Deze hormonen be&iuml;nvloeden onder andere hoe je in je vel zit. Oestrogeen zorgt namelijk voor een positief gevoel. Als je lichaam meer van dit hormoon aanmaakt voel je je gelukkig en energiek. Progesteron doet juist het tegenovergestelde. Door dit hormoon word je rustig en heb je een goede nachtrust.
Ongeveer 2 weken voor je <a href="https://npokennis.nl/story/629/wat-is-menstruatie" target="_blank" rel="noopener">menstruatie</a> daalt je oestrogeen en neemt progesteron juist toe. Daarna neemt ook je progesteron weer af. Rond de start van je menstruatie bereiken allebei die hormonen een dieptepunt. Door deze grote schommelingen kan je last krijgen van stemmingswisselingen en ben je vaak chagrijnig als je ongesteld moet worden.

Vrouw kijkt boos voor zich uit 

NPO Kennis (NTR)

reel_ongesteld_nieuw.mp4

Merel Udink studeerde Geschiedenis en Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam.&nbsp;Voor NPO Kennis doet ze research voor explainers en prestenteert ze. Verder is ze producer, presentator en redacteur bij Andere Tijden (NTR).&nbsp;

Merel Udink

Explainer

Gezondheid

Liefde

Waarom ben je chagrijnig tijdens je menstruatie?

Iemand staat op een podium en legt wat uit. Voor haar zie je een model van een baarmoeder.

Overgang headeranimatie

Als je wordt geboren zitten er honderdduizenden eicellen (eitjes) in je eierstokken. Tijdens je leven worden dit er steeds minder. Er komen er niet meer bij. Een keer per maand laten je eierstokken zo&rsquo;n eitje los. Als je dan niet bevrucht wordt, gaat de eicel dood en word je <a href="https://npokennis.nl/story/629/wat-is-menstruatie" title="NPO Kennis: Wat is de menstruatie?" target="_blank" rel="noopener">ongesteld</a>.
Gemiddeld zijn rond je 51ste alle eitjes op. Je hebt dan voor de laatste keer je menstruatie. Dat heet de menopauze. De overgang is de hele fase daaromheen, waarin je van vruchtbaar naar onvruchtbaar gaat.
Je eierstokken maken vrouwelijke <a href="https://npokennis.nl/story/641/hoe-beinvloeden-hormonen-je-stemming" title="NPO Kennis: Hoe be&iuml;nvloeden hormonen je stemming?" target="_blank" rel="noopener">geslachtshormonen</a> aan: oestrogeen en progesteron. Deze hormonen hebben veel invloed op je lichaam, bijvoorbeeld op je hart- en bloedvaten, botten, verbranding en spiermassa. Zodra je eitjes op zijn, maak je die hormonen veel minder aan. Daardoor kan je allerlei klachten krijgen tijdens de overgang. Opvliegers komen bijvoorbeeld vaak voor. Je krijgt het dan opeens heel erg warm voor een paar minuten. Ook kan je onder andere last krijgen van slaapproblemen, spierpijn, stemmingswisselingen, hoofdpijn, droge huid, <a href="https://npokennis.nl/story/48/waarom-heeft-de-een-meer-zin-in-seks-dan-de-ander" title="NPO Kennis: Wat bepaalt je libido?" target="_blank" rel="noopener">minder zin in seks</a> en meer zweten.

Manon Kerkhof is uro-gynaecoloog. Zij houdt zich onder andere bezig met alles rondom de bekkenbodem, plassen, poep en seksuele problematiek. In 2017 heeft ze Curilion opgericht, een zelfstandig behandelcentrum voor vrouwenzorg.

Manon Kerkhof

een model van een baarmoeder

Wat is de overgang? - Focus (NTR)

Focus (NTR)

Wat is de overgang?

Fragment

Relaties

Grafische weergave van wat er gebeurt bij een sterilisatie

animatie_sterilisatie.mp4

Een sterilisatie, of vasectomie, is een kleine operatie. Er wordt dan een stukje uit de zaadleiders weggehaald. Hierdoor kunnen de zaadcellen vanuit de ballen niet meer bij het zaadvocht komen.
Je kan na een sterilisatie nog wel klaarkomen. Het zaadvocht zelf komt namelijk uit je prostaat. En daar gebeurt bij een sterilisatie niks mee. Uroloog Melianthe Nicolai legt uit dat een sterilisatie ook geen invloed heeft op het krijgen van een erectie. Er verandert dus niks aan je sekslust en de werking van je geslachtsorgaan tijdens seks. Een sterilisatie zorgt er alleen voor dat je niet meer vruchtbaar bent en dus niemand zwanger kan maken.
Je bent niet meteen onvruchtbaar na een sterilisatie. Het duurt ongeveer 3 maanden voordat alle zaadcellen uit het zaadvocht verdwenen zijn. Ondanks de sterilisatie komen er jaarlijks per 1.000 sterilisaties toch zo'n <a href="https://www.thuisarts.nl/sterilisatie-bij-man/ik-ben-man-en-overweeg-sterilisatie" target="_blank" rel="noopener">5 zwangerschappen</a> voor. Omdat het heel soms voor kan komen dat de zaadleiders weer aan elkaar groeien.

