Uv-straling van de zon dringt diep door in de huid en kan het DNA in je cellen beschadigen. Dit kan leiden tot huidveroudering, zoals rimpels en pigmentvlekken, en vergroot de kans op huidkanker. Om je huid tegen deze uv-straling te beschermen en de schade zoveel mogelijk te beperken, maakt je huid pigmentkorrels aan. Dit gebeurt in de pigmentcellen, die diep in de huid liggen. Deze korreltjes verplaatsen zich naar de bovenste laag van je huid waardoor je een bruin kleurtje krijgt. Dit zorgt ervoor dat je de volgende keer minder snel verbrandt.
Een zongebruinde huid ontstaat dus doordat de huid zichzelf probeert te verdedigen. Hoe vaker je huid deze reactie moet inzetten, hoe groter de kans op blijvende schade, zoals rimpels en zelfs huidkanker. Een &lsquo;gezond&rsquo; kleurtje is dus eigenlijk een teken van ongezonde blootstelling aan de zon.
Maar naast schadelijke effecten heeft zonlicht ook positieve kanten. Zo kan het bijvoorbeeld je humeur verbeteren en je lichaam maakt er vitamine D door aan. Dat is bijvoorbeeld nodig voor sterke botten en tanden. In onze <a href="https://npokennis.nl/serie/24/wat-doet-de-zon-met-je" title="Wat doet de zon met je?" target="_blank" rel="noopener">serie over zonnen</a> ontdek je hoe je de voordelen van zonnestralen zo goed mogelijk benut en hoe je jezelf beschermt tegen de nadelen.

Klara Mosterd is hoogleraar in de onco-dermatologie. Dat is een specialisatie die zich bezighoudt met het ontstaan en de behandeling van huidkanker.&nbsp;

Klara Mosterd

Bruin worden - header

Wat gebeurt er met je huid als je bruin wordt? - Gezond of gelul? (BNNVARA)

Gezond of gelul? (BNNVARA)

Wat gebeurt er met je huid als je bruin wordt?

Fragment

Gezondheid

Waarom worden we bruin van de zon?

Slaapapps en slimme horloges meten vooral je hartslag en lichaamsbeweging. Op basis daarvan proberen ze te bepalen of je slaapt en in welke slaapfase je zit. Als je bijvoorbeeld veel beweegt, denkt zo'n app dat je wakker bent. En als je weinig beweegt, slaap je volgens de app. Je hartslag verandert ook heel subtiel tijdens je slaap. Bij de diepe slaapfase wordt hij bijvoorbeeld iets regelmatiger. Maar dit is een subtiele verandering. Zo'n slaapapp probeert dat soort patronen te herkennen.
Hoewel deze technologie steeds beter wordt, blijft het een grove schatting. Het klopt dus lang niet altijd. In een slaapcentrum worden meerdere factoren gemeten, zoals hersenactiviteit en ademhaling, die veel nauwkeuriger aangeven hoe je slaapt. Een app kan dus helpen om een algemeen beeld te geven van je slaap, maar de details moet je met een korrel zout nemen. Staar je dus vooral niet stuk op zo'n app.
Tijdens je slaap gebeurt er van alles in je lichaam. Je hersenen ruimen bijvoorbeeld afvalstoffen op en verwerken de indrukken van de dag. Al die processen zorgen ervoor dat je de dag erna weer fris en fruitig bent. Hoeveel uur slaap je nodig hebt, wat een slaaptekort met je lichaam doet en nog meer over slaap, ontdek je in onze <a href="https://npokennis.nl/serie/33/waarom-slapen-we" title="Waarom slapen we?" target="_blank" rel="noopener">serie over slapen</a>.

Sebastiaan Overeem is arts en slaapgeneeskundige. Hij werkte onder andere 10 jaar als universiteit docent bij de afdeling Neurologie van het Radboud UMC. Nu is hij professor van Advanced Sleep Monitoring aan de Technische Universiteit Eindhoven en somnoloog (slaapdeskundige) bij het Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe.&nbsp;

Sebastiaan Overeem

Slaaptrackers - header

Hoe betrouwbaar zijn apps die je slaap bijhouden? - Gezond of gelul? (BNNVARA)

Hoe betrouwbaar zijn apps die je slaap bijhouden?

