Welke modeontwerpers zetten Nederland op de kaart?
Welke modeontwerpers zetten Nederland op de kaart?
Laatste update: 27-03-2020
Van Iris van Herpen tot Viktor & Rolf: Nederlandse modeontwerpers zijn razend populair bij de Parijse modetop. Popidolen als Beyoncé en Lady Gaga hullen zich geregeld in ontwerpen van Nederlandse bodem. Nederlands talent wint ook in 2018 prijzen op het prestigieuze modefestival in Hyères. Maar speelt Nederland eigenlijk altijd al mee in de internationale mode? En wie zet Nederland op de kaart?
Redacteur: Tess de Bruijn
Hoe Parijs de mode dicteert in de jaren 50 en 60
Na de Tweede Wereldoorlog maken couturiers en ontwerpers langzaamaan weer ontwerpen. De modeproductie ligt tijdens de oorlogsjaren namelijk nagenoeg stil. In de naoorlogse jaren is het geld schaars en de mode sober. Het is het Parijse modehuis Dior dat in 1947 met de vernieuwende haute couturelijn, de New Look, een einde maakt aan deze soberheid in de mode.
Vrouwen wereldwijd omarmen massaal de ingesnoerde taille, brede bustes en klokkende rokken van de New Look. Maar de kleding die de Parijse couturiers maken is enkel weggelegd voor de zeer gegoede stand. Een setje van Chanel kost in de jaren 60 al snel zo’n 10.000 gulden. In de mode onderscheiden we twee grote categorieën: haute couture en confectiekleding, ook wel prêt-à-porter genoemd. Dit betekent letterlijk "klaar om te dragen". Wat is het verschil tussen de twee? Prêt-à-porter collecties worden in universele maten en op grote schaal gemaakt. Haute couture is met de hand gemaakt met verfijnde stoffen op maat voor de klant. Haute couture items zijn echt uniek.
Ook in Nederland is de New Look populair. Textiel staat in ons land nog tot november 1949 op rantsoen. Maar dit weerhoudt de Nederlandse vrouw er niet van met haar tijd mee te gaan. Al sinds de jaren twintig maken Nederlandse vrouwen de Parijse haute couture en confectielijnen na. Menig huisvrouw kopieert de New Look dan ook gemakkelijk thuis met behulp van de schaar en de naaimachine.
Modeshow ten behoeve van het Nationale Fonds ter Bestrijding van de Kinderverlamming.
Couture locale: de grote vijf
In Nederland bloeit in de jaren 50 de mode-industrie op onder invloed van Parijs. Het zijn de gloriejaren van vijf grote namen: Max Heymans, Frank Govers, Frans Molenaar, Edgar Vos, en Dick Holthaus. Laatstgenoemde kleedt presentatrice Mies Bouwman in haar iconische broekpakken. De pakken zijn vervolgens zo'n groot succes dat C&A er een goedkope confectievariant van maakt.
Ontwerper Heymans verkoopt zijn creaties al sinds de jaren 30 in de Maison de Bonneterie, maar breekt pas echt door in de jaren 50 en 60. Het zijn de door modehuis Chanel geïnspireerde creaties die het goed doen bij zijn rijkere clientèle. De ontwerpen zijn chic en helemaal in de lijn van de laatste mode uit Parijs.
Heymans toont zijn collectie voor 1967. Hoewel de vertoning in Amsterdam plaatsvindt, worden de ontwerpen in het Frans toegelicht.
Ook ontwerper Frans Molenaar verkiest in eerste instantie Parijs boven de polder. Hij leert de kneepjes van het vak bij grote Franse modehuizen als Nina Ricci en Guy Laroche. Op zijn eerste visitekaartje schrijft hij dan ook ‘Couture Francois’. In 1967 keert Molenaar terug naar Nederland en opent een couturehuis in Amsterdam. In de jaren die volgen maakt Molenaar zowel couturecollecties als collecties voor onder andere C&A.
Frans Molenaar
De grote Nederlandse modeontwerpers uit de jaren 50 en 60 hebben ieder een eigen typerende stijl, maar laten zich, al dan niet openlijk, inspireren door de Parijse mode. Toch blijft de grote erkenning in Parijs uit. Het succes vindt vooral op nationaal niveau plaats.
Een tegengeluid
In de jaren 60 laten ontwerpers als Frank Govers zich voor hun confectie en couturelijnen ook inspireren door de opkomende jeugdculturen. De excentrieke Chinees-Nederlandse modeontwerpster Carla Maria Fong Leng Tsang, meestal afgekort tot Fong Leng, opent in 1969 haar eerste boetiek op de Nieuwendijk in Amsterdam. Met de komst van Fong Leng en haar luxe prêt-à-porter collecties waait er een nieuwe wind in de Nederlandse mode.
Fong Leng
Fong Leng vindt de modeontwerpers uit die tijd maar saai. “Ik wilde alles omverwerpen, ik vond er niets aan”. Fong Leng laat de Parijse mode links liggen en ontwerpt de meest extravagante jurken en creaties. Volgens de ontwerpster zelf is het gevestigd ontwerper Dick Holthaus die over haar zegt in die tijd: “Zij weet wat ze wil en waar ze naartoe wil werken en dat hebben wij niet”.
Fong Leng organiseert vaak in haar winkel aan de P.C. Hooftstraat feestjes met champagne en luide muziek. De bekende kunstenaarsvrouw Mathilde Willink is Fong Lengs grootste klant en brengt de ontwerpen onder de aandacht van het grote publiek in de jaren 70.
