Story
Wetenschap
Wat is kweekvlees?
... en je weet het
Wie is de bedenker van kweekvlees?
Een écht stukje vlees dat smaakt als vlees van een dier, maar gemaakt is in een lab. Dat is kweekvlees. We kweken het van stamcellen van dieren.
Het idee komt van de Nederlandse Willem van Eelen (1923-2015). Nederland wordt daardoor wereldwijd gezien als hét geboorteland van kweekvlees.
Labyrint - VPRO
"Met kweekvlees kunnen we de groeiende wereldbevolking voeden":
Willem van Eelen groeit op in Nederlands-Indië, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt overgenomen door de Japanners.
Zij nemen Van Eelen gevangen en hij belandt in een Jappenkamp. Zijn ervaringen hier motiveren hem later om kweekvlees erdoorheen te krijgen. De omstandigheden in het Jappenkamp zijn slecht.
Labyrint - VPRO
Van Eelen krijgt er amper te eten. "Honden werden rauw opgegeten, levend!"
In 1945 geven de Japanners zich over. Na de bevrijding uit het Jappenkamp vertrekt Van Eelen naar Nederland om medicijnen te studeren.
Tijdens een college in 1948 ziet Van Eelen dat een stukje vlees buiten het lichaam in leven wordt gehouden. Zo komt hij op het idee voor kweekvlees.
Labyrint - VPRO
“Ik denk: dat is eten! Wat als je dat kunt kweken?"
Het idee laat Van Eelen niet meer los. Hij werkt hard om de patenten voor kweekvlees te kunnen kopen, want die kosten ruim een half miljoen.
Van Eelen koopt de patenten uiteindelijk in 1999. Maar om verder onderzoek te doen, heeft hij meer geld nodig.
Na tientallen jaren neemt de Nederlandse overheid Van Eelen's idee eindelijk serieus.
In 2003 krijgt hij 2,5 miljoen euro om verder onderzoek te doen naar kweekvlees. Drie universiteiten werken hieraan mee.
Tegenlicht - VPRO
Tien jaar later, in 2013, is ie er dan écht: de eerste kweekvleesburger ter wereld.
Kweekvlees proeven
In 2015 overlijdt Van Eelen aan een beroerte. Hij heeft kweekvlees zelf nooit kunnen proeven.
Want dat mag in 2015 nog niet van de Nederlandse overheid. De patenten voor kweekvlees komen hierna in handen van een Amerikaans bedrijf. Die bellen de dochter van Van Eelen. En nodigen haar uit om hun kweekvlees te komen proeven. Want in de Verenigde Staten mag dat wél.
Tegenlicht - VPRO
“Hij had hierbij moeten zijn”, vertelt ze emotioneel.
Hoewel Van Eelen kweekvlees nooit heeft kunnen proeven, heeft hij veel wetenschappers en bedrijven geïnspireerd met zijn idee. In sommige landen ligt het zelfs al in de schappen. Nederland blijft nog achter. Maar kweekvlees proeven mag hier inmiddels al wel.
Labyrint - VPRO