Melianthe Nicolai is uroloog. Ze specialiseert zich in seksuele functies na chirurgische behandelingen van kanker in de urinewegen of geslachtsorganen. Ook behandelt ze mannelijke geslachtshormoonproblemen en vruchtbaarheidsproblemen.&nbsp;

Melianthe Nicolai

man houdt handen voor kruis

NOS op 3 - 11 april 2024

Wat is een sterilisatie?

Jeanine Duijst is presentator van NOS op 3. Ze maakt explainers en onderzoeksverhalen.

Jeanine Duijst

Hoe werkt sterilisatie bij een man?

Seksuoloog Ellen Laan wijst op een 3D-model van een clitoris verschillende plekken aan.

Clitoris headeranimatie

De clitoris zit tussen de schaamlippen. Bij de binnenste schaamlippen zie je aan de voorkant een klein roze knopje van ongeveer 3 tot 8 millimeter. Dat is het uiteinde van de clitoris en het enige deel dat je kan zien aan de buitenkant.
Het grootste deel zit dus aan de binnenkant. Daar zitten de zwellichamen, waar onder andere bloedvaten doorheen lopen. Zodra je opgewonden raakt, stroomt er meer bloed doorheen. Daardoor zwellen ze op, net als een penis. De hele clitoris is zo&rsquo;n 10 tot 15 centimeter lang. De kleur, vorm en grootte verschillen per persoon.
Genot is het enige doel van de clitoris. Het orgaan speelt een belangrijke rol bij seksuele opwinding en het <a href="https://npokennis.nl/story/49/hoe-werkt-het-vrouwelijke-orgasme" title="NPO Kennis: Hoe werkt het vrouwelijk orgasme?" target="_blank" rel="noopener">vrouwelijk orgasme</a>.

Ellen Laan was hoogleraar seksuologie en deed onder andere onderzoek naar seksuele gezondheid aan de Universiteit van Amsterdam. Ze stond internationaal bekend om haar onderzoek naar vrouwelijke opwinding en het verminderen van seksuele ongelijkheid tussen man en vrouw. Ze is in 2022 op 59-jarige leeftijd overleden.

Ellen Laan

Ellen Laan laat een 3D-model zien van de clitoris

Hoe ziet de clitoris eruit? - Me Jane You Tarzan (KRO-NCRV)

Me Jane You Tarzan? (KRO-NCRV)

Hoe ziet de clitoris eruit?

 serieheader_huiselijkgeweld

Samenleving

Wat is huiselijk geweld?

serie-mannelijkheid-openingsafbeelding

Wat is mannelijkheid?

queer-openingsafbeelding-serie

Wat betekent queer zijn? 

Quiz liefde home-afbeelding

Test je kennis in 10 vragen.

Hoeveel weet jij over liefde, seks en relaties?

Quiz lentekriebels header

vecht-vluchtreactie

answer-image

Als je tot in de wolken verliefd bent reageert je lichaam net als bij dreigend gevaar.

Dat klopt!

Dat heb je niet goed.

vecht vluchtreactie

Vlinders in je buik hebben te maken met de vecht-vluchtreactie van je lichaam.

man met vrouw

In de zomer krijg je meer vitamine D binnen. Daardoor heb je meer testosteron en word je sneller verliefd.

Goed geantwoord!

Dat klopt niet.

verliefd met mooi weer

Mannen kunnen sneller verliefd worden met mooi weer.

Zwanenliefde_antwoord

De term zwanenliefde is ontstaan omdat zwanen hun hele leven lang bij dezelfde partner blijven.

zwanenliefde

Verliefdheid die niet overgaat wordt ook wel zwanenliefde genoemd.

Quiz liefde hartritme antwoord 

Uit onderzoek blijkt dat het hartritme van mensen die elkaar leuk vinden, gelijk gaat lopen.

Quiz liefde hartritme vraag

Als twee mensen elkaar leuk vinden, kan hun hartritme gelijk gaan lopen.

Aanraking

Aanraking stimuleert je mentale gezondheid &eacute;n je wordt ook minder snel ziek.

fysieke aanraking

Fysieke aanraking heeft geen effect op je gezondheid.

