Hoe leidden de aanslagen op 9/11 tot een oorlog tegen terreur?
Gepubliceerd: 3-10-2016
Laatste update: 11-09-2023
"We zijn in oorlog." "De wereld zal nooit meer hetzelfde zijn." De aanslagen van 11 september 2001 zijn zo ongekend en zorgen voor zo’n enorme schok in de wereld, dat er bijna alleen met grote woorden over wordt gesproken. Maar wat is er gebeurd en wat zijn de directe gevolgen van 9/11?
Redacteur: Hans Jaap Melissen
Wat gebeurt er op 11 september 2001?
Iedereen die het heeft meegemaakt, weet nog precies waar hij was op 11 september 2001. Aan het begin van de dag vliegt een passagiersvliegtuig in een kantoorgebouw van het World Trade Center in New York. Die hoort bij de hoogste en bekendste gebouwen in de stad. Eerst lijkt het een ongeluk, maar al snel blijkt dat er meer aan de hand is. Op het moment dat nieuwsprogramma’s over de hele wereld livebeelden uit New York uitzenden, vliegt een tweede vliegtuig een andere toren ernaast in. Dan is het duidelijk. Er worden aanslagen gepleegd.
De iconische videobeelden van de aanslagen van 9-11.
Hoe zijn de reacties op de aanslagen?
Twee vliegtuigen crashen in New York, en daarna gebeurt er meer. Een derde stort neer op het Pentagon in Washington en een vierde boort zich voortijdig in de klei van Pennsylvania. Lang blijft die dag onduidelijk of er nog meer toestellen zijn gekaapt of nog gekaapt zullen worden. Zo gauw mogelijk legt de Amerikaanse overheid al het vliegverkeer in de Verenigde Staten stil. Nadat de torens een tijd in brand hebben gestaan, storten ze allebei in. De wereld is in rep en roer, die elfde september. Mensen reageren geschokt. Ook in de Nederlandse politiek.
Nederlandse politici reageren diep geschokt op de aanslagen in de VS.
Hoe reageert Amerika?
In de weken na 9/11 blijven de grote woorden komen. Op 20 september houdt de Amerikaanse president Bush een toespraak waarin hij de wereld in twee kampen indeelt. Hij zegt: “Either you’re with us, or you are with the terrorists": "Wie niet voor ons is, is tegen ons."
Bush zet de islamitische beweging Taliban onder druk. De Taliban zijn aan de macht in Afghanistan en zij bieden onderdak aan het Al-Qaida van Osama bin Laden, dat verantwoordelijk wordt gehouden voor de aanslagen.
Wie zijn de Taliban?
De Taliban zijn een extreem conservatieve Islamitische beweging die in 1994 in Afghanistan is ontstaan. Wil je meer weten over de Taliban? Bekijk dan deze story.
President Bush wil dat de Taliban Osama bin Laden uitleveren.
De Taliban luisteren niet naar Bush. Dus na de grote woorden komen de grote daden. Amerika begint een oorlog tegen terreur. En de eerste stap is een aanval op de Taliban in Afghanistan. Die aanval begint op 7 oktober 2001. En dat is nog maar het begin.
Wie niet voor ons is, is tegen ons.
George W. Bush
Waarom vallen de Amerikanen Irak binnen?
In 2003, terwijl Osama bin Laden nog niet is opgespoord, verleggen de Amerikanen hun focus. De oorlog in Afghanistan is nog volop bezig wanneer de Verenigde Staten besluiten Irak binnen te vallen. De officiële reden van de Amerikanen is dat het land massavernietigingswapens heeft en banden onderhoudt met Al-Qaida.
Amerika valt in maart 2003 Irak binnen.
Al gauw blijken beide beweringen niet te kloppen. President Saddam Hoessein had opgeschept over hoe groot en sterk zijn wapenarsenaal was, terwijl de gevaarlijkste wapens al vernietigd waren. De aanwezigheid van Amerikaanse soldaten heeft wel als gevolg dat Al-Qaida aanslagen pleegt in Irak.
De oorlog zorgt voor enorme schade. Het land ligt in puin, honderdduizenden Irakezen komen om en miljoenen zoeken binnen Irak ander onderdak of vluchten naar het buitenland. Ook Amerikaanse soldaten sterven in Irak: bijna 4500. In Afghanistan staat de teller op bijna 2400. Ter vergelijking: bij de aanslagen van 11 september 2001 komen zo’n 3000 mensen om.
Er komt in de jaren na 9/11 steeds meer kritiek op het handelen van de Verenigde Staten. In Europa vragen politici zich af of de Verenigde Staten 9/11 misschien hebben gebruikt om wetten en andere landen te negeren bij hun inval in het Midden-Oosten.
Hoewel de Amerikanen uiteindelijk in 2011 Al-Qaida leider Osama-Bin Laden opsporen en vermoorden, blijft de terreur bestaan. Zowel bij de invasie in Irak als die in Afghanistan zijn belangrijke doelstellingen nooit bereikt. Beide landen zijn na jarenlange oorlogsvoering instabiel. Ook in Afghanistan zijn duizenden mensen omgekomen en sloegen miljoenen op de vlucht. Velen naar de buurlanden, maar ook naar westerse landen zoals Nederland. Wanneer de Amerikanen twintig jaar na de 9/11 aanslag in 2021 Afghanistan verlaten, komen de Taliban weer aan de macht. De Taliban voeren opnieuw een zeer strenge sharia in. Ook een afsplitsing van IS (Khorasan) laat dan weer van zich horen en beide terreurgroepen blijken nog springlevend. Volgens sommigen hebben de Verenigde Staten met hun ‘war on terror’ de wereld onveiliger gemaakt.
In het kort
Op 11 september 2001 plegen terroristen grote aanslagen op de Verenigde Staten.
Overal ter wereld wordt geschokt gereageerd op de aanslagen.
De Verenigde Staten starten een oorlog tegen terreur.
De aanval op de Taliban en Al-Qaida in Afghanistan wordt in de wereld breed gesteund, maar maakt geen einde aan het bestaan van Al-Qaida. Wanneer de Amerikanen twintig jaar na de 9/11 aanslag in 2021 Afghanistan verlaten, komen de Taliban weer aan de macht.
De invasie in Irak creëert chaos in het land, waarvan Al-Qaida juist gebruik maakt om een Iraaks filiaal te openen dat uitgroeit tot IS.
Hoewel Al-Qaida leider Osama-bin-Laden in 2011 door de VS gedood wordt, toch komen nog steeds aanslagen voor. De Amerikaanse reactie op 9/11 heeft de problemen met terreur dus niet opgelost.
