een shot van links naar rechts van allemaal mensen die opgaan in hun eigen telefoon

Filterbubbel mensen in hun eigen 'telefoonbubbel'

Een filterbubbel ontstaat op basis van jouw eerdere online gedrag. Als je bijvoorbeeld extra lang kijkt naar video&rsquo;s van dieren op TikTok, dan denkt het platform dat je dat interessant vindt. Door je nog meer van dat soort video&rsquo;s te laten zien, is de kans groter dat je langer op het platform blijft. Voor mediaplatforms, zoals TikTok, Instagram, Facebook en YouTube, is dat gunstig, want dat levert ze uiteindelijk geld op. Voor jou is het soms ook handig, omdat je van alles te zien krijgt wat jij interessant of leuk vindt.
Maar filterbubbels brengen ook gevaren met zich mee. Je ziet namelijk heel veel eenzijdige informatie. Daardoor denk je eerder dat die informatie klopt of dat iedereen er zo over denkt. Andere meningen verschijnen namelijk niet op jouw <a href="https://npokennis.nl/story/43/wie-bepaalt-wat-ik-zie-op-mijn-tijdlijn" title="NPO Kennis: Wie bepaalt wat ik zie op mijn tijdlijn?" target="_blank" rel="noopener">tijdlijn</a>. Als je bijvoorbeeld de hele tijd <a href="https://npokennis.nl/story/34/hoe-herken-je-nepnieuws" title="NPO Kennis: Hoe herken je nepnieuws?" target="_blank" rel="noopener">nepnieuws</a> te zien krijgt, dan neem je dat misschien voor waar aan.
Andere mensen kunnen een andere filterbubbel hebben dan jij, waardoor ze andere informatie te zien krijgen. Dit kan ervoor zorgen dat er &lsquo;groepen&rsquo; ontstaan met sterke meningen die tegenover elkaar staan. Dit heet polarisatie.
Ook in je dagelijkse leven kunnen filterbubbels vervelend zijn. Als je bijvoorbeeld fitter wil worden en alleen maar video&rsquo;s ziet over zwemmen, dan denk je misschien dat dat d&eacute; manier is om fit te worden. Terwijl er heel veel manieren zijn, zoals andere vormen van beweging en gezonder eten.

Tjitske de Groot heeft antropologie en onderwijswetenschappen gestudeerd. Daarna is ze gepromoveerd in de onderwijswetenschappen en is ze universitair docent pedagogiek geworden. In haar onderzoek richt ze zich vooral op inclusie en exclusie in de samenleving, bijvoorbeeld in de vorm van polarisatie.

Tjitske de Groot

een meisje op haar telefoon

Wat is een filterbubbel? - De Dikke Data Show (VPRO)

De Dikke Data Show (VPRO)

Wat is een filterbubbel?

Fragment

Tech

0_leedvermaak_animatie.mp4

Je kan leedvermaak onder andere voelen als je vindt dat iemand krijgt waar hij recht op heeft. Bijvoorbeeld als iemand iets heel doms doet en het mis gaat. Dat kan dan heel terecht voelen. Ook kan je soms een goed gevoel over jezelf krijgen door het leed van iemand anders. Wanneer je jezelf vergelijkt met iemand waar het wat slechter mee gaat, kan het voelen alsof het met jou in ieder geval iets beter gaat. Je waardeert je eigen situatie meer dan daarvoor. In beide gevallen wordt het beloningssysteem in je hersenen geactiveerd, wat zorgt voor een positieve emotie.
Leedvermaak komt vooral voor bij kleine en onschuldige gebeurtenissen. Het leed is hierbij vaak te overzien. Maar als iemand echt pijn heeft, is de lol er snel af. Je haalt dan geen beloning meer uit de situatie.

Wilco van Dijk is hoogleraar economische psychologie aan Universiteit Leiden. Samen met communicatiewetenschapper Jaap Ouwerkerk (Vrije Universiteit Amsterdam) publiceerde hij een boek over leedvermaak.&nbsp;

Wilco van Dijk

iemand lacht en wijst met zijn vinger naar de camera

Leedvermaak - De Dikke Data Show (VPRO) - 13 nov 2022

De Dikke Data Show (VPRO) - 13 nov 2022

Leedvermaak

Vrije tijd

Wat is leedvermaak?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Gezondheid

Voeding

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Wetenschap

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Relaties

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.

thema_politieksamenleving_socialimage

Politiek

Samenleving

Politiek & Samenleving

Hoe is het om blind te zijn in de online wereld, waar kan je online veilig je seksualiteit ontdekken en in welke filterbubbel zit jij? Quinty Misiedjan duikt voor de <a href="https://npokennis.nl/broadcaster/10/vpro" target="_blank" rel="noopener">VPRO</a> in de online wereld, spreekt verschillende wetenschappers en journalisten, en wisselt haar onderzoek af met grappige sketches.

De VPRO wil bijdragen aan nieuwe inzichten en idee&euml;nvorming. Dat doet de omroep door met verdiepende programma&rsquo;s en intelligent vermaak te duiden wat er in de wereld gebeurt.