Willink hult zich eerder in de jaren 60 nog voornamelijk in ontwerpen van Holthaus, Heymans en Govers. Maar in de jaren 70 groeit Willink in Fong Lengs extravagante kleding uit tot een fenomeen. Het succes van Willink werpt ook zijn vruchten af op het succes van Fong Leng. Haar collecties hangen onder andere in New York, Bahrein en Bangkok. Toch gaat in 1987 Studio Fong Leng failliet, sindsdien richt Fong Leng zich op het ontwerpen van o.a. wandkleden en colliers.
Succes in Parijs
Dat Fong Leng een frisse wind laat waaien in de modewereld inspireert Viktor & Rolf. Het modeduo brengt in hun collectie van 2003 een ode aan de eigenzinnige modeontwerpster Fong Leng. Na hun afstuderen aan de modeacademie in Arnhem vertrekken Viktor en Rolf in 1992 naar Parijs om stage te lopen bij prestigieuze modehuizen. Als dat niet zo gemakkelijk lukt schrijven ze zich in de tussentijd in voor de prestigieuze modewedstrijd in het Franse Hyères. De eerste collectie van Viktor & Rolf wint drie eerste prijzen op het festival in 1993.
Viktor en Rolf zijn de eerste Nederlandse ontwerpers die dankzij hun deelname aan het festival in Hyères doorbreken in de internationale mode. De wedstrijd is dé plek voor aanstormend modetalent. Prominenten in de modewereld die normaal gesproken te druk zijn voor een kopje koffie, zijn bij dit evenement plots ineens heel toegankelijk. In 1997 laat de Chambre Syndicale de La Couture het modeduo toe tot hun selecte groep modeontwerpers. Daarmee krijgen ze een plekje op de couture Fashionweek van Parijs en breekt Nederland echt internationaal door in de mode.
In 1997 laat de Chambre Syndicale de La Couture het modeduo toe tot hun selecte groep modeontwerpers. Daarmee krijgen ze een plekje op de couture Fashionweek van Parijs en breekt Nederland echt internationaal door in de mode.
In de serie 'Het leven is een jurk' maken zes fashiondesigners samen met zes bekende Nederlandse vrouwen de jurk van hun leven. Bekijk aanstaande woensdag 14 november om 21.15 uur op NPO 3 de eerste aflevering.
Ambacht en innovatie
De in Goirle geboren Jan Taminiau volgt net als Viktor & Rolf een opleiding aan de ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem. Na zijn afstuderen in 2003 richt hij zijn label JANTAMINIAU op en met succes. Al vanaf 2007 toont hij twee keer per jaar zijn couturelijn op de Fashionweek in Parijs.
Jan Taminiau
Taminiau maakt als een van de weinige ontwerpers echt de keuze om alleen couture te maken en ambacht staat centraal in zijn werk. De ontwerper maakt gebruik van bijzondere materialen. Denk bijvoorbeeld aan de opvallende jas gemaakt van oude postzakken die prinses Máxima in 2009 draagt. In 2013 ontwerpt Taminiau de jurk van prinses Máxima voor de kroning van Willem-Alexander. We kennen de- inmiddels-legendarische blauwe jurk allemaal. Tot de vaste klantenkring van Taminiau behoren tegenwoordig ook Lady Gaga, Rihanna en Beyoncé.
Dat de ArtEz Academie in Arnhem succesvolle ontwerpers opleidt blijkt ook uit het succes van Iris van Herpen. Tijdens haar studie Fashion Design loopt Van Herpen onder andere stage bij modeontwerper Alexander McQueen. In 2007 start ze haar eigen label waarin ontwikkeling en innovatie centraal staan. Van Herpen experimenteert met bijzondere materialen en haalt haar inspiratie uit de technologie. De ontwerpster gebruikt geregeld 3D printers om haar ontwerpen te maken, zoals de Water dress die ze in 2010 in samenwerking met architect Daniel Widrig presenteert.
De Parijse La Chambre Syndicale de la Haute Couture laat in 2011 naast Viktor & Rolf en Jan Taminiau ook Iris van Herpen toe. Het is met name de combinatie van haar ambachtelijke vakmanschap en haar vernieuwende digitale technieken die haar de toelating opleveren.
In 2018 treedt het duo Botter: Rushemy Botter en Lisi Herrburgh, in de voetsporen van Viktor & Rolf. Botter wint 25 jaar na Viktor & Rolf op het modefestival Hyères de hoofdprijs.
Botter wint de hoofdprijs in Hyères
In het kort
In de jaren 50 en 60 domineren Max Heymans, Frank Govers, Frans Molenaar, Edgar Vos, en Dick Holthaus de Nederlandse modewereld.
Hoewel hun ontwerpen helemaal in de lijn met de Parijse mode zijn, blijft groot succes in Parijs uit.
Met de komst van de excentrieke Fong Leng en haar luxe prêt-à-porter collecties waait er een nieuwe wind in de Nederlandse mode.
Viktor en Rolf zijn de eerste Nederlandse ontwerpers die dankzij hun deelname aan het prestigieuze modefestival in 1993 in Hyères doorbreken in de internationale modewereld.
Jan Taminiau kiest als een van de weinigen ervoor om enkel couture te maken. Zowel koningin Máxima, Beyoncé als Lady Gaga behoren tot zijn exclusieve klantenkring.
Ook ontwerpster Iris van Herpen heeft internationaal succes. Haar innovatieve ontwerpen, zowel in materiaal als uitvoering, oogsten waardering.
En je weet het!
Anderen het laten weten?
