Zijn vaccinaties gevaarlijk?
Gepubliceerd: 27-7-2018
Laatste update: 26-01-2021
Vaccinaties bieden bescherming tegen allerlei ziektes. Maar sommige mensen zijn bang dat vaccinaties schadelijk zijn. Met name online wordt deze angst tegen bijwerkingen gevoed. Maar veel van die verhalen kloppen niet.
Wie zijn tegen vaccinaties?
Mensen wijzen om verschillende redenen vaccinaties af. Vanwege een religieuze geloofsovertuiging bijvoorbeeld. Of omdat zij vinden dat goede voeding bescherming biedt, of menen dat een besmetting goed is voor de ontwikkeling van het kind. Ook steeds meer hoogopgeleiden twijfelen of ze hun kinderen moeten laten vaccineren.
De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.
Het heeft gevolgen als mensen zich niet vaccineren. Zo was er in 2013 een mazelenuitbraak in Nederland in gemeenten met een lage vaccinatiegraad. Toen hebben volgens de officiële cijfers 2640 kinderen mazelen opgelopen. Van hen zijn er 182 in het ziekenhuis beland vanwege ernstige complicaties. Een vaccin had dit kunnen voorkomen.
In Nederland zijn zo’n 90% van alle tweejarigen gevaccineerd tegen alle ziekten die in Nederland dankzij vaccinaties zijn uitgebannen; waaronder ernstige besmettelijke ziektes als mazelen, tetanus en polio. Maar een deel dus niet. Dit kan zorgen voor nieuwe uitbraken van die ziektes. Het mooist zou zijn als er groepsimmuniteit komt. Daarvoor moet minimaal 95% van de mensen gevaccineerd zijn. Om dat voor elkaar te krijgen zet de overheid in op campagnes. In het buitenland worden vaccinaties soms zelfs verplicht.
"Europeanen zijn het meest wantrouwend tegen vaccinaties, met de Fransen als koploper."
Maken vaccinaties je kind ziek?
Nee, dit klopt niet. Het idee achter vaccinaties is juist dat je er niet ziek van wordt, omdat je niet de volledige ziekteverwekker (een bacterie of virus) krijgt ingespoten. In vaccins zitten sterk verzwakte, dode, of zelfs maar heel kleine stukjes van virussen of bacteriën. Hierdoor kun je de ziekte die ze normaal veroorzaken niet krijgen. Je wekt met vaccins geen immuunreactie op door het lichaam ziek te maken.
Je houdt het immuunsysteem met een vaccin als het ware een heel gedetailleerd plaatje van de ziekteverwekker voor. Inclusief de precieze vorm. Net als wanneer je van plaatjes leert wat gevaarlijke dieren zijn, zodat je die voortaan in het wild kunt mijden. Die plaatjes zelf doen niks. Toch is alleen dat al genoeg om je immuunsysteem in de alarmstand te zetten en zich te bewapenen tegen deze bedreiging.
De bijwerkingen zijn vrijwel altijd mild; wat jeuk, wat rode uitslag, of wat verhoging of koorts
Bijwerkingen van vaccins komen dan ook meestal niet door de ziekteverwekker die je ingespoten krijgt. Ze ontstaan doordat je immuunsysteem tijdelijk overactief is. En daarom zijn de bijwerkingen ook vrijwel altijd mild; wat jeuk, wat rode uitslag, of wat verhoging of koorts.
De uitzondering hierop zijn de 'levende' vaccins. Daarbij wordt gewerkt met virussen die niet dood, maar alleen sterk verzwakt zijn. Het is mogelijk dat zo'n virus door een spontane mutatie toch weer actief wordt. En dan kun je dus wel ziek worden door het virus zelf. De kans hierop is echter minimaal. Bij het moderne MMRV-vaccin, dat beschermt tegen onder meer mazelen, is dit bijvoorbeeld nog nooit gebeurd.
Kunnen de toevoegingen in vaccins kwaad?
Sommige mensen maken zich zorgen over de toevoegingen in vaccins, zoals kwik, formaldehyde en aluminium. Een begrijpelijke, maar grotendeels achterhaalde en onnodige zorg. Er zaten vroeger kwikverbindingen in vaccins, maar in een vorm en dosis die geen kwaad kan. Dit is eruit gehaald om verontruste burgers tegemoet te komen. In het BMR vaccin (bof, mazelen, rodehond) dat in Nederland wordt gebruikt zit geen aluminium (eigenlijk: aluminiumzouten). In andere vaccins soms wel.
