Wie is Sara Burgerhart?

Sara Burgerhart
Wie is Sara Burgerhart?

Gepubliceerd: 9-7-2020

Laatste update: 02-02-2021

Sara Burgerhart is de hoofdpersoon uit een roman van Betje Wolff (1738-1804) en Aagje Deken (1741-1804). In het boek “Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart”, vaak aangeduid als enkel “Sara Burgerhart”, gaat de hoofdpersoon op zoek naar geluk in de liefde. In 2020 is Sara opgenomen in de Canon van Nederland. Waarom is dit fictieve personage zo belangrijk voor de Nederlandse geschiedenis?

Waar gaat het boek "Sara Burgerhart" over?

Sara Burgerhart is een briefroman. Dat wil zeggen dat het boek bestaat uit fictieve brieven van het hoofdpersonage. Sara Burgerhart is dus geen bestaand persoon, maar de beide schrijfsters verwerken gebeurtenissen uit hun eigen leven in het boek. Zo groeit Sara op zonder ouders, net als Aagje Deken, en veroordeelt Sara’s omgeving haar vanwege haar scheiding, net zoals dat Betje Wolff overkomt. In het boek gaat Sara Burgerhart op zoek naar een geschikte man. Na vele omzwervingen kiest ze uiteindelijk voor de eervolle Hendrik Edeling. De boodschap van het boek is dat meisjes en vrouwen zelfstandig moeten denken. De schrijfsters sporen de lezers aan om goede burgers te zijn en om niet voor het geld te trouwen, maar voor de liefde. Dat is een revolutionaire boodschap aan het einde van de achttiende eeuw.

Hoe ziet Nederland eruit aan het eind van de achttiende eeuw?

Veel Nederlandse burgers zijn eind achttiende eeuw aanhangers van de Verlichting. Dat wil zeggen dat ze voorstanders zijn van wetenschap, eigen verantwoordelijkheid en democratie. Ondertussen is de Nederlandse stadhouder, Willem V, erg ouderwets. Hij luistert niet naar de wensen van de Verlichte burgers en die beginnen daarom te protesteren. Ze noemen zichzelf patriotten. Er komt zelfs een patriottenopstand, maar die wordt uiteindelijk neergeslagen door Willem V, met hulp van zijn zwager die koning van Pruisen is.

Wie zijn de auteurs van "Sara Burgerhart"?

Betje Wolff en Aagje Deken ontmoeten elkaar in 1776. Ze voelen bij hun eerste ontmoeting meteen een zielsverwantschap. Wanneer Wolffs man een jaar later overlijdt, gaan de vrouwen bij elkaar wonen. Voordat ze elkaar kennen, hebben ze allebei al enkele verhalen geschreven. Hun grootste successen komen wanneer ze samen gaan schrijven. Ze zijn allebei patriotten. Nadat de patriottenopstand is neergeslagen, vertrekken ze naar Frankrijk. Een aantal jaren later moeten ze echter om financiële redenen terug naar Nederland. Daar leven ze tot 1804, wanneer ze binnen 9 dagen na elkaar overlijden. Ze zijn in een gezamenlijk graf in Scheveningen begraven.

betje wolff en aagje deken
Een portret van Betje Wolff en Aagje Deken

In het kort

  • Het boek Sara Burgerhart gaat over de zoektocht naar liefde van de hoofdpersoon. De boodschap die de schrijfsters aan vrouwen en meisjes willen meegeven is dat ze zelfstandig moeten denken en niet moeten trouwen voor het geld, maar voor de liefde.  

  • Aan het einde van de achttiende eeuw bereikt de Verlichting Nederland. Aanhangers van de Verlichting hechten waarde aan wetenschap en democratie. Stadhouder Willem V wil hier niets van weten en een deel van de Nederlanders komt in opstand. 

  • Betje Wolff en Aagje Deken werken en wonen een groot deel van hun leven samen. Ze zijn allebei patriotten. Hun Verlichtingsidealen zijn duidelijk te herkennen in Sara Burgerhart.

En je weet het!

Anderen het laten weten?

auteur

Door Ivar van Lieshout

Ook interessant

om te weten