Wat is de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC)?
Wat is de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC)?
Laatste update: 09-09-2024
Direct na de Iraanse Revolutie in 1979 werd de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC) opgericht door toenmalige geestelijk leider Khomeini om ‘de islamitische revolutie te beschermen’. Wat doet deze Garde en hoe groot is haar macht?
In de beginjaren is de Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC) een militie; een groep mensen die (para)militaire taken op zich hebben genomen en de revolutie beschermen. Volgens ayatollah Khomeini, de toenmalige hoogste leider, is de IRGC het ideologische leger en zou zonder hen de staat niet bestaan. IRGC ontvangt de bevelen rechtstreeks van de hoogste leider. Ze staat los van het Iraanse leger dat tijdens het bewind van de sjah van Iran -Mohammad Reza Pahlavi- militair en economisch veel macht had.
De Garde is meer dan slechts een militaire organisatie. Wil je de hele explainer van NOS op 3 zien? Klik dan hier.
De Iraanse Revolutionaire Garde ontwikkelt zich vanaf de jaren tachtig tot een invloedrijke beweging in Iran. Ze krijgt naast militaire macht ook grote invloed op de Iraanse economie en het Iraanse buitenlands beleid. Dat komt mede door het vertrouwen van de huidige opperste leider Khamenei in de militie. De Revolutionaire Garde heeft naar schatting een derde van de totale Iraanse economie in handen en beschikt over een eigen geheime dienst. Ook levert ze parlementsleden, ministers en ambassadeurs. Bovendien leidt de Garde het raketprogramma van Iran.
De IRGC beheert twee cruciale eenheden. De eerste is de Basij-militie, een paramilitaire organisatie bestaande uit vrijwilligers. Deze militie telt ongeveer negentigduizend mannen en vrouwen en kan in tijden van crisis tot wel een miljoen extra vrijwilligers mobiliseren. De Basij wordt ook ingezet om met harde hand de orde in het land te herstellen; bijvoorbeeld tijdens de onderdrukking van de protesten in 2009 en 2022.
De Garde treedt met harde hand op tegen demonstrerende Iraniërs.
De tweede eenheid is de Quds-brigade, een elitekorps dat zijn naam ontleent aan het Arabische woord voor Jeruzalem. Ayatollah Khamenei noemt deze brigade 'een groep grenzeloze strijders'. Deze brigade is verantwoordelijk voor operaties buiten de Iraanse grenzen en streeft naar de vorming van een sterk verzetsfront tegen Israël en de Verenigde Staten. De Quds-brigade werd tweeëntwintig jaar geleid door de Iraanse generaal Qassem Soleimani, die in 2020 werd gedood door een Amerikaanse raketaanval in Irak.
Soleimani was een trouwe vriend van Hezbollah in Libanon en de sjiitische milities in Irak. Palestijnse groeperingen zoals Hamas en de Islamitische Jihad beschrijven hem als 'onvoorwaardelijke supporter.' Hij bood ook de Houthi’s in Jemen steun in de vorm van training, wapens en geld. Soleimani ondersteunde militante groeperingen tegen Iraanse vijanden zoals Saoedi-Arabië, Koeweit en Bahrein. Zijn hulp was cruciaal voor het in stand houden van de macht van de Syrische president, Bashar al-Assad. In Syrië richtte Soleimani religieuze milities op, bestaande uit sjiitische strijders uit Afghanistan, Irak, Iran, Libanon, Azerbeidzjan en Pakistan, om tegen anti-Assad krachten te vechten.
De Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC) is een machtige organisatie met grote politieke en economische invloed in Iran en Midden-Oosten.
In Iran wordt Soleimani - ook na zijn dood - nog steeds geprezen als de architect en theoreticus van de 'As van Verzet.'
Wat betekent de 'as van het verzet'?
De Iraanse Revolutionaire Garde steunt paramilitaire groeperingen in verschillende landen zoals in buurland Irak. In Syrië helpt ze het leger van president Assad. Maar ze is ook al jaren bondgenoot en mede-oprichter van Hezbollah in Libanon en van de Houthi's in Jemen. Bijvoorbeeld door Houthi's steun te geven om drones te bouwen waarmee westerse schepen kunnen worden aangevallen in de Rode Zee. Zo oefent Iran invloed uit op de regio.
De samenwerking tussen deze milities wordt door Iran zelf ook wel 'de as van het verzet genoemd' en door Iran financieel en militair gesteund. Het is een aantal samenwerkende terreurgroepen dat zich verzet tegen de staat Israël en de invloed van de VS in de regio.
Ook buiten de landsgrenzen is de Garde actief, zoals in Libanon, Syrië en Gaza.
Staat de Revolutionaire Garde op een terreurlijst?
In 2019 plaatst de toenmalige Amerikaanse president Trump de Revolutionaire Garde op de Amerikaanse lijst van terroristische organisaties. Bedrijven en personen die de Garde steunen, lopen hiermee kans op vervolging door de VS.
Begin 2023 vindt een meerderheid van Europarlementariërs dat de Garde op de EU-terreurlijst moet komen vanwege het neerslaan van demonstraties in Iran. Toch staat het Iraanse elitekorps vooralsnog niet op de EU-terreurlijst. Hoewel Nederland hier voorstander van is, blijkt dit juridisch vooralsnog niet mogelijk. Nederland richt zich op sancties. Zo is het verboden om direct of indirect zaken te doen met de Iraanse Revolutionaire Garde.
In het kort:
De Iraanse Revolutionaire Garde is een para-militair korps dat door Khomeini is opgericht in 1979.
Het opereert naast het Iraanse leger en heeft grote militaire, economische en politieke macht.
De Iraanse Revolutionaire Garde steunt paramilitaire groeperingen in verschillende landen. Deze samenwerking heet 'de as van het verzet'.
Oud-president van de Verenigde Staten, Donald Trump, plaatst de Iraanse Revolutionaire Garde in 2019 op de lijst van terroristische organisaties.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?