Hoe kun je klimaatneutraal leven?
Hoe kun je klimaatneutraal leven?
Laatste update: 31-01-2024
We vragen als wereldbevolking enorm veel van het klimaat. Maar een betere wereld begint bij jezelf. Is het mogelijk om je ecologische voetafdruk compleet te wissen? Kunnen we CO2-neutraal leven? En wat moet je daarvoor doen?
Waarom zouden we klimaatneutraal leven?
Een klimaatneutraal leven helpt om de effecten van klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken. En dat is nodig, want de gevolgen van de opwarming van de aarde zijn groot. Zo wordt ons weer steeds extremer, neemt de biodiversiteit af en kunnen er voedsel- en watertekorten ontstaan. Earth Overshoot Day[1], de dag waarop we alle natuurlijke hulpbronnen die de aarde in een jaar tijd kan leveren hebben verbruikt, valt steeds vroeger in het jaar. De rest van het jaar teren we in op de reserves van onze planeet.
Juist omdat de opwarming van de aarde in een steeds harder tempo stijgt, moeten we zo snel mogelijk ingrijpen. De term klimaatneutraal wordt gebruikt om een handeling, dienst of product te omschrijven die niet bijdraagt aan klimaatverandering. Als het specifiek om CO2 draait, wordt ook wel de term CO2-neutraal gebruikt. Verandering gebeurt niet zomaar. Stap voor stap zullen we onze samenleving moeten aanpassen. Hoewel ook overheden daar een belangrijke rol in spelen, kunnen we zelf ook een handje helpen.
Er zijn allerlei manieren om CO2 te compenseren: minder lang douchen, minder met de auto op pad gaan, minder vlees eten. Toch lijkt het bijna onmogelijk om compleet klimaatneutraal te leven. Welke stappen kan je als individu ondernemen?
Hoe ziet een klimaatneutrale woning eruit?
Het aanpassen van je woning is de eerste stap naar een klimaatneutraal bestaan. Het grootste gedeelte van de woningen heeft nu nog een gasaansluiting. Maar het kabinet wil daar in 2050 volledig van af zijn[2]. Een gaskookstel kan je bijvoorbeeld vervangen door een inductiekookplaat en de woning kan verwarmd worden met waterstof of warmtepompen.
Wat zijn de alternatieven voor de cv-ketel? En hoe haalbaar zijn deze? Meer daarover zie je in deze story.
Ook voor elektriciteit zijn er duurzame opties. De meeste energiemaatschappijen bieden bijvoorbeeld al groene energie aan. En als je zelf je elektriciteit wil opwekken, kan je zonnepanelen laten installeren. Hoewel nul-op-de-meterwoningen op lange termijn meestal voordeliger zijn, vragen deze aanpassingen flinke investeringen.
Een man installeert zonnepanelen.
Als je krap bij kas zit, zijn ook aanpassingen op kleine schaal mogelijk. Zo is ledverlichting iets duurder dan een gewone lamp, maar heeft het een veel langere levensduur. Ook met mengkranen en zuinige douchekoppen kan er water en energie bespaard worden. En een kleed op de vloer ziet er niet alleen knus uit, maar zorgt ook voor extra isolatie.
Woningen uit de jaren zestig zijn enorm energieslurpend. Gelukkig hebben Delftse studenten de oplossing.
Wat is klimaatneutraal voedsel?
Ook op het gebied van voedsel valt er nog veel te winnen. Een zo klimaatneutraal mogelijk dieet is lokaal, onbewerkt en plantaardig. Het produceren van een kilo rundvlees kost bijvoorbeeld 15.000 kilo water en 25 kilo voer – niet erg energie-efficiënt dus. Klimaatverbetering is daarom vaak een van de redenen om vegetariër te worden. Ook koekjes en zoetigheid zijn vaak niet duurzaam, omdat er veel bewerking in een fabriek voor nodig is. En dierlijke producten zoals eieren, melk en kaas kosten veel land en energie om te produceren. Bij groente en fruit is het vooral belangrijk te letten op het land van herkomst. Als ze geïmporteerd worden, zijn ze vooral milieubelastend vanwege het transport. Het is daarom beter om seizoensgroente en –fruit te kopen. Voedsel is volgens het Voedingscentrum goed voor ongeveer 20 tot 35 procent van de broeikasgasuitstoot[3].
