Wat is migraine?

Migraine is een hersenziekte waarbij je bonzende en kloppende hoofdpijnaanvallen krijgt die samen kunnen gaan met misselijkheid, uitvalsverschijnselen en overgevoeligheid voor licht of geluid. In Nederland hebben ruim 2 miljoen volwassenen daar last van. Migraine wordt nog vaak onderschat, maar mensen die aan de ziekte lijden weten hoe erg het kan zijn. Zelfs naar een gesprek luisteren en nadenken is soms al te veel. Veel mensen met migraine liggen tijdens een aanval daarom het liefst alleen in een donkere kamer op bed.

Een migraineaanval kent verschillende fases: de waarschuwingsfase, de aurafase, de hoofdpijnfase en de herstelfase. Bij migraine heb je meestal zware hoofdpijn, maar elke aanval kan anders zijn, zelfs bij dezelfde persoon. Niet iedereen heeft last van alle fases tijdens een aanval.

Vaak krijg je medicijnen voorgeschreven als je last hebt van migraine. Sommige pillen zijn bijvoorbeeld gericht op het voorkomen van een aanval, terwijl je andere juist neemt om de pijn tijdens een aanval te verzachten. Welke medicijnen je krijgt en wat het effect daarvan is verschilt per persoon.

Een migraineaanval begint met veranderingen in het zenuwstelsel: zenuwcellen vuren heel veel signalen af in je brein. Deze golfbeweging van overactieve zenuwcellen trekt van de achter- naar de voorkant van je hersenen. Achterin je brein zit de visuele cortex. Als deze activeert, ontstaat de migraineaura. Ongeveer een derde van de patiënten heeft hier last van en krijgt auraverschijnselen, zoals sterretjes, vlekken, lichtflitsen of zigzaggende lijnen voor de ogen. Door het domino-effect in je brein raken je zenuwcellen uitgeput en werken ze niet meer goed.

Hoe een migraineaanval ontstaat is nog niet duidelijk. Wel weten wetenschappers dat prikkels een rol spelen. Als je migraine hebt, ben je gevoeliger voor bepaalde prikkels. Onderzoekers denken dat die gevoeligheid onder andere te maken heeft met erfelijkheid, omgevingsfactoren en hormonen.

Migraine komt ongeveer drie keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Vooral rond de menstruatieperiode is de kans op een aanval groot en tijdens een zwangerschap kunnen migraineaanvallen juist verdwijnen. Het lijkt er dus op dat geslachtshormonen een grote rol spelen. Er lopen verschillende onderzoeken naar de rol van vrouwelijke geslachtshormonen, onder andere van bioloog en neuroloog dr. Gisela M. Terwindt.

“De laatste jaren krijgen man-vrouwverschillen meer aandacht, maar daarvoor was het een blinde vlek”, zegt migraineonderzoeker Antoinette Maassen van den Brink. “Opmerkelijk, want het gaat om echte en meetbare verschillen.” Ze doet onderzoek naar de relatie tussen de activiteit van de hersenzenuw en de hoeveelheid vrouwelijke geslachtshormonen in het bloed. Ook neemt ze mee waar de deelnemers in hun menstruele cyclus zijn. Maassen van den Brink denkt dat hormonale schommelingen de belangrijkste oorzaak van migraine zijn.

Migraineaanvallen kunnen een grote impact op je leven hebben. Niet alleen de pijn tijdens een aanval kan ondraaglijk zijn, ook de angst voor een nieuwe aanval kan leiden tot stress en een gevoel van machteloosheid. Migraine vergroot daardoor ook de kans op angststoornissen en depressies.