Hoe blijf je veilig op internet?

We versturen steeds meer informatie online. Onze bankzaken, communicatie met de overheid, winkelmomenten en gesprekken met vrienden: we doen het allemaal via websites, sociale media en apps. Zelfs huishoudelijke apparaten verbinden we met het internet: van het licht en de wasmachine tot het slot op de voordeur. Los van het gemak en de voordelen, brengt dit ook meer risico’s met zich mee. Hackers hebben het gemunt op onze persoonlijke informatie en identiteit, en ze worden steeds slimmer in hun aanpak.

Het online leven bestaat grotendeels uit een stapel verschillende accounts met net zoveel wachtwoorden. Die wachtwoorden zijn de zwakste schakel. Hackers gebruiken ze om binnen te komen. Dat lukt omdat een simpel wachtwoord relatief snel te kraken is, of omdat er een database met wachtwoorden is gestolen.

Om verweer te bieden kan je sterke wachtwoorden gebruiken en voor elk account een ander wachtwoord gebruiken. Omdat het onmogelijk is om deze allemaal te onthouden, zijn wachtwoordmanagers bedacht. Zulke programma’s genereren unieke, veilige en lange wachtwoorden en vullen deze in bij het inloggen. Zo hoef je nog maar één hoofdwachtwoord te onthouden.

Toch blijven wachtwoorden, hoe sterk ook, het zwakste punt van elk internetaccount. Daarom is twee-factor-authenticatie onmisbaar. De identiteit van de gebruiker wordt dan bevestigd met een wachtwoord én op een tweede manier, bijvoorbeeld via een sms, vingerafdruk of een code. Deze extra sloten worden steeds beter. Inmiddels wordt twee-factor-authenticatie via sms bijvoorbeeld als onveilig gezien, omdat hackers deze berichtjes relatief makkelijk kunnen onderscheppen. Daarom gebruiken steeds meer online diensten apps om je identiteit te bevestigen.

Een van de meest effectieve manieren van cybercrime is phishing. Via een e-mail of ander bericht word je ertoe verleid om op een link te klikken. Deze link stuurt je naar een website, waar bijvoorbeeld wordt gevraagd om een wachtwoord of creditcardnummer in te vullen. Of er is bijvoorbeeld een bijlage aan de mail toegevoegd met een keylogger die na het downloaden alle aanslagen op je toetsenbord registreert, opslaat en verstuurt. Hackers willen zelfs weten hoe snel je typt of hoe groot je beeldscherm is.

Een veelvoorkomende oplichtingsmethode is WhatsApp-fraude. Je krijgt dan meestal een berichtje op WhatsApp (of via sms) van iemand die zich voordoet als een bekende, bijvoorbeeld een vriend of familielid. Vervolgens krijg je vaak de vraag of je geld over wil maken, bijvoorbeeld omdat iemand zogenaamd niet kan internetbankieren en snel iets moet betalen. 

Bekijk in de story hieronder hoe WhatsApp-fraude precies werkt en hoe je voorkomt dat jij slachtoffer wordt:

Verbinding maken met een eigen wifi-netwerk of mobiel internet is relatief veilig, maar met een openbaar wifi-netwerk is het risico groot. Het is namelijk niet altijd duidelijk wie er meekijkt. Als je op ‘https://’-websites blijft, zien meekijkers niets. De 's' staat voor 'secure' en geeft aan dat de uitwisseling van gegevens veilig gebeurt. Voorheen begonnen webadressen standaard met 'http://', maar tegenwoordig starten steeds meer websites met 'https://'. Toch bestaan er ook dan nog risico's. Wie helemaal ‘safe’ wil zitten, installeert daarom een vpn.

Vpn staat voor virtual private network en zorgt ervoor dat gegevens verzonden van een apparaat extra beveiligd worden en moeilijker naar dat apparaat herleid kunnen worden. Providers en hackers kunnen niet meekijken omdat al het internetverkeer wordt versleuteld. Het is overigens wel verstandig te betalen voor een vpn-abonnement. Gratis versies lenen je verbinding namelijk uit aan andere gebruikers, waarna hun mogelijk dubieuze internetgedrag naar jou teruggeleid kan worden.

Er zijn veel middelen om hackers buiten de deur te houden en ons online leven te beschermen. Dat gaat deels ten koste van de bruikbaarheid. Internet via vpn geeft bijvoorbeeld vaak een iets langzamere downloadsnelheid dan ‘gewoon’ internet en het duurt iets langer voordat er verbinding is. Een wachtwoordmanager kost even moeite om in te stellen en twee-factor-authenticatie vertraagt elk inlogmoment.

Gelukkig wordt beveiligingstechnologie naast veiliger ook steeds makkelijker. Een bericht van een smartphone-app aantikken is bijvoorbeeld zowel makkelijker als veiliger dan het invoeren van een code via een sms-bericht. Ook vpn-clients en wachtwoordmanagers worden steeds gebruiksvriendelijker. Met een beetje moeite kunnen we onszelf gelukkig al goed beschermen.