Tech

Een veelvoorkomende oorzaak van slecht slapen is te weinig <a href="https://npokennis.nl/story/6/waarom-is-beweging-zo-belangrijk" title="Waarom is beweging zo belangrijk?" target="_blank" rel="noopener">beweging</a> overdag. Zo zitten we gemiddeld zo'n 9 uur per dag. Door onvoldoende beweging is je lichaam niet moe genoeg en lig je 's nachts naar het plafond te staren. Naast te weinig beweging zijn er meer factoren die je slaapritme kunnen verstoren. Zoals te veel licht in de avond, overdag slapen of steeds op verschillende tijden gaan slapen.&nbsp;
Daarnaast speelt te veel <a href="https://npokennis.nl/story/33/wat-doet-stress-met-je" title="Wat doet stress met je?" target="_blank" rel="noopener">stress</a> en te weinig ontspanning vaak een rol. Veel mensen nemen niet echt rust. Je brein krijgt daardoor heel veel prikkels te verduren, maar heeft geen tijd om deze in alle rust te verwerken. Oftewel: we weten het gaspedaal goed te vinden, maar het rempedaal niet. Daardoor is ons hoofd &rsquo;s avonds nog te actief om in slaap te vallen.
Ook de druk om goed te slapen neemt toe. Overal krijgen we tips om onze slaap perfect te maken. Maar je kan je lichaam niet dwingen om in slaap te vallen. Niet elke nacht hoeft perfect te zijn en dat is helemaal normaal. Juist als je heel erg bezig bent met &lsquo;perfect slapen&rsquo; kan dat voor extra stress zorgen, waardoor slapen n&oacute;g moeilijker wordt.
Als je minstens 2 keer per week slecht slaapt en daar overdag last van hebt, spreek je van slaapproblemen. Dat leidt niet alleen tot vermoeidheid, maar kan allerlei klachten veroorzaken. Welke klachten een slaaptekort kan veroorzaken en hoeveel uur slaap je nodig hebt, lees en bekijk je in deze <a href="https://npokennis.nl/serie/33/waarom-slapen-we" title="Waarom slapen we?" target="_blank" rel="noopener">reeks verhalen over slaap</a>.

Tamara de Weijer is huisarts en gespecialiseerd in voeding.

Tamara de Weijer

Slecht slapen - header

Wat zijn veelvoorkomende oorzaken van slecht slapen? - Gezond of gelul? (BNNVARA)

Wat zijn veelvoorkomende oorzaken van slecht slapen?

Als je de pil 'perfect gebruikt' is hij <a href="https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anticonceptie#volledige-tekst-betrouwbaarheid-methodes" title="Cijfers van het NHG" target="_blank" rel="noopener">99,7%</a> effectief. Dat betekent dat 0,3% van de gebruikers na een jaar toch zwanger wordt. Perfect gebruik betekent dat je hem nooit vergeet en er nooit iets gebeurt wat de werking van het middel vermindert. In de praktijk ligt de betrouwbaarheid van de pil nog iets lager: 91%. Dat komt onder andere omdat veel gebruikers de pil weleens vergeten. Ook overgeven, diarree en sommige medicijnen, zoals antibiotica en sommige middelen tegen epilepsie, kunnen de werking verstoren.
De pil bevat hormonen die onder andere een eisprong voorkomen. Maar wat doet de pil eigenlijk nog meer en wat zijn mogelijke bijwerkingen? Dat lees en bekijk je in onze story over de <a href="https://npokennis.nl/story/15/hoe-werkt-de-pil" title="Hoe werkt de pil?" target="_blank" rel="noopener">werking van de pil</a>.
Als je zeker wil zijn van bescherming, neem de pil dan elke dag op tijd en gebruik bij twijfel een extra voorbehoedsmiddel, zoals een condoom. Zo houd je de kans op een ongewenste zwangerschap zo klein mogelijk.

Merel Timp is huisarts in Amsterdam. In het programma Gezond of gelul? van BNNVARA geeft ze informatie over verschillende anticonceptiemethoden.&nbsp;

Merel Timp

Anticonceptiepil - header

Hoe betrouwbaar is de anticonceptiepil? - Gezond of gelul? (BNNVARA)

Hoe betrouwbaar is de anticonceptiepil?

Relaties

Natuurlijke anticonceptie - header

Hoe betrouwbaar is natuurlijke anticonceptie? - Gezond of gelul? (BNNVARA)

Hoe betrouwbaar is natuurlijke anticonceptie?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Voeding

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Vrije tijd

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Wetenschap

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.

thema_politieksamenleving_socialimage

Politiek

Samenleving

Politiek & Samenleving

Op social media wemelt het van de gezondheidsclaims. Influencers voorzien dagelijks advies aan hun volgers en prijzen producten aan die goed zouden zijn voor je gezondheid. Maar kloppen deze beweringen wel? Wat is nou eigenlijk 'gezond' en wat is 'gelul'? Dat zie je in Gezond of Gelul? (<a href="https://www.bnnvara.nl/" title="BNNVARA" target="_blank" rel="noopener">BNNVARA</a>).

BNNVARA is een onafhankelijke, ide&euml;le mediaorganisatie die zich inzet voor een open, gelijkwaardige en rechtvaardige samenleving.