Wat zijn Democraten en Republikeinen?

Een toespraak van de Amerikaanse president in het Huis van Afgevaardigden

Wat zijn Democraten en Republikeinen?

Laatste update: 21-10-2024

In de Amerikaanse politiek zijn er eigenlijk maar twee partijen van belang: de Democratische en de Republikeinse partij. De president is sinds de oprichting van beide partijen altijd Democraat óf Republikein. Door grote verschillen staan deze partijen vaak lijnrecht tegenover elkaar en ontstaan er regelmatig heftige politieke discussies. We gaan in op de geschiedenis van de partijen, hun standpunten, de verdeeldheid in het land en geven voorbeelden met video’s.

Redacteur: Roos van Putten

Naast die twee partijen zijn er ook een paar kleinere politieke partijen. Maar tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen spelen zij vrijwel geen rol.

Dit komt omdat de verkiezingen altijd maar één absolute winnaar hebben. Alle stemmen voor andere partijen gaan ‘verloren.’ Omdat de Republikeinen en Democraten eigenlijk de enige kanshebbers zijn noemen we het politieke systeem in Amerika een tweepartijenstelsel.

Een man kijkt naar het debat tussen Trump en Harris naast een Amerikaanse vlag
Tijdens de verkiezingen debatteren de presidentskandidaten van beide partijen tegen elkaar.
 © AFP

Wat zijn Democraten?

De Democratische partij bestaat sinds 1828 en is een progressieve partij. Voor Democraten is gelijkheid tussen mensen belangrijk en de overheid moet een actieve rol spelen in de samenleving om hiervoor te zorgen. Andere belangrijke thema’s bij de Democraten zijn bijvoorbeeld bescherming van het milieu, strengere wapenwetten en een vrije keuze voor abortus.

Democraten willen dat de overheid mensen helpt, vooral op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs en armoede. Om dit te kunnen betalen pleiten veel Democraten voor hogere belastingen voor rijkere mensen en bedrijven. Een voorbeeld hiervan is de Affordable Care Act van president Barack Obama in 2010, ook wel bekend als "Obamacare", waardoor miljoenen Amerikanen toegang krijgen tot betaalbare zorg.

Gelijkheid en toegankelijke zorg zijn onderwerpen die ook tijdens verkiezingscampagnes veel aandacht krijgen, zoals te zien in deze video van Kamala Harris in 2024:

Kamala Harris noemt het opbouwen van de middenklasse hier als belangrijk onderdeel van haar beleid. Hiermee bedoelt ze de groep Amerikanen die tussen de rijkste en de armste groep zit.

Maar Democraten hebben niet altijd bekendgestaan om hun progressieve ideeën. In de begintijd van de partij zijn ze juist conservatief en steunen ze bijvoorbeeld de slavernij. Hun standpunten veranderen in de 20e eeuw. Democraten gaan meer focussen op burgerrechten en sociale gelijkheid. Vooral vanaf de jaren ’60 als president Lyndon B. Johnson wetten invoert tegen discriminatie, zoals de Civil Rights Act. Er zijn nog steeds verschillende stromingen binnen de Democraten en men denkt niet in het hele land hetzelfde over alle onderwerpen.

Door hun standpunten worden de Democraten een linkse partij genoemd. Maar vergeleken met de Nederlandse politiek zou de partij politiek meer in het midden staan. 

Het Congres in Washington
In het Congres in Washington wordt dagelijks door Democraten en Republikeinen gestemd op wetgeving, gedebatteerd en worden belangrijke besluiten genomen over nationale en internationale kwesties.
 © EPA

Wat zijn Republikeinen?

De Republikeinse partij is in 1854 opgericht en staat bekend als een conservatieve partij. Republikeinen vinden meestal dat de overheid een kleine rol moet spelen en dat burgers vooral zelf verantwoordelijk zijn voor hun leven.

Ze willen lage belastingen en minder regels voor bedrijven, zodat de economie vrijuit kan groeien. Met deze reden heeft de Republikeinse president Ronald Reagan in de jaren ’80 belastingen verlaagd en geprobeerd om de invloed van de overheid op het dagelijks leven te verminderen. En in 2017 voert president Donald Trump de Tax Cuts and Jobs Act in.

