen als het bij jou anders is. De een begint en eindigt de dag standaard met een grote boodschap, terwijl de ander slechts 4 keer per week poept. Zolang het maar redelijk regelmatig is, zit het vaak wel goed. Grote veranderingen kunnen soms een teken zijn van een infectie of andere problemen.
Je eigen poep checken? Doe dan bij de Maag Lever Darm Stichting de Checkjepoep-test.
Waarom zijn je darmflora belangrijk?
Hoe vaak je poept en welke geur, kleur en vorm het heeft, kan je zelf in de gaten houden door wat vaker achterom te kijken na je toiletbezoek. Maar er zijn ook dingen die je niet met het blote oog kan zien. Je poep kan namelijk ook veel vertellen over je darmflora, ook wel microbioom genoemd. Dat is een ander woord voor de biljoenen micro-organismen die in je darmen zitten.
In Broodje Gezond (KRO-NCRV) leggen ze uit hoe de darmflora werkt. De hele aflevering bekijk je op NPO Start.
Een gezond microbioom bestaat uit allerlei soorten micro-organismen. Die helpen om je darmen gezond te houden, zorgen dat je minder snel ziek wordt en beïnvloeden zelfs je gedrag en humeur. Als er te weinig verschillende soorten in je darmen zitten, kan dat slecht zijn voor je gezondheid. Bepaalde darmbacteriën maken het risico op diabetes type 2 bijvoorbeeld groter.[3]
Voor gezonde darmflora helpt het als je veel beweegt, voldoende slaapt en goed uitrust. Maar nog belangrijker is je voeding, met name vezels. Deze vind je veel in groente, fruit en volkoren producten. Door vezelrijk te eten, houd je je microbioom en je poep gezond.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?
