Alcohol bier drinken

Broodje Gezond - KRO-NCRV

Wat doet alcohol met je hersenen? 

Ersin Kiris is journalist en presentator. Hij staat vooral bekend om programma's over eten, zoals Keuringsdienst van Waarde en Broodje Gezond.&nbsp;

Ersin Kiris 

Fragment

Gezondheid

Voeding

Jule Nypels is verslavingsarts bij Jellinek, een instelling gespecialiseerd in middelengebruik en verslaving.&nbsp;

Jule Nypels 

Alcohol wijn drinken

Wat doet te veel alcohol met je lever?

Wetenschap

Wat doet te veel alcohol met je lever? 

Als je <a href="https://npokennis.nl/story/278/hoe-ontstaat-een-kater" target="_blank" rel="noopener">kater</a> is verdwenen voel jij je waarschijnlijk weer fris en fruitig. Maar alcohol heeft ook nog effect als die kater voorbij is, bijvoorbeeld op je <a href="https://npokennis.nl/video/169/wat-doet-alcohol-met-je-hersenen" target="_blank" rel="noopener">hersenen</a>. Dit effect is nog groter bij pubers en adolescenten. Omdat je brein tot je 24e in ontwikkeling is, zijn verschillende hersenverbindingen nog niet volledig gevormd. Door regelmatig te drinken wordt de de ontwikkeling van je hersenen verstoord en kan je je brein op de lange termijn be&iuml;nvloeden.&nbsp;
Dit kan uiteindelijk leiden tot <a href="https://npokennis.nl/longread/7889/denkkracht-geheugen-focus-hoe-werkt-cognitie" target="_blank" rel="noopener">cognitieve</a> functiestoornissen. Dat zijn stoornissen die invloed hebben op hoe je hersenen informatie en kennis opnemen en verwerken. Het be&iuml;nvloedt namelijk je concentratie, geheugen, aandacht en hoe je keuzes of planningen maakt. Veel drinken op jonge leeftijd kan er zelfs voor zorgen dat je IQ een paar punten lager wordt.&nbsp;
Naast schade aan je hersenen brengt het drinken van alcohol nog meer risico&rsquo;s met zich mee. Het kan bijvoorbeeld ook effect hebben op je organen, zoals je <a href="https://npokennis.nl/video/168/wat-doet-te-veel-alcohol-met-je-lever" target="_blank" rel="noopener">lever</a>, je darmen en je longen. Bekijk onze <a href="https://npokennis.nl/serie/32/wat-zijn-de-gevolgen-van-alcohol-drinken" target="_blank" rel="noopener">serie</a> voor meer informatie over de gevolgen van het drinken van alcohol.&nbsp;

Jongeren shotje alcohol

Waarom is alcohol extra schadelijk voor jongeren? 

Henk Schols is voedingstechnoloog aan Wageningen University en is gespecialiseerd in levensmiddelenchemie.

Henk Schols

Vrouw die tomaten koopt

Broodje Gezond (KRO-NCRV) - 22 juli 2019

Waarom zijn vezels belangrijk?

Waarom is genoeg vezels eten belangrijk?

Het risico op dikkedarmkanker is afhankelijk van het soort vlees dat je eet. Vooral het eten van <a href="#ex2240" target="_self" data-explainid="ex2240">rood vlees</a> of <a href="#ex2241" target="_self" data-explainid="ex2241">bewerkt vlees</a>, zoals een karbonade, vergroot dit risico. Dit komt omdat in deze soorten vlees een natuurlijke kleurstof zit: heemijzer. Dit zit ook in ons eigen bloed, waardoor dat ook een rode kleur heeft. Alleen dit heemijzer in ons bloed kan geen kwaad. Maar als je veel vlees eet, kan het heemijzer in dat vlees zorgen dat je darmen beschadigen. Dat kan uiteindelijk dikkedarmkanker veroorzaken.
De manier waarop je vlees bereidt kan ook de kans op kanker be&iuml;nvloeden. Als je het bijvoorbeeld op de barbecue legt is de kans groter dat het vlees <a href="https://npokennis.nl/video/38/hoe-schadelijk-is-aangebrand-vlees" target="_blank" rel="noopener">verbrandt</a>. In dit zwarte, aangebrande laagje zitten ook kankerverwekkende stoffen. Hierdoor vergroot de kans op verschillende soorten kanker dan nog meer. Om dit risico te voorkomen is het dus verstandig om niet te vaak rood en bewerkt vlees te eten en dit vlees ook niet aan te laten branden.
Eten kan dus soms ongezond zijn. Bijvoorbeeld door de verkeerde bereiding, maar ook door het materiaal waarin producten verpakt zijn, een teveel aan zoetstoffen of verkeerde vetten. In onze collectie ongezond eten lees je <a href="https://npokennis.nl/collectie/223/ongezond-eten" title="ongezond eten" target="_blank" rel="noopener">meer.</a>&nbsp;

<a href="https://kro-ncrv.nl" target="_blank" rel="noopener">KRO-NCRV</a> gelooft dat de wereld eerlijker, groener en liever kan. De omroep maakt programma&rsquo;s &nbsp;waarin aandacht wordt besteed aan onderwerpen en thema's die het leven betekenis geven.