Quiz liefde feromonen antwoord

In zweet zitten feromonen, die ervoor kunnen zorgen dat je je tot iemand aangetrokken voelt.

Dat heb je goed!

Dat heb je niet goed

Quiz liefde fermonen vraag

Je kan opgewonden raken van iemands zweet.

liefdesverdriet

PTSS-klachten zoals woede-uitbarstingen, prikkelbaarheid buikpijn en slaapproblemen kunnen ook voorkomen bij liefdesverdriet.

Liefdesverdriet

Intens liefdesverdriet kan lijken op de symptomen van PTSS.

pijngrens

&nbsp;Je pijngrens is vlak voor en tijdens een orgasme twee keer zo hoog.

Een orgasme verhoogt je pijngrens.

Quiz liefde tegenpolen antwoord

Over het algemeen ben je gelukkiger als je partner qua karakter en principes op je lijkt.

Quiz liefde tegenpolen vraag

Tegenpolen zijn vaak gelukkiger in hun relatie dan mensen die op elkaar lijken. 

Quiz liefde zoenen antwoord

In 2013 zoende een koppel maar liefst 58 uur, 35 minuten en 58 seconden.

Quiz liefde zoenen vraag 

Het wereldrecord voor de langste zoen is bijna 24 uur.

quizonderwerpen

Meer over de

Quiz liefde social image 2

Het rouwproces dat volgt na een verlies is voor iedereen anders. Je kan je heel verdrietig en boos voelen, of het voelt zelfs alsof je je hele ondergrond kwijtraakt. Er komen veel emoties bij kijken, zoals eenzaamheid, somberheid en schuldgevoelens. Rouw kan veel effect hebben op je lichaam. Je kan je bijvoorbeeld vermoeid of zelfs helemaal uitgeput voelen. Ook kan je last hebben van slaapproblemen, hoofdpijn, maagklachten, verminderde eetlust, concentratieproblemen en vergeetachtigheid. Deze lichamelijke klachten ontstaan vooral door stress. Iemand verliezen kan namelijk enorm stressvol zijn.
Vaak willen mensen snel van de klachten, de pijn en het verdriet af zijn. Maar dit is lastig want voor rouw is geen handleiding en je kan er ook geen einddatum op plakken. Meestal vind je een eigen manier om ermee te leven. Maar het kan ook zo zijn dat de rouwklachten ervoor zorgen dat je na een jaar nog steeds niet goed kunt functioneren. Dit noemen we dan een &lsquo;complexe rouwstoornis&rsquo;.&nbsp;

wat gebeurt er als je rouwt?

Wat gebeurt er als je rouwt? - NPO Kennis (NTR)

Wat gebeurt er als je rouwt?

Karim Amghar strijdt voor kansengelijkheid. Hij maakt zich hiervoor sterk als auteur, als programmamaker bij de NTR en als onderwijsprofessional en docent op het mbo.&nbsp;

Karim Amghar

Wat doet rouw met je lichaam?

Hoeveel weet jij over de liefde?

lentequiz lentekriebels

Quiz liefde huwelijk antwoord

In 2001 vonden hier de eerste huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht plaats.

Quiz liefde huwelijk vraag

Nederland was het eerste land dat trouwen met iemand van hetzelfde geslacht mogelijk maakte.

Het wereldrecord voor langste huwelijk staat op ruim 86 jaar.

Het record voor het langste huwelijk staat op 78 jaar.

Quiz liefde Tinder antwoord

Verveling wordt het vaakst genoemd. Seks staat veel lager in het rijtje.

Quiz liefde Tinder vraag 

Seks is de meest genoemde reden waarom mensen Tinder gebruiken.

Quiz liefde trouwring antwoord

Het is omdat ze vroeger dachten dat een ader van je ringvinger naar je hart ging: de vena amoris.

Quiz liefde trouwring vraag 

Een trouwring gaat om je derde vinger omdat het getal 3 heilig is.

Quiz liefde Valentijn antwoord

Valentijnsdag is eeuwenoud. Vanaf de 19e eeuw werd het feest commerci&euml;ler.

Quiz liefde Valentijn vraag

Valentijnsdag is bedacht door het bedrijf Hallmark.

Quiz liefde pijn antwoord

Uit onderzoek blijkt dat mensen die hun geliefde zien of aanraken, minder pijn voelen.&nbsp;

Quiz liefde pijn vraag

Verliefdheid kan pijn verminderen.

