Longread
Wetenschap
Wat gebeurt er als de bliksem inslaat?
... en je weet het
Hoe ontstaat onweer?
Onweer ontstaat doordat stijgende warme lucht en dalende koude lucht met hoge snelheid langs elkaar heen waaien.
Door de wrijving tussen die luchtstromen wordt de onweerswolk elektrisch geladen. Als die lading vrijkomt zie je bliksem.
Het Klokhuis - NTR
Het is een spectaculair natuurverschijnsel om te zien.
Wolken ontstaan doordat de zon water opwarmt. Hierdoor verdampt water. De warme lucht met waterdamp stijgt op. Als de lucht hoger komt, koelt het af. De waterdamp verandert in kleine waterdruppels en ijskristallen: dat zijn wolken.
Een onweerswolk kan enorm groot en lang worden: soms wel 15 kilometer hoog. Hij bevat daarom veel waterdruppels en ijskristallen. Die kunnen zorgen voor veel regen of grote hagelstenen.
Binnen die reusachtige wolk gebeurt er van alles. Warme lucht stijgt en koude lucht daalt. Deeltjes in de lucht bewegen daardoor razendsnel langs elkaar heen. Door botsingen tussen die deeltjes ontstaat statische elektriciteit.
Het Klokhuis - NTR
Op een gegeven moment komt de statische elektriciteit vrij. Dat is bliksem. Vergelijk het met een statische ballon:
Bliksem is dus eigenlijk een sterke vonk die overspringt. Bijvoorbeeld van de ene wolk naar de andere. Of van een wolk naar de aarde. Bliksem kan wel 30.000 °C worden. Dat is meer dan 5 keer zo heet als het oppervlak van de zon.
Door de enorme hitte van de bliksem zet de lucht eromheen heel snel uit. Dat veroorzaakt een geluidsgolf. Dit is de donder die je hoort als het onweert. Door goed te kijken en te luisteren, kan je uitrekenen hoe dichtbij het onweer is.
Focus - NTR
Als je geraakt wordt door bliksem, gaat er enorm veel elektriciteit door je lichaam heen. Gerdien overleefde dat:
Wat moet je doen bij onweer?
Zoek een plek om te schuilen als je buiten bent, zoals een auto of huis
Schuil nooit onder een boom of bij metalen hekken
Vermijd hoge gebouwen
Ga gehurkt zitten als je geen schuilplek kan vinden
Zorg dat je niet in of op het water bent
Focus - NTR
