Longread
Geschiedenis
Waarom is de staat Israël gesticht?
... en je weet het
Wat is zionisme?
Het zionisme is een beweging die de oprichting en het behouden van een Joodse staat steunt. Een Joodse staat is voor hen een land waar Joden veilig kunnen wonen en hun identiteit kunnen behouden. De naam zionisme verwijst naar de berg Zion bij de heilige stad Jeruzalem.
Het zionisme ontstaat in de 19e eeuw door de opkomst van het nationalisme en toenemende Jodenhaat in Europa. De leider van de beweging, Theodor Herzl, gelooft dat Joden alleen veilig kunnen leven in een eigen Joodse staat.
Herzl wil anderen overtuigen van zijn ideeën. Maar de meeste Joden zien niets in een Joodse staat.
Veel Oost-Europese Joden zijn wél enthousiast, omdat ze vaak te maken krijgen met geweld. In 1897 organiseert Herzl het eerste Zionistische Wereldcongres om de plannen te bespreken.
Waarom Palestina?
Veel Joden hebben een band met wat we nu kennen als Israël en Palestina. Zo zien velen het als het (door God) 'beloofde land' uit hun heilige boek, de Tenach.
Daarnaast hebben Joden duizenden jaren in het gebied gewoond. Velen zijn in de eeuwen rond het begin van de christelijke jaartelling verspreid over de wereld. Dat komt onder andere door oorlog, vervolging en de verwoesting van de Tweede Joodse Tempel in Jeruzalem. Een deel blijft wel in de regio wonen. Bij anderen blijft de droom om ooit terug te keren bestaan.
Onder andere door het zionisme migreren er vanaf eind 19e eeuw groepen Joden naar Palestina. Het gebied is dan onderdeel van het Ottomaanse Rijk. De meerderheid van de bevolking bestaat uit Arabieren, maar er wonen ook al Joden.
In de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) wordt het Ottomaanse Rijk verslagen door onder andere de Britten.
Al tijdens de oorlog beloven de Britten aan zionistische leiders om een 'Joods thuis' in Palestina te steunen. Als de Britten na de oorlog Palestina gaan besturen, komen er daarom meer Joodse migranten.
De sterke toename van Joodse migratie daar is een van de oorzaken van een grote Arabisch-Palestijnse opstand. Mede daardoor beperken de Britten de Joodse migratie flink in 1939.
Hoop en Wanhoop... - NTR
Een deel van de zionisten verzet zich hiertegen met geweld of helpt met illegale immigratie.
Na 1945 steunen veel Joden en Westerse landen het idee van een Joodse staat in Palestina vanwege de Holocaust. De VN neemt een voorstel aan om Palestina op te delen in een Joodse en Palestijnse staat.
Hoewel er ook verzet is tegen het plan, roept de zionistische leider David Ben-Gurion in 1948 de Joodse staat Israël uit. Het is voor veel zionisten een droom die uitkomt.
Na het uitroepen van de staat vallen een aantal Arabische buurlanden Israël aan. Tot op de dag van vandaag breekt er vaak oorlog en geweld uit. In discussies daarover worden termen als 'Joden', 'Israëliërs' en 'zionisten' vaak door elkaar gebruikt.
Meer over deze geschiedenis vind je hier.
De termen op een rij:
Jood: Aanhanger van het joodse geloof of iemand met Joodse afkomst.
Israëliër: Burgers van Israël. De meerderheid is Joods, maar er wonen bijvoorbeeld ook veel Arabieren.
Kolonist: Joodse Israëliërs die in illegale nederzettingen wonen. Vaak zijn zij religieuze zionisten.
Zionist: Mensen die de oprichting en het behouden van de Joodse staat Israël steunen.
Het zionisme bestaat uit allerlei stromingen. Zo steunen sommigen de Israëlische regering en anderen juist niet. En sommigen willen dat de Palestijnse gebieden deel van Israël worden, terwijl anderen willen dat die gebieden onderdeel worden van een aparte Palestijnse staat.
Wat is zionisme?
Laatste update: 02-12-2024
Wil je nog meer?
Blijf op de hoogte met de
wekelijkse nieuwsbrief
Het persoonsgegeven dat je hier verstrekt - je mailadres - wordt door de NTR alleen gebruikt voor de nieuwsbrief. We bewaren het veilig (zolang je geabonneerd bent, daarna wordt het vernietigd) en geven of verkopen het nooit aan derden. Onderaan elke nieuwsbrief kun je zelf je toestemming voor de nieuwsbrief intrekken en je mailadres inzien, corrigeren of verwijderen. Bekijk ons privacystatement.