Verder vinden Republikeinen traditionele Amerikaanse waarden en het beschermen van nationale veiligheid belangrijke thema’s. Daarom wordt er vanuit de partij vaak kritisch gekeken naar migratie en willen ze strenge regels over wie er Amerika binnen mag komen. Ze steunen vaak strenge abortuswetten, kijken kritisch naar beleid rond klimaatverandering en vinden dat de Amerikaanse grondwet niet zomaar veranderd mag worden, waar bijvoorbeeld het recht om een wapen te dragen in staat.

De nationale veiligheid komt als thema vaak terug tijdens de verkiezingscampagnes van Republikeinse presidentskandidaten, zoals in deze speech van Donald Trump in 2016:

Donald Trump heeft het hier over veiligheid als belangrijk onderwerp tijdens de verkiezingen van 2016. Hij gebruikt de slogan “Law and order” om aan te geven dat de overheid hiervoor streng mag handhaven.

Bij de oprichting van de partij zijn de Republikeinen juist progressief. Zo schaft Abraham Lincoln, de eerste Republikeinse president, in 1865 de slavernij af.

Maar net als bij de Democraten veranderen hun standpunten in de loop der tijd. En ook hier zijn er verschillende stromingen binnen de partij, waarbij niet iedereen het volledig met elkaar eens is. In de basis worden Republikeinen gezien als politiek rechts. Maar dit is een stuk rechtser dan wat in de Nederlandse politiek als rechts wordt gezien.

Partijsymbolen

Beide partijen hebben een dier als mascotte: een ezel voor de Democraten en een olifant voor de Republikeinen. Deze dieren zijn populair tijdens verkiezingen, maar ze zijn niet door de partijen zelf gekozen. De dieren zijn populair geworden door cartoonist Thomas Nast, die ze in 1874 voor het eerst tekende voor in het tijdschrift Harper’s Weekly. Om te voorkomen dat de dieren worden gebruikt om de partijen belachelijk te maken, hebben ze van de dieren hun partijsymbool gemaakt. 

Verdeeldheid in Amerika

De grote verschillen tussen de Democraten en Republikeinen zorgen voor veel verdeeldheid en polarisatie in het land. Deze verdeeldheid is in de loop der jaren toegenomen. Vroeger werkten de partijen bijvoorbeeld nog wel eens samen bij het maken van wetten, door wetgeving van de andere partij te steunen. Maar tegenwoordig gebeurt dat niet zo snel meer[1].

Deze verdeeldheid tussen de partijen neemt dus toe op het gebied van beleid, maar ook als je kijkt naar de identiteit van kiezers: 

Bekijk de hele explainer van NOS op 3

Ook de media versterken deze verdeeldheid. Er zijn zenders die vooral Republikeinse standpunten steunen, zoals FOX News, en zenders die juist de kant van de Democraten kiezen, zoals CNN. Deze nieuwszenders berichten vaak kritisch over de andere partij[2]. Social media vergroten deze verdeeldheid ook. 

In de video hierboven gaat het er al kort over: de verdeeldheid tussen partijen zorgt voor steeds meer afstand tussen Amerikanen met verschillende meningen. Verder zijn er steeds meer Amerikanen die zich in de standpunten van beide partijen niet herkennen[3]. Maar door het tweepartijenstelsel is er momenteel geen andere keuze. 

In het kort:

  • De Democraten en Republikeinen zijn de 2 grootste partijen van de Verenigde Staten. De president is sinds de oprichting van deze partijen altijd Democraat óf Republikein.

  • De Democraten staan bekend als progressieve partij. Gelijkheid en gelijke kansen zijn belangrijke standpunten en de overheid moet een actieve rol innemen om dat te bereiken.

  • De Republikeinen staan bekend als conservatieve partij. Zij vinden vooral economische vrijheid en nationale veiligheid belangrijke punten. Hierbij zijn burgers zelf verantwoordelijk.

  • De verdeeldheid in Amerika en tussen de partijen neemt toe. Hierdoor komen de partijen steeds verder van elkaar af te staan. Daar spelen de media een belangrijke rol in.

Geraadpleegde bronnen

    En je weet het!

    Anderen het laten weten?

    auteur

    Door Roos van Putten

    Ook interessant om te weten