In de supermarkt kunnen keurmerken je een handje helpen met het kopen van duurzamer voedsel. Keurmerken als EKO, Climate Neutral Certified en Rainforest Alliance geven bijvoorbeeld aan of een product afkomstig is van biologische landbouw of dat er strenge eisen zijn gesteld aan de duurzame productie van het product[4].
Een jongen zwemt in water dat vol zit met plastic.
De gemiddelde Nederlander produceert bijna vijfhonderd kilo afval per jaar.
Ook voedselverpakkingen drukken zwaar op het klimaat. Voor de productie en het transport is veel energie nodig, bij afvalverwerking kunnen schadelijke stoffen vrijkomen en veel afval komt in de natuur terecht. Zo drijft er in de Grote Oceaan een enorme hoop afval, ook wel de plasticsoep genoemd. Als we met zijn allen niet bij willen dragen aan de plasticsoep zullen we zo min mogelijk afval moeten produceren en het overige afval moeten recyclen.
Drie kinderen en geen afval. Hoe doe je dat? De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.
Hoe kan vervoer duurzamer worden?
Het verbranden van fossiele brandstoffen is een van de hoofdoorzaken van het broeikaseffect. Iedere keer dat we in onze auto stappen, dragen we daaraan bij. Door te carpoolen of gebruik te maken van het openbaar vervoer worden die uitlaatgassen verspreid over een grotere groep mensen – er is dan minder uitstoot van CO2 per persoon per rit. Nog beter is het reizen met een energiezuinig vervoersmiddel. Hybride auto's en volledig elektrische auto’s komen steeds meer binnen bereik van steeds meer burgers. Deze auto’s hebben minder of geen uitstoot, hoewel de productie van de auto’s wel milieuvervuilend is. Daarom blijven lopen en fietsen nog altijd de meest klimaatneutrale vormen van vervoer.
Vliegen is erg slecht voor het klimaat. Met een retourtje Amsterdam-Barcelona creëer je al meer dan 500 kg CO2 per persoon. Verschillende vliegmaatschappijen bieden een optie aan om CO2-uitstoot te compenseren. Je betaalt dan een bedrag boven op de normale kosten. Dat bedrag wordt dan bijvoorbeeld gebruikt om bomen te planten of milieuprojecten te steunen. Nog beter dan compenseren is voorkomen. Een vakantie in Nederland is heel wat klimaatneutraler dan een gecompenseerde vliegvakantie naar Zuid-Europa.
Heeft CO2-neutraal vliegen zin?
Is 100% klimaatneutraal mogelijk?
Ondanks alle hierboven genoemde voorbeelden van duurzame oplossingen, blijft het lastig om echt volledig klimaatneutraal te leven. Dat komt omdat we ook niet van alle producten die we gebruiken, weten hoe klimaatneutraal ze zijn. Een kop koffie overslaan op het station is niet zo lastig, maar om bij iedere aanschaf uit te moeten zoeken of dat product duurzaam ontstaan is, gaat voor velen te ver. Maar iedere duurzame aanpassing is natuurlijk een stap in de goede richting.
Energiezuinige aardehuizen in Olst. De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.
In de toekomst kunnen we niet aan een (grotendeels) klimaatneutraal bestaan ontkomen. De huidige klimaatverandering zal ons uiteindelijk dwingen tot grote veranderingen. De overheid streeft naar een klimaatneutraal Nederland, maar loopt in vergelijking met andere landen op veel terreinen achter. Toch kunnen wijzelf ook bijdragen door klimaatneutrale beslissingen te nemen; zoals duurzaam wonen en minder te vliegen of te consumeren.
Benieuwd naar jouw impact op de aarde? Bereken je persoonlijke voetafdruk hier.
In het kort
Een klimaatneutraal leven helpt om de verstrekkende gevolgen van de opwarming van de aarde te beperken.
Je kan allerlei maatregelen nemen om je huis duurzamer te maken, zoals zonnepanelen, groene energie, ledverlichting en extra isolatie.
Een zo klimaatneutraal mogelijk dieet is lokaal, onbewerkt en plantaardig.
Door te carpoolen of gebruik te maken van het openbaar vervoer kun je zorgen voor minder uitstoot van CO2 per persoon per rit.
Het blijft lastig om echt volledig klimaatneutraal te leven. Dat komt omdat we ook niet van alle producten die we gebruiken, weten hoe klimaatneutraal ze zijn.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?