Waarvoor stemmen we tijdens de Provinciale Statenverkiezingen?

De Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van een provincie. Ze pakken taken op die te groot of complex zijn voor de gemeente en te klein voor de landelijke overheid. Ze houden toezicht op milieuwetten en waterschappen. Ook zijn ze bijvoorbeeld verantwoordelijk voor monumenten, sportgelegenheden, natuurbeleid en de aanleg van (provinciale) infrastructuur (zoals wegen en bruggen). 

Alle politieke partijen hebben zo hun eigen plannen voor de provincie. Met je stem beslis je onder andere mee over de bereikbaarheid van je regio, bijvoorbeeld over de plek waar een nieuwe weg aangelegd moet worden. Maar ook waar nieuwe wandel- en fietsroutes moeten liggen, waar een nieuwe woonwijk gebouwd gaat worden en welke natuurgebieden volgens jou bewaard moeten blijven. 

De onbekendheid met het werk van de provincie, zorgt waarschijnlijk ook voor lagere opkomstcijfers. Zo was de opkomst van de verkiezingen in 2023 ongeveer 58%. Dat is een stuk minder dan bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 (ongeveer 78%) maar iets hoger dan de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 (ongeveer 51%). 

Een minder verwachte rol van de Staten is dat zij de Eerste Kamerleden kiezen. Dit gebeurt binnen drie maanden na de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Bij het kiezen van de leden van de Eerste Kamer heeft niet ieder een even zware stem. Dat zou ook niet logisch zijn, want de provincies verschillen nogal in het aantal inwoners. Het gewicht van de stem (de stemwaarde) is afhankelijk van het inwonersaantal van de provincie. 

Naast de twaalf Provinciale Staten kiezen ook nog vier kiescolleges de Eerste Kamer. Nederlandse inwoners van Caribisch Nederland kiezen voor drie kiescolleges. Daarnaast hebben Nederlanders die in het buitenland wonen in 2023 voor het eerst ook een stem in het kiescollege van niet-ingezetenen.