Erik Scherder danst met een modelbrein in zijn hand

0_animatie_brein_muziek.mp4

Klanken van muziek komen je oren binnen en gaan dan meteen naar je hersenstam. Hier wordt onder andere je hartregulatie, bloeddruk en ademhaling geregeld.&nbsp;Je hersenstam zorgt ervoor dat je hartslag, ademhaling en bloeddruk het ritme van de muziek volgen en versnellen wanneer de beat sneller wordt. Daardoor kan je je door liedjes met een hoog tempo enthousiast en energiek gaan voelen.&nbsp;
Maar muziek heeft nog meer <a href="https://npokennis.nl/story/2/welk-effect-heeft-muziek-op-je" target="_blank" rel="noopener">effect</a> op je hersenen. Muziek zorgt er namelijk ook voor dat je hersenen verschillende stofjes aanmaken. Bijvoorbeeld in de hypothalamus, een deel in het midden van je <a href="https://npokennis.nl/longread/7792/hoe-werken-de-menselijke-hersenen" target="_blank" rel="noopener">hersenen</a>. Hier wordt de stof oxytocine aangemaakt, dit wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit stofje vermindert stress en zorgt voor een fijn gevoel.
Je hersenen maken ook endorfines aan bij het horen van muziek. Dit zijn morfine-achtige stofjes die zorgen voor pijnstilling. Deze&nbsp;halen ook de scherpe randjes van een situatie af. Zo kan irritatie verdwijnen en voel je je comfortabel en ontspannen.&nbsp;

Erik Scherder is neuropsycholoog en hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij onderzoekt onder andere de relaties van beweging en muziek met het brein.&nbsp;

Erik Scherder

Meisje danst blij met koptelefoon op 

Atlas (NTR)

Wat doet muziek met je brein? 

Fragment

Wetenschap

Vrije tijd

Auto's rijden langzaam achter elkaar op de snelweg op twee stroken. De auto's rijden naar de camera toe. 

Hoe ontstaat een file - snelweg

Hoogleraar transportbeleid Bert van Wee legt uit dat files meestal ontstaan als er meer voertuigen op de weg rijden dan dat er plek is. De weg wordt dan voller, waardoor iedereen langzamer gaat rijden. Hierdoor ontstaat er een opstopping: de file.
Daarnaast zijn er ook spookfiles. Zo'n file kan ontstaan als er onverwacht een auto afremt of langzamer gaat rijden. Dit kan allerlei redenen hebben, bijvoorbeeld als er een ongeluk heeft plaatsgevonden waar weggebruikers naar gaan kijken. Of als je wordt afgeleid door een telefoon. De bestuurder achter je moet dan remmen. En de persoon daarachter remt nog wat harder. Enzovoorts, enzovoorts. De voertuigen achteraan blijven aansluiten terwijl de voorste bestuurders alweer weg zijn.

Bert van Wee is hoogleraar transportbeleid aan de Technische Universiteit Delft. Hij is afgestudeerd in sociale geografie en gepromoveerd op economie en econometrie. Ook heeft hij ruim 10 jaar bij het RIVM gewerkt op het gebied van verkeer en vervoer.

Bert van Wee

een file op de snelweg

Hoe ontstaat een file? - Atlas (NTR)

Hoe ontstaat een file?

Werken

0_designerdrugs.mp4

Een voorbeeld van een designerdrug is 4-MMC, ook bekend als miauw miauw. Het verscheen op de markt nadat de grondstof om XTC te maken, genaamd PMK, moeilijker te krijgen was. Mensen zochten naar alternatieven met ongeveer dezelfde effecten. Deskundige Marnix Hoitink laat in deze video zien hoe met een kleine aanpassing in de structuur van de moleculen van MDMA, de designerdrug 4-MMC ontstond.&nbsp;
Omdat de stof 4-MMC n&eacute;t iets anders is opgebouwd dan MDMDA, is de drug in de eerste instantie legaal verkrijgbaar. De werking van 4-MMC is vergelijkbaar met de werking van MDMA, maar het is een andere stof en daarom dus legaal. Maar uiteindelijk komt in 2012 de drug 4-MMC ook op de Opiumlijst te staan. Hoitink demonstreert hoe een minimale verandering in de structuur van 4-MMC weer leidt tot designerdrug 3-MMC. Een drug die snel aan populariteit wint, maar in 2020 ook verboden wordt.&nbsp;
Het gebruik van designerdrugs is niet zonder risico&rsquo;s. Omdat er meestal weinig onderzoek naar deze nieuwe stoffen is gedaan, zijn de effecten en risico&rsquo;s vaak onbekend. Dit kan gevaarlijke gevolgen hebben voor je gezondheid. Hoewel deze drugs legaal zijn door kleine chemische veranderingen, betekent dit niet dat ze veilig zijn om te gebruiken. Ze kunnen vergelijkbare effecten hebben als illegale drugs, zoals verslaving, schade aan de gezondheid en zelfs dodelijke zijn.

Marnix Hoitink is deskundige verdovende middelen bij het Nederlands Forensisch Instituut.

Marnix Hoitink

designerdrug still

Atlas, NTR - 30 november 2023 (2:44 min.)

Wat is een designerdrug?

Wat zijn designerdrugs?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Gezondheid

Voeding

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Tech

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Relaties

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.

thema_politieksamenleving_socialimage

Politiek

Samenleving

Politiek & Samenleving

Wetenschap achter het nieuws, nieuws uit de wetenschap. Atlas (<a href="https://npokennis.nl/broadcaster/8/ntr" target="_blank" rel="noopener">NTR</a>) beziet de actualiteit vanuit een wetenschappelijk perspectief. Presentatie: Petra Grijzen. Verslaggevers: Elisabeth van Nimwegen, Lieven Scheire, Dzifa Kusenuh en Diederik Jekel.

De NTR maakt toegankelijke en relevante programma&rsquo;s voor alle doelgroepen. Het is een publieke omroep met wettelijke taken, zonder leden en onafhankelijk.