Longread
Politiek
Wie is de baas van Europa?
... en je weet het
Wat is de VN?
De VN is een organisatie waar bijna alle landen op de wereld lid van zijn: 193 in totaal. Vandaar ook de naam ‘Verenigde Naties’. Een van de belangrijkste taken van de VN is het voorkomen van grote conflicten en oorlogen.
Voor de Tweede Wereldoorlog ten einde is, komen er landen bij elkaar om afspraken te maken over een internationale samenwerkingsorganisatie. Zo’n gruwelijke wereldoorlog willen ze in de toekomst voorkomen.
UNCIO - 1945
Met die gedachte komen zo'n 50 landen in 1945 bij elkaar: het begin van de VN.
Belangrijke doelen van de VN zijn:
Werken aan internationale vrede en veiligheid
Internationaal recht uitspreken
Mensenrechten beschermen
Betere samenwerking tussen landen
Zorgen voor sociale en economische ontwikkeling
75 jaar Verenigde Naties - NOS
“Sommige problemen kan je niet alleen oplossen.”
Jahkini Bisselink
Voormalig vertegenwoordiger van jongeren in de VN
De VN heeft zes hoofdorganen: de Algemene Vergadering, de Veiligheidsraad, de Economische en Sociale Raad, het Internationaal Gerechtshof, de Trustschapsraad en het Secretariaat. De secretaris-generaal is het gezicht van de VN.
De Algemene Vergadering is het enige bestuursorgaan waar alle landen bij elkaar komen, meestal in New York.
Ze overleggen minstens één keer per jaar en hebben een uiteenlopende agenda. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over oorlogen, mensenrechten en het klimaat, maar ook over de begroting en nieuwe leden.
Elk land heeft één stem. Stemt een meerderheid voor? Dan is een resolutie (besluit) aangenomen. Zoals een resolutie over duurzame ontwikkelingsdoelen in 2015 en een over de inval in Oekraïne in 2022.
Landen zijn niet verplicht om zich aan een resolutie van de Algemene Vergadering te houden.
Resoluties van de Veiligheidsraad zijn wél bindend. Deze Raad stelt vast of er nieuwe dreigingen en conflicten zijn. En bepaalt of en hoe er moet worden ingegrepen.
De Veiligheidsraad kan bijvoorbeeld:
Praten met de betrokken partijen en bemiddelen in het conflict
Sancties instellen, zoals een handelsverbod
Een vredesmissie sturen
De Veiligheidsraad heeft 10 wisselende en 5 vaste leden. De vaste leden (China, Rusland, de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) hebben een vetorecht. Als één van hen tegenstemt, gaat de resolutie niet door.
NOS op 3 - NOS
Als een van de 5 landen bijvoorbeeld zelf een conflict is begonnen, zoals bij de Russische inval in Oekraïne, wordt er dus niet ingegrepen door de Veiligheidsraad. Dat is ook een van de kritiekpunten op de VN:
Daarnaast zijn er nog tientallen andere organisaties en programma’s verbonden aan de VN. Die zetten zich bijvoorbeeld in voor de wereldgezondheid (de WHO), de rechten van kinderen (UNICEF) of het bestrijden van honger (Wereldvoedselprogramma).
Ondanks kritiek op de VN, hebben we de organisatie volgens kenners ook hard nodig. Het biedt een plek waar bijna alle landen op de wereld regelmatig met elkaar praten en overleggen. En dat is uniek.
