Wie is Griet Op de Beeck?

Griet op de Beeck Ester-Gebuis

Wie is Griet Op de Beeck?

Laatste update: 03-03-2023

De Vlaamse bestsellerauteur Griet Op de Beeck debuteert in 2013 op negenendertigjarige leeftijd met het boek Vele hemels boven de zevende. Haar hoofdpersonen zijn vaak mensen die worstelen met het leven, maar die na vallen en opstaan uiteindelijk voor zichzelf kiezen. Wie is Griet Op de Beeck?

Redacteur: Ronald Giphart

Hoe is de jeugd van Griet Op de Beeck?

Griet wordt geboren op 22 augustus 1973 in de plaats Turnhout, gelegen in de Vlaamse Kempen. Ze groeit op in een gezin van vijf, met een broer en vier zussen. Griet is de een na jongste. Haar moeder is huisvrouw en kan aardig aquarelleren.

De vader van Griet besluit op vijfendertigjarige leeftijd het onderwijs te verlaten om een wijnhandel te beginnen. In de jaren zestig en zeventig lopen de zaken heel goed, maar vanaf de jaren tachtig gaat het bergafwaarts, mede vanwege de concurrentie van de supermarkten.

"Ik denk dat het goed is om als u eigenlijk nog te jong bent op uw tenen te gaan staan."

Griet kent een zeer ongelukkige jeugd, ze ervaart ‘een grondeloze eenzaamheid’. Haar ouders zijn, volgens Op de Beeck zelf, ongeschikt voor het ouderschap. Als kind mist Griet het gevoel van elementaire veiligheid, thuis draait het om prestaties en schoolrapporten.

De kinderen in het gezin krijgen geen warmte en liefde. Griet voelt zich niet gesteund door haar ouders. De rollen zijn eigenlijk omgekeerd: Griet zorgt voor de lieve vrede thuis en voelt zich verantwoordelijk voor de goede sfeer.

In wat voor gezin groeit Griet Op de Beeck op? 

...nóg beter presteren op school, nóg harder mijn best te doen thuis.

Ze wil haar ouders redden, haar moeder heeft zelf een nare jeugd gehad, haar vader raakt al op jonge leeftijd ‘emotioneel verdord’. Hij is nergens meer bij betrokken, verliest zijn ambities, idealen en verlangens.

Op de Beeck hierover: ‘Ik was het type van het altijd lachende dochtertje dat ondertussen alles aan deed om nóg beter te presteren op school, nóg harder mijn best te doen thuis.’ Griet is van mening dat de onvoorwaardelijke liefde slechts bestaat van kind naar ouder en niet andersom, zoals meestal wordt beweerd.

"Gezien worden heeft te maken met of mensen in staat zijn je te zien en dat wil zeggen dat ze voorbij zichzelf moeten kunnen kijken."

Ondanks alles zal Op de Beeck haar vader heel lang op een voetstuk plaatsen, zij was zijn ‘flebbeke, het lieverdje’. Dit verandert compleet als Op de Beeck op veel latere leeftijd — tijdens therapie — tot het inzicht komt dat ze van haar vijfde tot haar negende door haar vader seksueel is misbruikt.

De herinneringen hieraan zijn volgens haar therapeut ver weggestopt geweest omdat het kinderbrein in die vroege jaren niet goed in staat is om dit soort gebeurtenissen talig in het geheugen op te slaan.

De onthulling van Griet Op de Beeck

Griet Op de Beeck bij De Wereld Draait Door jarenlang te zijn misbruikt door haar vader

Griet Op de Beeck onthult bij De Wereld Draait Door jarenlang te zijn misbruikt door haar vader. Bekijk de hele uitzending op NPO Start

Griet Op de Beeck onthult bij De Wereld Draait Door jarenlang te zijn misbruikt door haar vader. Bekijk de hele uitzending op NPO Start

Op de Beeck worstelt lang met het leven, nu ze echter achter dit misbruik van haar vader is gekomen, valt veel op zijn plaats: ze begrijpt nu waarom zij zich jaren zo ongelukkig heeft gevoeld en waarom zij aan anorexia heeft geleden. Dat is een ziekte waarbij iemand zichzelf en zijn lichaam wil straffen.

In Griets geval dus het lichaam dat door haar vader is misbruikt. Is Griet naar eigen zeggen in de vroege kinderjaren nog ‘een gewoon kind’, na haar vijfde jaar — de leeftijd waarop het misbruik is begonnen — ervaart ze dat zo niet meer.

