Hoe werd rappen in het Nederlands populair?
Hoe werd rappen in het Nederlands populair?
Laatste update: 25-03-2024
Tegenwoordig staan de hitlijsten vol Nederlandstalige rap. Dat was ooit anders: de eerste generatie rappers in ons land probeerde de Amerikaanse voorbeelden nog te kopiëren, in het Engels en met sterk wisselend resultaat. Sinds Osdorp Posse en Extince begin jaren negentig doorbraken, weten we dat hiphop in de eigen taal toch nét even beter klinkt. Hoe ontwikkelde de Nederlandstalige rap zich?
Redacteur: Sjoerd Huismans
Hoe kwam hiphop in Nederland terecht?
Hiphop begint in de jaren zeventig in The Bronx. Dat is een arme wijk in New York waar veel Afro-Amerikanen en latino’s wonen. Tijdens block parties (straatfeesten) ontstaat daar een cultuur met breakdancen, graffiti en een nieuw soort muziek: rap.
Het duurt nog een tijdje voordat de nieuwe rapmuziek naar Nederland overwaait. De eerste generatie rappers in Nederland is actief tussen de jaren tachtig en halverwege de jaren negentig, en rapt dan nog vooral in het Engels. Extince, later een boegbeeld, laat al van zich horen met zijn eerste plaat 'Rap Around The Clock' (1986) en scoort een jaar later een bescheiden hitje met The Milkshake Rap. Rap uit Nederland is in die tijd vooral populair onder een klein groepje liefhebbers in de grote steden en is nog niet doorgebroken naar het grote publiek.
Hiphop van Nederlandse bodem begint pas mainstream te worden op het moment dat rappers de Nederlandse taal gaan gebruiken. De pioniers op dit gebied zijn Osdorp Posse, een groep uit Amsterdam die in 1989 het nummer ‘Moordenaar’ uitbrengen.
Reportage over het tienjarig jubileum van Osdorp Posse in het programma NOVA. Waarom zijn zij de pioniers van de Nederhop?
De boze rhymes (teksten) van Osdorp Posse worden meestal begeleid door harde beats. Het is de Brabander Extince die de Nederhop in 1995 populair maakt met een vriendelijker, soulvoller geluid. Hij schakelt over naar het Nederlands en zijn funky raps werken veel beter met zachte g dan in steenkolenengels. Zijn teksten zijn bovendien veel dieper dan die van Osdorp Posse en zitten vol verwijzingen en beeldspraak. Toch is er niemand die zijn single ‘Spraakwater’ wil uitbrengen, behalve radio-dj Kees de Koning die het hiphopprogramma Dutch Masters maakt. Het is het begin van De Konings label Top Notch, dat nog altijd het belangrijkste Nederlandse hiphoplabel is.
Hoe explodeert Nederlandse hiphop rond 2000?
Na het jaar 2000 wordt Nederlandstalige hiphop almaar groter. Rappers die al langer in het Engels bezig zijn, zoals de Rotterdammer U-Niq, schakelen met veel succes over op het Nederlands. In die jaren is er een enorme golf nieuwe Nederlandstalige rappers die doorbreekt bij het grote publiek, onder wie (in willekeurige volgorde) Def Rhymz, Winne, Lange Frans & Baas B, Zwart Licht, Ali B, De Jeugd van Tegenwoordig, Sef, The Partysquad, The Opposites, The Flexican, Sjaak, Kempi en Jiggy Dje. Die laatste richt het label Noah’s Ark op – de eerste serieuze concurrent voor Top Notch.
Intussen borrelt het overal in Nederland in de ‘underground’ . Dat gebeurt vooral in Zwolle met onder meer Jawat!, Kubus en Blaxtar. Het centrum van deze groep artiesten is Opgezwolle, de groep van rappers Rico en Sticks en producer Delic die rauwe hiphop maakt. Hun platen Vloeistof (2003) en met name Eigen Wereld (2006) zijn klassiekers – "Voer voor je hoedenplank! Tast toe proef die woofer!"
In datzelfde jaar komt Typhoon, ook uit Zwolle, met zijn filosofische debuut Tussen Licht En Lucht. De Zwolse artiesten leren rappers in het hele land om trots te zijn op hun afkomst – waar ze ook vandaan mogen komen. Typhoon zegt daarover: "Iemand uit Heerlen of Vlagtwedde zegt ineens ook met trots: ja man, ik kom uit Heerlen, ik kom uit Vlagtwedde!"