Wat belangrijk is om te beseffen als het om ‘giftige’ en ‘schadelijke’ stoffen gaat, is dat het de vorm en de dosis is die een stof gevaarlijk maakt. Letterlijk alle stoffen ter wereld, natuurlijk of door de mens gemaakt, kunnen dodelijk zijn. Als je er maar genoeg van neemt. Zelfs water is giftig en dodelijk, wanneer je er vijf tot zes liter van achter elkaar drinkt.
De hele aflevering zien? Kijk op NPO Start.
Een enkele peer - ook een biologische - bevat veel meer formaldehyde dan vaccins
Dat is belangrijk om in je achterhoofd te houden bij ‘enge’ ingrediënten van vaccins. Voor die aluminiumzouten geldt bijvoorbeeld dat de hoeveelheid ervan die in sommige vaccins zit vele malen lager is dan de hoeveelheid aluminium die een baby via de moedermelk of andere voeding binnen krijgt. Gewoon van nature.
Voor formaldehyde geldt dat ook. Dat zit ook van nature in je lichaam, in een lage dosis. En in veel soorten voedsel. Een enkele peer – ja, ook een biologische – bevat bijvoorbeeld veel meer formaldehyde dan vaccins. Onze lichamen zijn gewend met dit soort stoffen om te gaan, om ze af te breken en uit te scheiden, of op een andere manier onschadelijk te maken. Zo lang de dosis maar niet te hoog wordt. De stoffen zijn wel nodig. Bijvoorbeeld voor de houdbaarheid van het vaccin. Of om het extra effectief te maken door het immuunsysteem een extra boost te geven.
Is er een link tussen vaccinaties en autisme?
Nee. Dit idee is korte tijd in zwang geweest, maar de arts die dit 'ontdekte' bleek een fraudeur. Hij had gesjoemeld met onderzoeksresultaten en ontving bovendien geld van advocaten die al bezig waren met een aanklacht tegen vaccin-fabrikanten.
Het wetenschappelijke tijdschrift waarin de arts, Andrew Wakefield, zijn onderzoek publiceerde heeft die publicatie om deze redenen ingetrokken. Wakefield is geschorst en mag zich in Groot Brittannië nooit meer uitgeven voor arts.
De enige arts die ooit een link tussen vaccins en autisme 'ontdekte', bleek een fraudeur.
Minstens zo belangrijk is dat geen enkel ander onderzoek een link tussen vaccinaties en autisme heeft kunnen vinden. In de wetenschappelijke wereld gelooft daarom niemand meer in dit idee. Ook uit recent onderzoek blijkt dat er echt geen link tussen beide te zijn.
Zijn vaccinaties onnatuurlijk?
Ja, dat klopt. Maar veel zaken in ons dagelijks leven zijn onnatuurlijk. De mogelijkheid om 's avonds een lamp aan te doen, of die nu op elektriciteit, gas of olie werkt, is onnatuurlijk. Voedsel kunnen kopen in een supermarkt is ook onnatuurlijk.
Toch hebben maar weinig mensen iets tegen dit soort onnatuurlijkheid. De natuurlijke situatie is dat we moeten leven in de kou en in het donker, en ons eigen kostje bij elkaar moeten scharrelen. De natuurlijke situatie is ook dat kinderen, zoals in voorgaande eeuwen, massaal sterven aan ziektes die nu te voorkomen zijn dankzij vaccinaties.
Ziekten genezen, met behulp van medicijnen of andere behandelingen, is ook onnatuurlijk. Kortom: 'onnatuurlijk' is niet per definitie slecht.
De risico’s van het doorlopen van een ernstige ziekte, zoals de mazelen, zijn veel groter dan de kleine risico’s van vaccineren. En goed om te bedenken: door niet te vaccineren kun je andere mensen in gevaar brengen. Vooral jonge kinderen die nog niet ingeënt zijn hebben hierdoor meer kans op besmetting.
In het kort
Religieuze groeperingen en antroposofen, maar ook steeds meer hoogopgeleiden, vaccineren hun kinderen soms niet.
Vaccins maken je (kind) niet ziek. Ze trainen als het ware het immuunsysteem.
Er zit geen kwik meer in vaccins. De dosis van andere toevoegingen is zo klein, dat het geen gevaar oplevert.
Er is geen link tussen vaccinatie en autisme. Het enige onderzoek dat dit ooit 'bewees', bleek niet te kloppen.
Je kunt vaccinaties onnatuurlijk noemen, maar dat geldt dan ook voor een lamp of voeding uit de supermarkt.
Als minder mensen gevaccineerd worden, kan dat gevaarlijk zijn voor de maatschappij. Ziektes kunnen dan makkelijker verspreid worden.