Story
Politiek
Hoe werkt een formatie?
Hoe wordt je stem geteld?
... en je weet het
Hoe wordt je stem geteld?
Jaren geleden was het simpel. We stemden op stemcomputers en met een druk op de knop kwam de uitslag eruit rollen.
Na 2007 zijn deze stemcomputers afgeschaft, omdat het stemgeheim niet kon worden gegarandeerd. En gaat het tellen dus weer met de hand.
Nadat de stemlokalen sluiten, gaan de tellers meteen aan de slag. De biljetten worden vaak geteld in het stemlokaal waar de stem is uitgebracht. Honderden vrijwilligers helpen mee. Iedereen kan zich hiervoor opgeven.
De biljetten gaan door meerdere handen. De tellers controleren of het een geldige stem is, voor welke partij is gekozen en op welke kandidaat is gestemd.
De gemeente kiest hoe er wordt geteld. De eerste optie is dat stembureaus tellen welke partijen de meeste stemmen hebben op de woensdagavond en dat pas op donderdag wordt geteld op welke kandidaten is gestemd. De tweede optie is dat stembureaus de volledige telling al op de woensdagavond doen.
NOS op 3 - NOS
Het tellen is openbaar. Dat betekent dat iedereen die dat wil, mee mag kijken.
Iedere burger mag aanwezig zijn bij het tellen van de stemmen. En iedereen mag ook bezwaar indienen als er iets niet volgens de regels gaat. Dan kan er later worden besloten om een hertelling te doen.
Polygoon Hollands Nieuws
Vlak na de Tweede Wereldoorlog ging het tellen van de stemmen ook met de hand. De uitslagen werden op straat getoond.
Tegenwoordig zie je de eerste resultaten op tv en online.
Gelijk nadat de stembureaus sluiten zie je exitpolls. Dat zijn een soort gedetailleerde peilingen.
De daadwerkelijke uitslagen komen vaak pas later op de avond. Elk stembureau telt zijn eigen stembiljetten. Die worden daarna verzameld bij het gemeentelijk stembureau. Twee dagen na de verkiezingen gaan de biljetten en uitkomsten naar een hoofdstembureau. Zij geven de resultaten de maandag daarop door aan het centraal stembureau, in het geval van de Tweede Kamerverkiezingen is dat de Kiesraad. Deze doet daarna nog een controle en er kunnen nog hertellingen plaatsvinden.
De bekendmaking van de definitieve uitslag kan soms dagen op zich laten wachten. Het centraal stembureau mag de officiële uitslag op z'n vroegst ruim een week na de verkiezingen vaststellen en uiterlijk 13 dagen erna.
Hoe meer stemmen een partij heeft, hoe meer zetels.
Hoeveel stemmen nodig zijn voor één zetel hangt er van hoeveel mensen hebben gestemd. Dat wordt berekend met de kiesdeler. Bij de Tweede Kamerverkiezingen staat 1 zetel ongeveer gelijk aan 70.000 stemmen.
Hoe wordt je stem geteld?