"Het is een soort zeer zelfdestructief denksysteem dat zich de weg naar binnen vreet en zich vasthaakt waar het ook maar kan."

Al van jongs af aan houdt Griet van het schrijven van verhaaltjes. Vanaf haar negende jaar heeft ze een intensieve briefwisseling met haar veel oudere zus, die al ‘op kot’ zit. Deze brieven zijn een vervanging voor een dagboek, dat zij niet bij durft te houden uit angst voor haar moeder. 

De middelbareschooltijd ervaart Griet als iets gruwelijks, in sociaal opzicht kan ze slecht aarden. Gelukkig is er een aantal docenten dat haar weet te enthousiasmeren en stimuleren. Volgens deze docenten is Griet al snel ‘klaar voor de universiteit’. Dat is waar ze vroeg naar verlangt: het ouderlijk huis verlaten en zich onderdompelen in het studentenleven.

Ze gaat Germanistiek studeren in Antwerpen en geniet met volle teugen, ze vindt het heerlijk om eindelijk omringd te zijn door mensen die lezen, theaters en bioscopen bezoeken. Ook geniet ze van de discussies met hen.

Griet op de Beeck broos
 © Koen Broos

Waarom debuteert Op de Beeck zo laat?

Op de universiteit ontmoet Op de Beeck een man met wie ze zeven jaar zal samenwonen. Hoewel ze met weinig warme gevoelens terug zal kijken op deze relatie, is Op de Beeck in eerste instantie blij met het feit dat een zeer intelligente man interesse in haar heeft. Deze man zal haar ook stimuleren om na haar studie meteen te gaan werken.

Op emotioneel vlak is de relatie niet goed voor Op de Beeck. Ze cijfert zichzelf weg ten gunste van haar partner, ze wil hem redden in plaats van zichzelf en ze zal in volgende relaties regelmatig hetzelfde ervaren.

Griet op de beeck Ester-Gebuis 2
 © Ester Gebuis

Na haar studie gaat Op de Beeck als dramaturg aan de slag. Naar eigen zeggen weet niemand eigenlijk wat dat beroep precies inhoudt, inclusief dramaturgen zelf: "Dat is het mooie en tegelijk het onzinnige van de functie." Van 1994 tot 2004 zal ze bij verschillende theaters als dramaturg werkzaam zijn.

In 2004 doet ze een open sollicitatie bij de HUMO en vervolgens zal ze in de jaren daarna bij verschillende media werkzaam zijn als journalist en columnist.

Achteraf gezien noemt Op de Beeck de dramaturgie en journalistiek ‘laffe vluchtwegen’ of positiever ‘een springplank naar de literatuur’. Maar om een roman te schrijven moet je een zekere moed en geloof in jezelf hebben, en dit heeft Op de Beeck lang ontbeerd: "Ik hoopte ook: als het ooit komt, dan komt het voluit en voorgoed. Het was alleen wachten op het juiste moment."

"Het is wel het engste wat u in uw leven kunt doen."

Dit kantelmoment komt als Op de Beeck haar partner verlaat en voor zichzelf durft te kiezen. Ze begint met het schrijven van Vele hemels boven de zevende. De roman gaat over vijf mensen die met elkaar én zichzelf worstelen.

Via bemiddeling van schrijver Tom Lanoye, die Op de Beeck kent uit haar theaterjaren, stuurt ze het manuscript op naar uitgeverij Prometheus. Al halverwege de eerste lezing laat men haar weten zeer enthousiast zijn.

Griet Op De Beeck in Amsterdam
 © ANP Kippa

De overwinning op de eindeloze banaliteit die het leven is

Voor Op de Beeck is dit misschien wel het mooiste moment uit haar leven. Ze debuteert op 31 januari 2013. De roman wordt door de critici en de lezers zeer goed ontvangen en ze ontvangt hiervoor de De Bronzen Uil publieksprijs.

Op de Beeck is uitermate gelukkig met haar bestaan als schrijver, ze houdt van haar werk en ervaart het als ‘verhevigd leven’. Ze ziet het als een overwinning op ‘de eindeloze banaliteit die het leven is’.

"Van zelfs de grootste trauma's kun je herstellen." 

Haar tweede roman Kom hier dat ik u kus komt uit in september 2014. De hoofdpersoon van het verhaal is Mona, die we in drie fases van haar leven aan het woord horen. Alle hoofdpersonen, inclusief Mona, zijn beschadigd en beschadigen elkaar. Ook dit boek wordt een immens succes, zeker als het door het boekenpanel van het tv-programma De Wereld Draait Door als boek van de maand wordt gekozen.

