Wie is Griet Op de Beeck?

Griet kent een zeer ongelukkige jeugd, ze ervaart ‘een grondeloze eenzaamheid’. Haar ouders zijn, volgens Op de Beeck zelf, ongeschikt voor het ouderschap. Als kind mist Griet het gevoel van elementaire veiligheid, thuis draait het om prestaties en schoolrapporten.

De kinderen in het gezin krijgen geen warmte en liefde. Griet voelt zich niet gesteund door haar ouders. De rollen zijn eigenlijk omgekeerd: Griet zorgt voor de lieve vrede thuis en voelt zich verantwoordelijk voor de goede sfeer.

Ondanks alles zal Op de Beeck haar vader heel lang op een voetstuk plaatsen, zij was zijn ‘flebbeke, het lieverdje’. Dit verandert compleet als Op de Beeck op veel latere leeftijd — tijdens therapie — tot het inzicht komt dat ze van haar vijfde tot haar negende door haar vader seksueel is misbruikt.

De herinneringen hieraan zijn volgens haar therapeut ver weggestopt geweest omdat het kinderbrein in die vroege jaren niet goed in staat is om dit soort gebeurtenissen talig in het geheugen op te slaan.

Op de Beeck worstelt lang met het leven, nu ze echter achter dit misbruik van haar vader is gekomen, valt veel op zijn plaats: ze begrijpt nu waarom zij zich jaren zo ongelukkig heeft gevoeld en waarom zij aan anorexia heeft geleden. Dat is een ziekte waarbij iemand zichzelf en zijn lichaam wil straffen.

In Griets geval dus het lichaam dat door haar vader is misbruikt. Is Griet naar eigen zeggen in de vroege kinderjaren nog ‘een gewoon kind’, na haar vijfde jaar — de leeftijd waarop het misbruik is begonnen — ervaart ze dat zo niet meer.

Al van jongs af aan houdt Griet van het schrijven van verhaaltjes. Vanaf haar negende jaar heeft ze een intensieve briefwisseling met haar veel oudere zus, die al ‘op kot’ zit. Deze brieven zijn een vervanging voor een dagboek, dat zij niet bij durft te houden uit angst voor haar moeder. 

De middelbareschooltijd ervaart Griet als iets gruwelijks, in sociaal opzicht kan ze slecht aarden. Gelukkig is er een aantal docenten dat haar weet te enthousiasmeren en stimuleren. Volgens deze docenten is Griet al snel ‘klaar voor de universiteit’. Dat is waar ze vroeg naar verlangt: het ouderlijk huis verlaten en zich onderdompelen in het studentenleven.

Ze gaat Germanistiek studeren in Antwerpen en geniet met volle teugen, ze vindt het heerlijk om eindelijk omringd te zijn door mensen die lezen, theaters en bioscopen bezoeken. Ook geniet ze van de discussies met hen.

Na haar studie gaat Op de Beeck als dramaturg aan de slag. Naar eigen zeggen weet niemand eigenlijk wat dat beroep precies inhoudt, inclusief dramaturgen zelf: "Dat is het mooie en tegelijk het onzinnige van de functie." Van 1994 tot 2004 zal ze bij verschillende theaters als dramaturg werkzaam zijn.

In 2004 doet ze een open sollicitatie bij de HUMO en vervolgens zal ze in de jaren daarna bij verschillende media werkzaam zijn als journalist en columnist.

Achteraf gezien noemt Op de Beeck de dramaturgie en journalistiek ‘laffe vluchtwegen’ of positiever ‘een springplank naar de literatuur’. Maar om een roman te schrijven moet je een zekere moed en geloof in jezelf hebben, en dit heeft Op de Beeck lang ontbeerd: "Ik hoopte ook: als het ooit komt, dan komt het voluit en voorgoed. Het was alleen wachten op het juiste moment."

Dit kantelmoment komt als Op de Beeck haar partner verlaat en voor zichzelf durft te kiezen. Ze begint met het schrijven van Vele hemels boven de zevende. De roman gaat over vijf mensen die met elkaar én zichzelf worstelen.

Via bemiddeling van schrijver Tom Lanoye, die Op de Beeck kent uit haar theaterjaren, stuurt ze het manuscript op naar uitgeverij Prometheus. Al halverwege de eerste lezing laat men haar weten zeer enthousiast zijn.

Haar tweede roman Kom hier dat ik u kus komt uit in september 2014. De hoofdpersoon van het verhaal is Mona, die we in drie fases van haar leven aan het woord horen. Alle hoofdpersonen, inclusief Mona, zijn beschadigd en beschadigen elkaar. Ook dit boek wordt een immens succes, zeker als het door het boekenpanel van het tv-programma De Wereld Draait Door als boek van de maand wordt gekozen.

In februari 2016 verschijnt Gij nu. Deze roman omvat vijftien verhalen over verschillende personen die allemaal op een kantelmoment in hun leven staan, kiezen zij voor evolutie of stagnatie?

Haar voorlopig laatste roman, Het beste dat we hebben, verschijnt in september 2017 en is onderdeel van een trilogie. Naar aanleiding van deze roman komt Op de Beeck met de onthulling over het misbruik van haar vader tijdens haar kinderjaren.

De boeken van Op de Beeck worden door veel lezers als zeer herkenbaar ervaren. Zij krijgt enorm veel reacties van vooral lezeressen die haar schrijven hoe belangrijk haar werk voor hen is en hoeveel kracht zij er uit putten wat betreft hun eigen leven. Soms hoort Op de Beeck zelfs dat zij letterlijk levens heeft gered.

Naar eigen zeggen is haar werk zo populair omdat lezers door hebben dat het dappere en oprechte boeken zijn, zonder cynisme of ironie. Ook zijn het zeer persoonlijke verhalen, wat niet wil zeggen dat ze, zo zegt Op de Beeck, autobiografisch zijn. En ze wil zeker geen ‘zelfhulp-boeken’ schrijven. In 2018 verschijnt Op de Beecks Boekenweekgeschenk met de titel Gezien de feiten.

Haar openheid over persoonlijke thema’s keert zich soms ook tegen haar. Als Op de Beeck in 2017 onthult dat zij van haar vijfde tot haar negende door haar vader misbruikt, wordt dat door sommigen in twijfel getrokken, zo zou ‘de hervonden herinnering door middel van therapie’ een volkomen onbetrouwbare methode zijn. In de media ontstaat een discussie tussen hen die Op de Beeck geloven en hen die haar verhaal in twijfel trekken.

Ik heb mezelf echt heruitgevonden

Ook wordt naar aanleiding van haar onthulling Op De Beeck verweten dat ze een commercieel slaatje uit haar ellende wil slaan, de onthulling komt namelijk tegelijkertijd met het uitkomen van Het beste dat we hebben, de roman waarin de thematiek van kindermisbruik aan de orde komt.

De schrijfster weerlegt de kritiek dat ze te open is. Volgens haar is dat het beste wat je kunt, je eigen problemen en trauma’s — ‘de drek’ — onder ogen durven te zien en daarmee aan de slag te gaan, in plaats van alles onder het te tapijt te vegen.

Het leven is maakbaar, volgens Op de Beeck en zij vindt zichzelf daar een levensgroot bewijs van: "Ik heb mezelf echt heruitgevonden, en dat is een heftige kutweg geweest, maar daar ben ik dan ook zó voor beloond".