Hoe werd boekhandel Amazon een techgigant?
Hoe werd boekhandel Amazon een techgigant?
Laatste update: 04-12-2024
Amazon is een van de grootste webwinkels van de wereld. Elke dag stuurt het bedrijf miljoenen pakketten de wereld rond. Het bedrijf begon ooit als online boekenwinkel in de garage van oprichter Jeff Bezos. Ontdek hier hoe het bedrijf sindsdien is gegroeid tot techgigant en ook waarom het bedrijf tegenwoordig omstreden is.
Redacteur: Sjoerd Huismans
Hoe begint Amazon?
Amazon-oprichter Jeff Bezos werkt begin jaren 90 op Wall Street, het financiële centrum van New York. Maar als hij een rapport leest dat voorspelt dat de koop en verkoop van producten op het internet sterk zal toenemen, besluit hij online boeken te verkopen. Hij kiest voor boeken omdat daar veel vraag naar is, ze relatief goedkoop zijn om in te kopen en er enorm veel titels beschikbaar zijn – ideaal voor het internet dat geen gebrek aan ruimte kent. Vanaf juli 1995 is de site Amazon.com online, gerund vanuit de garage van Bezos’ huis.
Eerst heette het bedrijf anders. Oorspronkelijk registreert hij zijn bedrijf als ‘Cadabra’, maar komt daarop terug als zijn advocaat de naam aan de telefoon verstaat als ‘cadaver’ (kadaver). Daarop verandert hij de naam in ‘Relentless’ (meedogenloos), maar ook dat woord roept verkeerde associaties op. Uiteindelijk kiest Bezos voor ‘Amazon’, omdat dit verwijst naar de langste rivier ter wereld: de Amazone. Dit komt overeen met het doel van Bezos; zijn webwinkel het grootste bedrijf ter wereld maken [1].
Jeff Bezos
Amazon-oprichter en CEO Jeff Bezos is een van de rijkste mensen ter wereld [2]. Hij staat bekend als een veeleisende baas en er is commentaar geweest op de werkomstandigheden. Toch groeit het bedrijf hard door onder de leiding van Bezos. In 2021 stopt Bezos na 27 jaar als baas van Amazon, maar bij blijft wel betrokken bij grote beslissingen [3].
Bezos heeft ook andere bedrijven in handen, zoals de Amerikaanse krant The Washington Post, waarmee Bezos zijn invloed in de media vergroot. Ook heeft Bezos een commercieel ruimtevaartbedrijf: Blue Origin. Om ruimtetoerisme en ruimtevaart betaalbaar te maken. In 2021 is Bezos met de raket New Shepard 3 andere bemanningsleden de ruimte in gegaan.
Wat doet Amazon sinds de oprichting?
Al snel verkoopt Amazon een stuk meer dan boeken. Vanaf eind jaren 90 kan je er ook films, games, elektronica, software, speelgoed en nog veel meer bestellen. Tegenwoordig zijn er zo’n 400 miljoen verschillende producten in de webwinkel te vinden [4].
Nieuwsuur legt uit hoe het bedrijf uitgroeit tot techgigant waar je bijna alle producten denkbaar kan kopen, en meer. Dit heeft gevolgen voor andere bedrijven.
Naast online verkoop biedt Amazon nu nog meer diensten aan, zoals: videostreamingsdienst Amazon Prime Video, digitale persoonlijke assistent Amazon Alexa, slimme speakers Amazon Echo, e-bookwinkel Kindle, filmmaatschappij Amazon Studios en nog meer. Amazon is dus uitgegroeid tot veel meer dan een webshop. Vaak wordt het bedrijf in één adem genoemd met andere grote technologiebedrijven, zoals Google, Apple en Microsoft, en niet zozeer meer als winkel.
Amazon perfectioneert hun webwinkel steeds meer. Dit werkt zo goed, dat ze deels hierom besluiten de geavanceerde computersystemen achter hun webwinkel vanaf 2006 ook aan andere bedrijven te verkopen. Dit zijn systemen voor opslag, data-analyse en netwerken. Zo wordt Amazon marktleider in cloud computing: het aanbieden van IT-diensten via internet (oftewel ‘in the cloud’).
Ook door overnames groeit het bedrijf. Zo koopt Amazon bijvoorbeeld in 2017 de Amerikaanse supermarktketen Whole Foods voor een recordbedrag van 13 miljard dollar. Maar Amazond kent ook flops: zo lanceert het bedrijf in 2014 de Fire Phone, om te concurreren met andere smartphones. Dit wordt een totale mislukking en Amazon lijdt hierdoor 170 miljoen dollar verlies.
Toch groeit Amazon alleen maar door [5]. In 2020 wordt de Nederlandse variant van Amazon gelanceerd: Amazon.nl. Hier concurreren ze nu met andere webwinkels, zoals Bol.com.
Wereldwijd is Amazon heel groot als webwinkel. Daarom komen ze naar steeds meer landen, waaronder Nederland (EenVandaag).
Waarom is Amazon omstreden?
Amazon komt vaak negatief in het nieuws, onder andere vanwege de slechte werkomstandigheden in sommige distributiecentra van het bedrijf [6]. Zo komen er regelmatig verhalen naar boven over de loodzware omstandigheden waarin werknemers moeten werken.
Uit een documentaire van de zender CNBC blijkt bijvoorbeeld dat Amerikaanse werknemers continu in de gaten worden gehouden. Werknemers noemen het werktempo meedogenloos. Op elke seconde dat ze niet werken, maar bijvoorbeeld op de wc zaten, worden ze afgerekend. Bij Duitse en Britse distributiecentra zijn vergelijkbare misstanden onthuld. Regelmatig komen Amazon-werknemers daarom in opstand, zoals te zien in deze video:
In Nieuwsuur vertellen medewerkers over de werkomstandigheden.
Ook is er - net als bij de andere techgiganten - kritiek op de grote macht van Amazon. In veel markten is het bedrijf simpelweg zo groot dat 'disruptie' ontstaat: letterlijk het uiteenscheuren van een markt. Zo is de enorme populariteit van de Kindle en e-books van Amazon dodelijk voor het kleine boekwinkeltje op de hoek, dat onmogelijk voor dezelfde lage prijs zijn boeken kan verkopen.
Inmiddels behoort het bedrijf zelfs tot de vijf grootste techreuzen ter wereld. Er klinken politieke geluid om de macht in te perken, maar hier zijn nog geen concrete acties op uitgevoerd.
In het kort
Amazon-oprichter Jeff Bezos besluit een webshop voor boeken te beginnen, omdat hij vermoedt dat winkelen via internet een grote toekomst heeft.
Al snel breidt Amazon zijn aanbod uit en gaat het bedrijf zich ook op nieuwe diensten richten, met onder andere een streamingsdienst en cloud computing.
Amazon groeit tot een van de grootste techgiganten ter wereld. Maar het bedrijf is ook berucht wat betreft arbeidsomstandigheden en ook de grote hoeveelheid macht van het bedrijf krijgt kritiek.
Geraadpleegde bronnen
En je weet het!
Anderen het laten weten?