Rapper Ali B geeft een geschiedenisles Nederhop, van Osdorp Posse en Extince tot de scenes in Zwolle, Eindhoven, Amsterdam en Rotterdam.
Typhoon wijst in de video hierboven op een belangrijk punt. Niet voor niets kun je aan de naam van voorvaders Osdorp Posse zien uit welk Amsterdams stadsdeel ze komen. Hiphop gaat tenslotte over afkomst, trots zijn op je eigen wijk. Dat gaat beter in je eigen taal. Er is natuurlijk niets mis met een hit scoren in het Engels (of Duits), maar een echt geloofwaardige raptekst is nu eenmaal moeilijk los te zien van de plaats waar die ontstaat. Bovendien is het veel logischer om je als rapper in je eigen taal te uiten over de maatschappij waarin je leeft. Dat is nu eenmaal het doel van veel rappers. Denk bijvoorbeeld aan het nummer ‘Kutmarokkanen’ (2003) van de Marokkaanse Almerenaar Raymzter, die vooroordelen tegen Marokkanen ter discussie stelt. "Ze kijken me aan alsof ik vloog in de Twin Towers," rapt hij in het nummer.
Raymzter rapt in 'Kutmarokkanen??!' over de vooroordelen die in Nederland bestaan over Marokkaanse jongeren.
Waar staat de Nederlandse hiphop nu?
Nederlandse hiphop is populairder dan ooit. De ‘socialmediageneratie’ rappers scoren hit na hit. Deze generatie breekt in 2015 door met het album ‘New Wave’. Dat album is een samenwerking tussen onder anderen Ronnie Flex, Lil Kleine, SFB, Jonna Fraser, Bokoesam en D-Double. De jaren daarna gaat het hard met de Nederlandse hiphop.
De streaminglijsten worden gedomineerd door Nederlandse rapartiesten als Frenna, Snelle, Boef, Broederliefde en Sevn Alias. BNN-platform 101 Barz heeft veel invloed op de populariteit van deze Nederlandse rappers. Presentator Rotjoch Dinero en zijn staf ontdekken steeds weer nieuw talent en hun sessies worden miljoenen malen bekeken.
Rapper Sevn Alias komt in de zomer van 2015 een sessie doen bij BNN-platform 101 Barz. Kijk alle andere sessies van 101 Barz op YouTube.
Nederlandstalige hiphop is inmiddels zo groot dat niemand er nog omheen kan. New Wave wint in 2015 de prestigieuze Popprijs. De generatiekloof wordt op dat moment weer eens goed duidelijk. Een deel van het publiek verlaat de zaal en de kranten noemen de rapgroep "Stampende malloten". En dat terwijl New Wave door jongeren miljoenen keren is beluisterd op YouTube en Spotify.
Er is nog een lange weg te gaan, maar steeds vaker worden rappers wél op waarde geschat. De beste illustratie daarvan is Zwollenaar Typhoon. In 2013 mag hij ter gelegenheid van 200 jaar Koninkrijk het nummer ‘Van De Regen Naar De Zon’ in de Ridderzaal zingen. Hij zingt over een van de zwartste bladzijden van de Nederlandse geschiedenis: het slavernijverleden. Het koninklijk paar en de premier kijken toe.
Typhoon speelt het nummer 'Van De Regen Naar De Zon' tijdens de viering van 200 jaar Koninkrijk. In de song zingt hij over het slavernijverleden van Nederland.
In het kort
Hiphop komt overwaaien uit de Verenigde Staten en aanvankelijk imiteren Nederlandse rappers de voorbeelden met wisselend succes. Osdorp Posse is de eerste groep die Nederlands gaat rappen en weet vanaf 1989 commotie te creëren door de keiharde teksten.
De Nederlandstalige hiphop explodeert rond 2000. Van Opgezwolle tot De Jeugd van Tegenwoordig, van Brainpower tot Kempi. Rappers spreken zich sinds de doorbraak steeds meer uit over wat ze om zich heen zien gebeuren.
Tegenwoordig weten Nederlandse rappers een miljoenenpubliek te bereiken op platformen als YouTube en Spotify. De 'oude' media neemt de nieuwe artiesten niet serieus, maar de muziek is heel populair onder jongeren.
En je weet het!
Anderen het laten weten?