KRO-NCRV LOGO

KRO-NCRV

Ellen Kampman is hoogleraar Voeding en Ziekte aan de Wageningen Universiteit. Haar onderzoeken focussen vooral op de invloed van je leefstijl op de ontwikkeling van kanker en hoe dit eventueel te voorkomen is.&nbsp;

Ellen Kampman

rood vlees 

Broodje Gezond / KRO-NCRV

Vergroot het eten van vlees de kans op kanker? 

Vergroot vlees eten de kans op kanker?

Als je veel zout eet, moeten je nieren extra hard werken om het zout uit je lichaam te filteren. Om dat te doen verhoogt je lichaam je bloeddruk. Als je nieren te lang heel hard moeten werken om het zout uit te scheiden, zorgt dit op den duur voor nierschade.
Door de hoge bloeddruk kunnen ook je bloedvaten aan de binnenkant beschadigd raken. In het uiterste geval zorgt dit ervoor dat de bloedtoevoer naar je hart, hersenen of ledematen wordt tegengehouden. Dit kan zorgen voor een hartaanval of beroerte.
Je kan heel lang een te hoge bloeddruk of nierschade hebben zonder dat je klachten hebt. Het komt soms voor dat je pas klachten krijgt wanneer je nieren nog maar voor 20% of 30% werken. Door minder zout te eten krijgen je nieren rust en kunnen ze beter herstellen.

Prof. Ewout Hoorn is een internist en nierspecialist aangesloten aan het Erasmus MC in Rotterdam. Daarnaast is hij ook&nbsp;actief betrokken bij de Nierstichting, Nederlandse Federatie voor Nefrologie, en de Nierpatienten Vereniging Nederland.&nbsp;

Prof. Ewout Hoorn

zouteten_nieren

Waarom is te veel zout slecht voor je nieren?

Iemand eet een sandwich. Op de achtergrond zit iemand anders die ook een sandwich eet.

Geraffineerde koolhydraten sandwich

Koolhydraten leveren energie aan je lichaam. Suiker en zetmeel zijn soorten koolhydraten. Van nature zit er in een graankorrel niet alleen koolhydraten (in de vorm van zetmeel), maar ook belangrijke voedingstoffen. Zoals vitamines, mineralen en vezels. Maar bij geraffineerde koolhydraten worden deze voedingstoffen die in de &lsquo;huls&rsquo; van de graankorrel zitten er in de fabriek uitgehaald. Je houdt daardoor alleen zetmeel over. Geraffineerde koolhydraten worden om die reden ook wel bewerkte koolhydraten genoemd.
Die voedingstoffen worden eruit gehaald, omdat we de producten dan lekkerder vinden. Zo zitten er in wit brood, pasta of koekjes vaak geraffineerde koolhydraten. Het probleem is dat we er daardoor ook snel te veel van eten. En dat is niet zo gezond. Je krijgt dan namelijk wel veel <a href="https://npokennis.nl/story/580/hoeveel-calorieen-heb-je-nodig-per-dag" title="NPO Kennis: Hoeveel calorie&euml;n heb je nodig per dag?" target="_blank" rel="noopener">calorie&euml;n</a> binnen, maar bijna geen voedingsstoffen. Als je te veel geraffineerde koolhydraten eet, kan dat leiden tot overgewicht en <a href="https://npokennis.nl/story/16/wat-is-diabetes" title="NPO Kennis: Wat is diabetes?" target="_blank" rel="noopener">diabetes</a> type 2.

Tamara de Weijer is huisarts en gespecialiseerd in voeding.

Tamara de Weijer

een tafel met producten waarachter je handen ziet die een sandwich vastpakken

Wat zijn geraffineerde koolhydraten? - Broodje Gezond (KRO-NCRV)

Broodje Gezond (KRO-NCRV)

Wat zijn geraffineerde koolhydraten?

Voedingswetenschapper Fred Brouns staat achter een tafel met allerlei producten en wijst aan welke koolhydraten bevatten. De presentator staat naast hem.

