Hoe gevaarlijk is Noord-Korea?
Hoe gevaarlijk is Noord-Korea?
Laatste update: 27-01-2025
Noord-Korea is het meest gesloten land ter wereld. Jarenlang lijkt het vooral gevaarlijk voor buurlanden Zuid-Korea en Japan. Maar dat verandert als Noord-Korea vanaf 2006 een kernwapenmacht wordt. Het ontwikkelt in de jaren erna lange afstandsraketten en lichte kernkoppen. Hiermee komen de VS en delen van Europa binnen bereik.
Redacteur: Carla Valentin
Het westen ziet Noord-Korea als een bedreiging voor de wereldwijde veiligheid. Zeker als in 2024 de leider van het dictatoriale regime, Kim Jong-Un, een overeenkomst sluit met de Russische president Poetin om elkaar militair en economisch te steunen. Noord-Korea zet hierna woord om in daad. Het stuurt troepen en wapens naar Rusland, die vervolgens in Oekraïne kunnen worden ingezet. In ruil hiervoor krijgt Noord-Korea van Rusland militaire technologie om zijn kernwapens te verbeteren.
Volgens de secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte, loopt de 'illegale oorlog' van de Russen in Oekraïne hoger op door de inzet van de Noord-Koreaanse militairen op het slagveld. Met de wapenleveranties aan Rusland kan Noord-Korea ook de doeltreffendheid van zijn wapens testen in een oorlogssituatie.
Wie heeft de macht in Noord-Korea?
Noord-Korea wordt vanaf haar ontstaan in 1948 geleid door leden van de Kim-familie. Lees hier meer over de drie opeenvolgende generatie leiders, hun persoonsverheerlijking en hun macht.
Hoe groot is het Noord-Koreaanse leger?
Noord-Korea is op papier een grote militaire macht. Het leger bestaat uit ongeveer 1,2 miljoen soldaten[1]. Het is daarmee na China, de Verenigde Staten en India, het vierde grootste leger ter wereld. Het land geeft een kwart van het nationale inkomen uit aan defensie. Desondanks is dit leger volgens deskundigen[2] ondergeschikt aan het kleinere, maar beter uitgeruste Zuid-Korea, die ondersteund wordt door het sterke leger van de Verenigde Staten.
Naast het leger kan Noord-Korea rekenen op zo'n 600.000 reservisten en 5,7 miljoen paramilitairen. Opgeteld met de 1,2 miljoen militairen betekent dit dat een-derde van de Noord-Koreaanse bevolking inzetbaar is voor oorlogsvoering.
Wie zijn de bondgenoten en vijanden van Noord-Korea?
Dat is een ingewikkeld verhaal. Het heeft enerzijds te maken met historische conflicten en anderzijds met verschillen in ideologie. Daarnaast spelen ook overwegingen van strategische aard een rol.
Rusland (voorheen de Sovjet-Unie) is Noord-Korea's grootste bondgenoot. Die historische relatie stamt nog uit de Koude Oorlog, toen Rusland in de Koreaanse oorlog lijnrecht tegenover het Westen (onder aanvoering van de Verenigde Staten) stond.
Hoe zijn Noord- en Zuid-Korea ontstaan?
Tot 15 augustus 1945 is Korea één land. Lees hier waarom het land toen is opgesplitst in een communistisch Noord-Korea en een kapitalistisch Zuid-Korea.
China is ook een belangrijke bondgenoot. Het beschouwt Noord-Korea als een bufferstaat tegen de Amerikaanse en Zuid-Koreaanse invloeden. Het steunt uit strategische motieven Noord-Korea vaak met economische en diplomatieke steun in tijden van sancties.
De Verenigde Staten behoren tot de grootste vijanden van Noord-Korea. Dat komt allereerst door de rol van de VS in de Koreaanse oorlog. Daarnaast door sancties en de aanwezigheid van Amerikaanse militaire bases in buurland Zuid-Korea en Japan. Want zowel Japan als Zuid-Korea zien Noord-Korea als bedreiging voor hun land.
In 2024 kondigt Kim Jong-un aan Zuid-Korea als 'vijand nummer één' op te nemen in de grondwet. Hij voegt hieraan toe dat Noord-Korea geen oorlog wil, maar er ook niet van wegloopt[5]. Tot slot sluit hij met Rusland een samenwerkingsovereenkomst. Hierin staat dat de landen elkaar te hulp schieten als een van hen wordt aangevallen.
De Verenigde Naties en de EU proberen ook van invloed te zijn. Bijvoorbeeld door het opleggen van sancties en resoluties op in de hoop dat het land minder gevaarlijk wordt. Of door voedselhulp te bieden aan scholen en ziekenhuizen. De EU probeert op diplomatiek en humanitair vlak van invloed te zijn. In 2011 schiet de EU de bevolking te hulp met 10 miljoen noodhulp aan 600.000 Noord-Koreaanse burgers die een ernstig voedseltekort hebben.
Sinds wanneer ontwikkelt Noord-Korea kernwapens?
De nucleaire ambitie van Noord-Korea begint eind jaren '50 van de vorige eeuw. Dan stuurt de eerste leider van het land, Kim Il-sung, de eerste Noord-Koreaanse wetenschappers naar bondgenoot Rusland met de bedoeling om daar nucleaire kennis op te doen. Maar de echte investeringen en ontwikkeling beginnen vanaf de jaren '80.