Quiz liefde social image

De letterreeks lhbtqia+ heeft te maken met drie dingen: sekse, gender en aantrekking. Sekse heeft te maken met het lichaam waarin je geboren bent. Gender gaat over hoe je je van binnen voelt en hoe je dat naar buiten brengt. En aantrekking vertelt op wie je valt. Die drie dingen kan je zien als een spectrum. Je bent niet het &eacute;&eacute;n of het ander, man of vrouw, hetero of homo, maar er zit van alles tussenin.
Daarbij komt lhbtqia+ om de hoek kijken:
<ul>
<li>De L&nbsp;staat voor lesbisch: je voelt je vrouw en valt op vrouwen.</li>
<li>De H staat voor homoseksueel: je voelt je man en valt op mannen.</li>
<li>De B staat voor biseksueel: je valt dan op beide.</li>
<li>De T staat voor <a href="https://npokennis.nl/longread/7805/wanneer-ben-je-transgender" title="Wat betekent transgender?" target="_blank" rel="noopener">transgender</a>: het geslacht dat je bij je geboorte hebt gekregen, past dan niet bij hoe je je voelt.</li>
<li>De Q staat voor <a href="https://npokennis.nl/serie/38/wat-betekent-queer-zijn" title="Wat betekent queer?" target="_blank" rel="noopener">queer</a>: een verzamelnaam voor personen die niet in de standaardhokjes gestopt willen worden.</li>
<li>De I staat voor intersekse: je bent geboren met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken.</li>
<li>De A staat voor aseksueel: je voelt je niet of nauwelijks seksueel aangetrokken tot andere mensen.</li>
<li>En minstens net zo belangrijk als de letters, is de plus. Die laat zien dat er nog veel meer is en dat het altijd in beweging is.</li>
</ul>
De letterreeks blijft een punt van discussie. Volgens sommigen wordt het wel erg ingewikkeld met al die letters en stop je mensen nog steeds in hokjes.&nbsp;Maar volgens anderen is dat helaas nog steeds nodig om gezien te worden. De letterreeks kan dus ook bijdragen aan meer begrip en acceptatie.

LHBTQIA+ video header

LHBT, LHBTQIA+ of zelfs LGBTTQQIAAP: er zijn talloze variaties op deze afkorting. Maar waar staan de letters nou eigenlijk voor? En waarom wordt deze afkorting gebruikt? We leggen het aan je uit in deze video.

Wat betekent lhbtqia+? - NPO Kennis (NTR)

Wat betekent LHBTQIA+?

Vera Siemons is radio-dj bij NPO 3FM en maker van de prijswinnende podcast De Lesbische Liga die gaat over de representatie van lesbische, biseksuele en queer vrouwen in de media.

Vera Siemons

Wat betekent lhbtqia+?

1_scheidenserie_trouwring

Wat komt er kijken bij een scheiding?

Waarom is beweging zo belangrijk? Zijn E-nummers slecht voor je? En waarom worden we kaal? Dat en meer ontdek je op deze pagina.

thema_gezondheidvoeding_socialimage

Voeding

Gezondheid & Voeding

Hoe kom je uit de schulden? Sparen we genoeg voor ons pensioen? En waarom zou je beleggen? Hier vind je antwoord op je vragen over geld en inkomen. 

thema_geldinkomen_socialimage

Geld

Inkomen

Geld & Inkomen

Van muziek en games tot reizen en festivals: we vinden het heerlijk om even lekker te ontspannen. Ontdek er hier meer over.

thema_lifestylevrijetijd_socialimage

Lifestyle

Vrije tijd

Lifestyle & Vrije tijd

Wat is deepfake? Hoe wordt een nieuw vaccin getest? En hoe erg is klimaatverandering? NPO Kennis duikt in de wereld van wetenschap en technologie.

thema_techwetenschap_socialimage

Tech

Wetenschap

Tech & Wetenschap

Van de Oudheid tot de Nederlandse festivalcultuur: ontdek de verhalen achter de belangrijkste gebeurtenissen, personen en objecten uit onze geschiedenis en cultuur.

thema_geschiedeniscultuur_socialimage

Geschiedenis

Cultuur

Geschiedenis & Cultuur

Wat gebeurt er als je verliefd bent? Waarom hebben we aanraking nodig? En hoe werkt een orgasme? Dat en meer ontdek je bij NPO Kennis.

thema_liefderelaties_socialimage

Liefde & Relaties

Van woningnood tot stress op de werkvloer: hier vind je alle NPO Kennis verhalen over wonen en werken op een rij.

thema_wonenwerken_socialimage

Wonen

Werken

Wonen & Werken

Van de verkiezingen tot grote protestacties: ontdek hier meer over de politieke en maatschappelijke kwesties die de samenleving bezighouden.