koolhydraten headeranimatie

Suiker, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten. Ze zorgen ervoor dat je lichaam genoeg energie heeft. Koolhydraten bestaan uit suikerdeeltjes. Uit hoeveel suikerdeeltjes ze bestaan, verschilt per soort. Sommige bestaan uit enkele suikers. Zoals glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker) en galactose. Andere bestaan uit dubbele suikers. Kristalsuiker bestaat bijvoorbeeld uit glucose &eacute;n fructose. En melksuiker, ook wel lactose genoemd, bestaat uit glucose &eacute;n galactose.
Daarnaast zijn er ook nog lange ketens van suikers. Je kan het zien als een lange slinger. Zo bestaat zetmeel uit allemaal glucosedeeltjes die samen zo&rsquo;n slinger vormen. Zetmeel vind je bijvoorbeeld veel in pasta, rijst, aardappelen of brood. Je lichaam breekt suiker en zetmeel allebei af tot enkele suikers. Daarna gebruikt je lichaam ze als energiebron.
Ook vezels zijn een type koolhydraat. Je lichaam kan ze alleen niet afbreken en opnemen. Toch zijn ze wel heel belangrijk. Je hebt ze bijvoorbeeld nodig voor gezonde darmen en ze zorgen voor een vol gevoel. Ook zorgen vezels ervoor dat de hoeveelheid glucose in je bloed minder snel stijgt. Je vindt ze bijvoorbeeld in groente, fruit, volkorenbrood, peulvruchten en noten.

Fred Brouns is emeritus hoogleraar Innovatie Gezonde Voeding aan de Universiteit Maastricht.

Fred Brouns

voedingswetenschapper Fred Brouns wijst op de tafel voor hem naar producten

Wat zijn koolhydraten? - Broodje Gezond (KRO-NCRV) - 28 mei 2020

Broodje Gezond (KRO-NCRV) - 28 mei 2020

Wat zijn koolhydraten?

0_suiker_animatie.mp4

De ene suiker is niet gezonder dan de andere. Je lichaam verwerkt alle suikers uiteindelijk namelijk op dezelfde manier. Elke gram suiker levert 4 <a href="#ex1546" target="_self" data-explainid="ex1546">kilocalorie&euml;n</a>. Het maakt niet uit of het honing is of kristalsuiker. Ook tussen toegevoegde suikers (zoals bij frisdrank en koekjes) en suikers die van nature in een product zitten (zoals bij fruit of zuivel) ziet je lichaam geen verschil.
Wat w&eacute;l verschil maakt is wat er verder in een product zit. Een appel bevat ongeveer evenveel suiker als een gevulde koek, maar een appel is natuurlijk veel gezonder. Dat komt omdat er naast suiker ook veel andere gezonde voedingsstoffen in een appel zitten, zoals <a href="https://npokennis.nl/story/645/welke-vitamines-heb-je-nodig" title="Lees hier meer over vitamines" target="_blank" rel="noopener">vitamines</a>, vezels en mineralen. Dat geldt voor de gevulde koek niet.
Suiker is niet automatisch slecht voor je. Je lichaam haalt er namelijk energie uit. Wel is het <a href="https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-het-slim-om-suikervrij-te-eten.aspx" title="Hier lees je het advies en tips van het Voedingscentrum over suiker" target="_blank" rel="noopener">advies</a> om vooral niet te veel toegevoegde suikers te eten, omdat in producten met veel toegevoegde suikers vaak weinig gezonde voedingsstoffen zitten.

suiker gezond header

Welke suiker is gezond? - Broodje Gezond (KRO-NCRV) - 9 jul 2019

Broodje Gezond (KRO-NCRV) - 9 jul 2019

Welke suiker is gezond?

Zijn er gezonde suikers?

0_aangebrand_vlees.mp4

Als je vlees bakt op hoge temperaturen kan er een zwarte laag ontstaan. Deze zwarte aangebrande randen bevatten kankerverwekkende stoffen. Het gaat dan bijvoorbeeld om PAK&rsquo;s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen). Deze stoffen komen ook vrij bij bijvoorbeeld het stoken van houtkachels en sigarettenrook.
Deze stoffen kunnen het risico op <a href="https://npokennis.nl/story/177/hoe-ontstaat-kanker" target="_blank" rel="noopener">kanker</a> verhogen. Volgens Van den Berg kan het eten van aangebrand vlees zelfs het risico op darmkanker met 10 tot 15% verhogen. Het is dus onverstandig om aangebrand vlees te eten.&nbsp;
Het aangebrande laagje op het vlees wordt vergeleken met kankerverwekkende stoffen in sigaretten. Hoe schadelijk het roken van sigaretten precies is, ontdek je in <a href="https://npokennis.nl/story/1/hoe-schadelijk-is-roken" target="_blank" rel="noopener">dit verhaal</a>.&nbsp;

Martin van den Berg is emeritus professor in toxicologie.&nbsp;

Martin van den Berg

aangebrand vlees 

Broodje Gezond, KRO-NCRV - 4 juni 2018 (1:28 min.)

Hoe schadelijk is aangebrand vlees?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Vrije tijd

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Tech

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde

Relaties

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.

thema_politieksamenleving_socialimage

Politiek

Samenleving

Politiek & Samenleving

Programma van de <a href="https://npokennis.nl/broadcaster/5/kro-ncrv" target="_blank" rel="noopener">KRO-NCRV</a> over voedselhypes en gezondheidsmythes met food-factcheckers Marlijn Weerdenburg en Ersin Kiris. Ze gaan op zoek naar de zin en onzin over voeding en gezondheid. Ze onderzoeken welke uitspraak een feit of een fabel is en maken duidelijk hoe de vork in de steel zit.