December 1985 Noord-Korea tekent het zogeheten non-proliferatieverdag. Hiermee komen landen in de wereld onder toezicht van het atoombureau van de VN. Bedoeling is dat zo de verspreiding van kernwapens kan worden tegengegaan. Daarnaast tekenen Noord- en Zuid-Korea een verdrag voor het verwijderen van nucleaire wapens van het Koreaanse schiereiland. Beide landen spreken af geen nucleaire wapens te produceren. Ook stemmen zij in met wederzijdse inspecties. Daarmee lijkt het nucleaire gevaar geweken, maar kort daarna wordt Noord-Korea toch verdacht van verdere ontwikkeling van kernwapens. Onderstaande video licht toe waar die verdenking op is gebaseerd.
De Verenigde Naties overwegen sancties tegen Noord-Korea omdat ze weigeren inspecteurs toe te laten. “De satellietfoto’s geven een duidelijke aanwijzing dat de twee centrales die wij wilden zien iets te maken hebben met de opslag van nucleair afval.”
Een paar jaar later - in 2002 - verdenken de Verenigde Staten de Noord-Koreanen opnieuw van het bezit van kernwapens. Het regime stelt dat zij recht heeft op deze wapens omdat de Verenigde Staten het bestaansrecht van hun land zou bedreigen. De Noord-Koreanen zeggen vervolgens in 2003 het non-proliferatieverdag op. Kort daarna verklaren zij dat hun nucleaire onderzoekscentrum Yongbyon klaar is voor gebruik. Veel westerse landen veroordelen deze stap zo is in deze video te zien:
Noord-Korea houdt zich niet langer aan het non-proliferatieverdrag. Dat verdrag verbiedt de verspreiding van kernwapens. “Wereldleiders tuimelen over elkaar heen om Noord-Korea te veroordelen.”
Na het opzeggen van dit verdrag doet Noord-Korea regelmatig kernproeven. Het doel is om een langeafstandsraket te kunnen produceren met een kernkop die de Verenigde Staten kan raken. De ontwikkeling van nucleaire wapens gaat gestaag. Maar er mislukken ook veel kernproeven. De meeste raketten verdwijnen in de Japanse zee. En een aantal ontploft vlak na de lancering.
De Noord-Koreaanse pers geeft een foto vrij van de testlancering van de middellangeafstandsraket Pukguksong-2 (22-05-2017).
Japan en de VS gaan er van uit dat Noord-Korea inmiddels over kernkoppen beschikt. Het Noord-Koreaanse regime stelt dat zij hiermee Alaska en de Amerikaanse westkust kunnen bereiken. De Amerikaanse president Donald Trump reageert woedend op de Noord-Koreaanse dreiging zoals te zien is in dit fragment:
De spanningen tussen de VS en Noord-Korea lopen op.
Wat leveren ontmoetingen tussen Trump en Kim Jong-un op?
Ondanks die verslechterde relaties en oplopende spanning, komt het op 12 juni 2018 tot een onverwachte, historische ontmoeting tussen Donald Trump en Kim Jong-un. In Singapore schudt een Noord-Koreaanse leider voor het eerst in de geschiedenis de hand van een Amerikaanse president.
Er lijkt sprake van toenadering en ontspanning en er komt zelfs een slotverklaring. Noord-Korea belooft toe te werken naar vermindering en verwijdering van kernwapens; een zogeheten denuclearisatie. In ruil hiervoor zijn er veiligheidsgaranties van de VS. Details over de ontmanteling van kernwapens, zoals controle of inspectie hiervan, staan er niet in.
Tot ieders verrassing is er een jaar later op 30 juni 2019 nog een ontmoeting tussen Trump en de Noord-Koreaanse leider. Trump zet als eerste Amerikaanse president kort voet op Noord-Koreaanse bodem. Dat gebeurt in de zogeheten Koreaanse gedemilitariseerde zone. Dat is een bufferzone tussen Noord- en Zuid Korea. Langs die grens staan de legers van beide landen sinds de opsplitsing van Korea in 1948 met hun legers paraat.
In juni 2019 zet Trump als eerste Amerikaanse president voet op Noord-Koreaanse bodem.
Ondanks deze tweede historische stap bereiken de twee geen akkoord. In 2021 noemt[3] Kim Jong-un de Verenigde Staten nog steeds de grootste vijand en gaat het land door met het testen van lange afstandsraketten. Ook is sinds 2022 een nieuwe kernwapenwet[4] actief waardoor er met Noord-Korea niet meer te onderhandelen valt over het bezit van kernwapens. Bij bedreiging van het land zal het automatisch een preventieve nucleaire aanval doen.
In het kort
Noord-Korea heeft het vierde grootste leger van de wereld. Na India, China en de Verenigde Staten.
In de jaren 50 doet het nucleaire kennis op in Rusland. Vanaf de jaren 80 investeert het veel geld in de ontwikkeling van lange afstandsraketten en kernwapens.
In 2017 lopen de spanningen hoog op tussen Noord- en Zuid-Korea en de Verenigde Staten. Een conflict in Azië wordt op het nippertje vermeden.
De historische ontmoeting in 2019 en 2019 tussen de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Amerikaanse president Trump op de grens van Noord- en Zuid-Korea leidt tot niets.
In 2024 sluiten Rusland en Noord-Korea een samenwerkingsverband. Ze beloven elkaar op economisch en militair vlak te steunen.
In ruil voor militaire technologische kennis stuurt Noord-Korea in 2024 soldaten en wapens naar Rusland, die ingezet en getest worden in Oekraïne.
In 2024 past Noord-Korea de grondwet aan. Zuid-Korea wordt hierin sindsdien 'vijand nummer een' genoemd.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?
