Waarom zijn de schilderijen van Van Gogh zo beroemd?
Waarom zijn de schilderijen van Van Gogh zo beroemd?
Laatste update: 11-11-2024
Vincent van Gogh staat bekend als een van de grootste schilders van de negentiende eeuw. Maar tijdens zijn leven worden zijn kleurrijke schilderijen een stuk minder bejubeld. Hoe wordt Vincent van Gogh schilder? Waarom snijdt hij zijn oor af? En hoe is Van Gogh een van de beroemdste schilders ooit geworden?
Hoe wordt Vincent van Gogh schilder?
Op 30 maart 1853 wordt Vincent van Gogh geboren in het dorp Zundert in Brabant. Hij probeert in zijn leven van allerlei beroepen uit, van kunsthandelaar tot leraar en predikant, maar voelt zich nergens op zijn plek. Op zijn 27ste begint hij – op advies van zijn jongere broer Theo – als schilder. De brieven tussen de twee broers zijn een belangrijke informatiebron over het leven van Van Gogh en een van de redenen waarom hij zo bekend is geworden. Uit de brieven blijkt dat zijn ouders absoluut niet blij zijn met zijn keuze voor een kunstenaarsbestaan. Maar door (financiële) steun van zijn broer Theo, die uitgroeit tot succesvol kunsthandelaar in Parijs, kan hij toch blijven schilderen.
"In Nuenen (Brabant) maakt Van Gogh volgens velen zijn eerste meesterwerk."
Van Goghs ‘vroege werk’ staat bekend om de grauwe verbeelding van het Brabantse boerenleven. Dat is ook te zien aan de donkere kleuren van het schilderij De Aardappeleters uit 1885. Een jaar na het schilderen van dat doek vertrekt hij naar zijn broer in Parijs. Daar raakt hij geïnspireerd door het kleurrijke werk van moderne, impressionistische schilders. Het ‘latere werk’ van Van Gogh – in feite slechts drie jaar later – is een uitbundige kleurenuitbarsting. In 1888 vestigt hij zich in de plaats Arles in Zuid-Frankrijk. Daar woont hij in ‘het gele huis’, beroemd geworden door het gelijknamige schilderij.
Hoe beïnvloedt zijn leven zijn schilderkunst?
Van Gogh is niet alleen bekend om zijn schilderijen, maar ook om zijn turbulente leven. En dat leven heeft invloed op zijn werk. Er zijn periodes dat hij maar liefst één schilderij per dag maakt, maar de schilder kampt ook regelmatig met angstaanvallen en psychoses. Bij vlagen zoekt hij in religie een medicijn, maar hij grijpt ook geregeld naar de fles, met name absint is een favoriet.
De waanzin nabij
Werken uit de tentoonstelling 'De waanzin nabij' in het Van Gogh Museum.
Een van de beroemdste incidenten vindt plaats in 1888, wanneer Van Gogh zijn oor afsnijdt. Vriend en collega Paul Gauguin werkt en woont in Zuid-Frankrijk al een tijdje samen met Van Gogh. Zij werken en discussiëren dag en nacht samen over hun schilderkunst. Dat loopt niet altijd even lekker. Op een dag krijgen de twee knallende ruzie, al is de reden daarvoor niet duidelijk. Van Gogh bedreigt Gauguin met een scheermes. En in een vlaag van waanzin snijdt de schilder later zijn linkeroor af – hoewel er lange tijd discussie onder kunsthistorici is geweest over de vraag of het zijn hele oor of een stuk ervan was.
De lessen die Van Gogh van Gauguin in Arles leert combineert hij met zijn eigen stijl. Fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar. Volgens zijn broer Theo, die kunsthandelaar is, zeggen de werken veel over de geestestoestand waarin Vincent die gemaakt heeft. Rond april 1889 krijgt Van Gogh opnieuw veel last van psychische problemen. Hij laat zich daarom opnemen in een psychiatrische kliniek. De schilder blijft last houden van aanvallen en hallucinaties, en mag soms een maand niet schilderen. Desondanks kent hij in de kliniek een buitengewoon productief jaar, en grijpt hij zijn betere periodes aan om in razend tempo te schilderen – soms wel één werk per dag.
Jeroen Krabbé bezoekt de steengroeve die Vincent van Gogh schilderde toen hij 'weer naar buiten mocht'. De hele aflevering zien? Ga naar NPO Start.
Uiteindelijk krijgt Van Gogh de diagnose epilepsie. Het lijkt daarna beter te gaan, maar op 27 juli 1890 maakt hij een einde aan zijn leven. Het schilderij Korenveld met Kraaien (1890) wordt vanwege de somberheid ervan vaak beschouwd als een soort afscheidsgroet van de schilder.
Heb jij hulp nodig? Of maak jij je zorgen over iemand in je omgeving? Dan kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800 0113 (24 uur per dag bereikbaar) en 113.nl.
Wat maakt Van Goghs kunst bijzonder?
In de tijd van Van Gogh moeten schilderijen zo realistisch mogelijk lijken, maar onder invloed van moderne schilders maakt Van Gogh juist kunstwerken waarmee hij zijn gevoelens uitdrukt. Kleuren en vormen komen niet altijd overeen met de werkelijkheid, maar passen bij zijn gevoelens en gedachten. Zijn schilderijen barsten daarom van de felle kleuren die hij met zijn zo kenmerkende korte penseelstreken op het doek verft.
Hij schildert veel landschappen, bloemen en zelfportretten. Door de uitvinding van kant-en-klare verf in de negentiende eeuw, kunnen kunstenaars makkelijker de natuur intrekken om te schilderen. Ook Van Gogh is regelmatig te vinden tussen de akkers en bossen in Frankrijk: op veel van zijn doeken is een betoverend landschap te bewonderen. Een van de beroemdste is De sterrennacht (1889), een voorstelling van het uitzicht vanuit zijn raam in de kliniek. De lucht, de sterren en de maan lijken golvend te bewegen op het doek.
In de tien jaar waarin Van Gogh schildert, maakt hij meer dan 850 schilderijen. Maar slechts een paar kunstwerken weet hij ook te verkopen. Tijdens zijn leven worden de kleurrijke doeken nog lang niet door iedereen gewaardeerd. Tegenwoordig is dat wel anders: zijn schilderijen leveren miljoenen euro’s op en zijn kunstwerken zijn over de hele wereld te bewonderen.
Wist je dat veel werken van Van Gogh andere kleuren hebben dan we denken? Het verstrijken van de tijd eist zijn tol op de doeken.
In het kort
Na mislukte carrières als kunsthandelaar, leraar en predikant besluit Vincent van Gogh op zijn 27ste te gaan schilderen, op aanraden van zijn broer Theo.
Er zijn periodes dat Van Gogh maar liefst één schilderij per dag maakt, maar de schilder kampt ook regelmatig met angstaanvallen en psychoses.
Van Gogh staat bekend om zijn kleurrijke schilderijen, waarin hij zijn gevoelens en gedachten uitdrukt.
En je weet het!
Anderen het laten weten?