Longread
Geschiedenis
Wat is de islam?
... en je weet het
Wat is de sharia?
Bij het woord sharia denken veel mensen aan lijfstraffen, het verplicht dragen van een boerka of aan handen die worden afgehakt voor de kleinste vergrijpen.
Dit is de extreme interpretatie, zoals bijvoorbeeld IS deze hanteerde. De meeste moslims leven volgens een gematigde interpretatie van de sharia.
Sharia is een Arabisch woord dat vaak wordt vertaald naar ‘islamitische wetten’. Maar het betekent meer.
Naast (rechts)regels omvat het ook geloofsrituelen waar je je aan moet houden om te leven als een goede moslim. In essentie betekent sharia: de weg naar Gods wil.
Vooruitstrevende islamgeleerden menen dat (rechts)regels zich aanpassen aan de moderne tijd en dat het geloof in God onveranderlijk is. Orthodoxe imams denken daar anders over.
De sharia is gegrond op de Koran en de Hadith; verhalen over het leven van de profeet Mohammed.
Daarnaast is het gebaseerd op interpretaties en adviezen van islamitische rechtsgeleerden. Deze heten fiqh en fatwa’s.
Die verschillende interpretaties variëren van modern tot extreem gelovig.
Hoe streng deze regels worden geïnterpreteerd verschilt per stroming en regio. Dus dé sharia bestaat niet in de strikte zin van het woord.
Terreurgroepen Taliban en IS gebruiken de sharia als politiek middel, gepaard met extreem geweld en onderdrukking. Bijvoorbeeld in Syrië waar IS een islamitische staat wilde stichten.
De (rechts)regels kent meerdere delen:
- Familierecht en erfrecht (waaronder huwelijk en echtscheiding)
- Strafrecht (o.a. diefstal en dronkenschap)
- Economisch recht (zoals renteheffing en belasting)
- Contractenrecht (denk aan koop, huur of lening)
- Oorlogsrecht (zoals de verspreiding en bescherming van het geloof)
In veel moslimlanden zijn deze 'klassieke' (rechts)regels sinds de 19e eeuw vervangen door moderne wetten.
Maar sommige moslimlanden hanteren nog steeds strenge shariaregels, zoals Iran en Saoedi-Arabië.
Jemen en Pakistan volgen het islamitisch strafrecht. Hier zijn lijfstraffen geen uitzondering.
In Indonesië is de provincie Atjeh het enige gebied waar de sharia-wetgeving is ingevoerd.
Maar de meeste moslimlanden, zoals Turkije en Egypte, hebben een burgerlijk rechtssysteem.
In deze landen geldt alleen het familie- en erfrecht nog volgens de sharia.
Een belangrijk verschil met westers recht is dat de sharia niet alleen rechtsregels omvat, zoals familie- en strafrecht, maar ook sociale normen, zoals kledingvoorschriften.
Zo mogen mannen geen goud of zijde dragen; vrouwen mogen dit wel.
Veel moslims leven volgens de sharia. Maar hoe zij dat invullen verschilt per persoon, groep, stroming of land.
