Wat gebeurt er eigenlijk allemaal op Prinsjesdag?
Wat gebeurt er eigenlijk allemaal op Prinsjesdag?
Laatste update: 17-09-2024
Prinsjesdag is en blijft een genot voor liefhebbers van pracht en praal, van tradities en van het Koninklijk Huis. Hoe lang bestaat Prinsjesdag al? En wat gebeurt er eigenlijk allemaal op deze derde dinsdag in september?
Redacteur: Marjolein Koster
Prinsjesdag is de feestelijke opening van het nieuwe parlementaire jaar waar de plannen voor het komende jaar gepresenteerd worden. Het staatshoofd, op dit moment koning Willem-Alexander, leest de troonrede voor aan de genodigden, die zich voor de gelegenheid chic hebben aangekleed.
Daarna gaat de minister van Financiën met zijn of haar ‘koffertje’ naar de Tweede Kamer om daar de Miljoenennota en de Rijksbegroting voor het komende jaar te overhandigen aan de voorzitter. Tijdens de algemene politieke beschouwingen die daarop volgen bespreekt de Tweede Kamer deze begroting.
In de Troonrede vertelt het hoofd van de regering (de koning) hoe het afgelopen jaar is gegaan met bijvoorbeeld de economie van het land. Ook staan hier plannen in over de komende periode. Dit schrijft de koning niet zelf, dat doen de ministers.
In de Rijksbegroting staan alle verwachte inkomsten en uitgaven van de overheid. De Miljoenennota geeft een toelichting op de plannen en informatie over de economische en financiële situatie van het land.
Tradities Prinsjesdag
Prinsjesdag kent een lange geschiedenis en veel tradities. Het voorlezen van de troonrede gebeurt al sinds 1814. Vanaf 1887 valt Prinsjesdag structureel op de derde dinsdag van september. En het ‘koffertje’ speelt al sinds 1946 een belangrijke rol op deze dag.
De tocht met de Gouden Koets stamt uit 1903. Deze traditie heeft voor veel discussie gezorgd vanwege de panelen op het rijtuig waarop afbeeldingen staan die ons koloniale verleden eren. Daarom is de koets sinds een restauratie tussen 2016 en 2021 voor onbepaalde tijd niet meer in gebruik. De koning komt nu aan in de Glazen koets, met ook een lange historie.
De derde dinsdag in september is doorspekt met tradities van 200 jaar oud. Paarden, lakeien en toen nog de Gouden Koets.
De naam Prinsjesdag wordt al in de 18e eeuw gebruikt voor verjaardagen van stadhouder Willem V en andere prinsen van het Huis van Oranje. Zulke verjaardagen worden uitbundig gevierd en hun feestelijk aangeklede kinderen worden 'prinsjes' genoemd. Veel later (1930) keert de naam Prinsjesdag weer terug als naam voor de opening van het parlementaire jaar.
Zoals te zien in dit Polygoonjournaal uit 1950 is er sindsdien weinig veranderd aan de tradities van Prinsjesdag.
Prinsjesdag is nog steeds een dag waar vooral liefhebbers van het Koninklijk Huis naar uitkijken en van genieten. Mensen kleden zich chic. Het publiek langs de route juicht voor de koninklijke stoet en de koning en koningin wuiven naar de toeschouwers. De paarden en lakeien lopen in keurige strakke rijen en het taalgebruik tijdens de ceremonie is deftig.
Hoedjesparade
Vrouwelijke leden van de Tweede Kamer gebruiken Prinsjesdag vaak om met hun kleding, en dan vooral de hoedjes, op te vallen. Erica Terpstra, voormalig VVD-Kamerlid, begint met deze traditie. In 1977 woont zij voor het eerst de troonrede bij en verbaast het haar dat vrouwen tijdens deze officiële gelegenheid niet, net als de koningin, een hoed dragen. “Als je in Den Haag op Prinsjesdag geen hoed draagt, wanneer dan wél?” Sindsdien is de hoedenparade van de genodigden meestal het meest besproken onderdeel van Prinsjesdag.
En je weet het!
Anderen het laten weten?
