Wat maakt Jeroen Bosch zo bijzonder?
Gepubliceerd: 11-11-2019
Laatste update: 26-01-2021
Jheronimus Bosch, ook wel bekend als Jeroen Bosch, is een van de beroemdste Nederlandse kunstschilders. Het werk dat hij in de late Middeleeuwen maakt, is heel anders dan dat van zijn tijdgenoten. Waar zij vooral hemelse taferelen schilderen, maakt Bosch voorstellingen van de hel en staat daarmee bekend als “den duvelmakere”. Wat maakt zijn werk - vol symbolen en satire - zo bijzonder?
Wat weten we over het leven van Jeroen Bosch?
De geboorteplek van Jeroen Bosch is niet officieel vastgelegd, maar hij is waarschijnlijk rond 1450 in ’s-Hertogenbosch geboren. Hij blijft zijn hele leven in die stad wonen. Tijdens zijn leven is hij al beroemd. Bosch krijgt opdrachten van onder anderen de hertogen van Nassau. En ook buiten de Nederlanden is hij bekend: hij krijgt zelfs opdrachten uit Venetië. Omdat op sommige schilderijen figuren met Italiaanse kleding te zien zijn, vermoeden sommige onderzoekers dat Bosch een tijdje in Italië heeft gewoond. Verder is er weinig bekend over zijn persoonlijk leven. Wel weten we dat hij in 1481 trouwt met een rijke koopmansdochter en dat hij lid is geweest van een religieus broederschap.
Waarom zijn zijn schilderijen zo bijzonder?
De belangrijkste thema’s in de schilderijen van Bosch zijn zonde, schuld en verleiding. Hij creëert in zijn schilderijen een wereld waarin de tegenstelling tussen goed en kwaad centraal staat. Zijn schilderijen zijn vaak levendig en dramatisch, met een satirische ondertoon. Zo schildert hij vaak duivels en zondige mensen. De schilderijen van Bosch zitten vol met ingewikkelde symboliek, waar kunsthistorici nog altijd veel over discussiëren. Een van zijn bekendste werken is de Tuin der lusten. We weten nog altijd niet of Bosch de zondigheid van de afgebeelde figuren veroordeelt, of dat het schilderij een liefdesparadijs moet voorstellen.
Welke mysteries hangen er rond het leven en werk van Jeroen Bosch?
Tijdens zijn leven is Bosch een beroemd schilder. Dat is best bijzonder: veel schilders worden pas na hun dood beroemd. De roem van Bosch resulteert erin dat vele andere schilders zijn stijl kopiëren. Dat maakt het soms lastig om vast te stellen of een schilderij daadwerkelijk van Bosch is. Van ongeveer 25 schilderijen kunnen we met zekerheid vaststellen dat ze origineel zijn. Ook zijn er veel schilders beïnvloed door het werk van Bosch. Zo borduurt Pieter Bruegel voort op zijn werk, en zelfs de latere surrealistische schilders als Salvador Dalí zijn geïnspireerd door Bosch.
Jeroen Bosch is gehuld in mysteries: we weten weinig over zijn leven en wat hij bedoeld heeft met zijn schilderijen. Kunstliefhebbers zijn al eeuwen gefascineerd door de monsters, duivels en onnatuurlijke wezens op zijn schilderijen en de betekenis ervan.
Wil je zelf in het beroemde werk Tuin der lusten duiken? Bekijk dan deze interactive en verken de vele figuren, monsters en symbolen die Bosch in het schilderij heeft verwerkt.
In het kort
Over het leven van Jeroen Bosch is weinig bekend. Wel weten we dat hij zijn leven in 's-Hertogenbosch doorbrengt en dat hij in zijn tijd al beroemd is.
Bosch schildert levendige schilderijen, vol symboliek. Kunsthistorici zijn er nog steeds niet altijd zeker van wat Bosch precies verbeeldt met zijn werken.
Er zijn veel vervalsingen gemaakt van het werk van Bosch. Dat maakt het lastig om vast te stellen of schilderijen daadwerkelijk van zijn hand zijn. Van ongeveer 25 werken weten we dat wel zeker.