In februari 2016 verschijnt Gij nu. Deze roman omvat vijftien verhalen over verschillende personen die allemaal op een kantelmoment in hun leven staan, kiezen zij voor evolutie of stagnatie?

Haar voorlopig laatste roman, Het beste dat we hebben, verschijnt in september 2017 en is onderdeel van een trilogie. Naar aanleiding van deze roman komt Op de Beeck met de onthulling over het misbruik van haar vader tijdens haar kinderjaren.

De hele uitzending zien? Kijk op NPO Start

De boeken van Op de Beeck worden door veel lezers als zeer herkenbaar ervaren. Zij krijgt enorm veel reacties van vooral lezeressen die haar schrijven hoe belangrijk haar werk voor hen is en hoeveel kracht zij er uit putten wat betreft hun eigen leven. Soms hoort Op de Beeck zelfs dat zij letterlijk levens heeft gered.

Naar eigen zeggen is haar werk zo populair omdat lezers door hebben dat het dappere en oprechte boeken zijn, zonder cynisme of ironie. Ook zijn het zeer persoonlijke verhalen, wat niet wil zeggen dat ze, zo zegt Op de Beeck, autobiografisch zijn. En ze wil zeker geen ‘zelfhulp-boeken’ schrijven. In 2018 verschijnt Op de Beecks Boekenweekgeschenk met de titel Gezien de feiten.

"Ik ben nog nooit in mijn leven zo blij vereerd geweest."

Hoe is de rol van Op de Beeck in de media?

In de media is Griet Op de Beeck een graag geziene gast. Haar charisma en haar eerlijkheid spreken veel mensen aan. Op een heldere en boeiende wijze praat de schrijfster over haar boeken en haar persoonlijke ervaringen.

Ze stelt zich kwetsbaar op en spreekt vrijuit over thema’s als anorexia, depressie, zelfmoord en kindermisbruik. Uit de vele reacties van lezers en kijkers blijkt hoezeer men geraakt wordt door haar woorden en hoe men zich soms gesteund voelt. In interviews spoort Op de Beeck mensen regelmatig aan om een goede psychiater te zoeken.

Haar openheid over persoonlijke thema’s keert zich soms ook tegen haar. Als Op de Beeck in 2017 onthult dat zij van haar vijfde tot haar negende door haar vader misbruikt, wordt dat door sommigen in twijfel getrokken, zo zou ‘de hervonden herinnering door middel van therapie’ een volkomen onbetrouwbare methode zijn. In de media ontstaat een discussie tussen hen die Op de Beeck geloven en hen die haar verhaal in twijfel trekken.

Ik heb mezelf echt heruitgevonden

Griet op de Beeck
 © Vera de Kok

Ook wordt naar aanleiding van haar onthulling Op De Beeck verweten dat ze een commercieel slaatje uit haar ellende wil slaan, de onthulling komt namelijk tegelijkertijd met het uitkomen van Het beste dat we hebben, de roman waarin de thematiek van kindermisbruik aan de orde komt.

De schrijfster weerlegt de kritiek dat ze te open is. Volgens haar is dat het beste wat je kunt, je eigen problemen en trauma’s — ‘de drek’ — onder ogen durven te zien en daarmee aan de slag te gaan, in plaats van alles onder het te tapijt te vegen.

Het leven is maakbaar, volgens Op de Beeck en zij vindt zichzelf daar een levensgroot bewijs van: "Ik heb mezelf echt heruitgevonden, en dat is een heftige kutweg geweest, maar daar ben ik dan ook zó voor beloond".

In het kort

  • Griet Op de Beeck (1973) is een Vlaamse bestsellerauteur. Zij debuteert in 2013 op negenendertigjarige leeftijd met het boek Vele hemels boven de zevende.

  • In Vlaanderen kent zij dan al enige naamsbekendheid als journalist, in Nederland is zij onbekend. De roman wordt een bestseller, net als haar volgende boeken. Van haar eerste drie boeken zijn in totaal 750.000 exemplaren verkocht.

  • Haar hoofdpersonen zijn vaak mensen die worstelen met het leven, maar die na vallen en opstaan uiteindelijk voor zichzelf kiezen.

  • Griet Op de Beeck wordt een graag geziene gast in de Nederlandse media. Vele lezers én kijkers lopen met haar weg.

  • In de media doet zij ook meerdere onthullingen, waaronder haar worsteling in het verleden met anorexia en het misbruik door haar vader.

En je weet het!

Anderen het laten weten?

auteur

Door Ronald Giphart

Ook interessant om te weten