Story
Samenleving
Waarom krijgt niet ieder kind gelijke kansen op school?
... en je weet het
Artikel 23: wat houdt vrijheid van onderwijs in?
Je realiseert het je misschien niet, maar de vrijheid van onderwijs in Nederland is uniek.
Iedereen mag namelijk een school oprichten en kan daarbij op financiële steun van de overheid rekenen. Dit is sinds 1917 vastgesteld in artikel 23 van de Grondwet.
In veel andere landen gaat dit anders. Zo krijgen in Frankrijk en Duitsland alleen openbare scholen geld van de overheid.
Bij ons krijgen ook alle bijzondere scholen geld; scholen op basis van godsdienst en levensovertuiging, zoals islamitische scholen. Én scholen op basis van een opvoedkundige visie, zoals Montessori.
Grote kans dat jij op zo’n bijzondere school hebt gezeten. 70% van de Nederlandse leerlingen gaat namelijk naar een bijzondere school.
Artikel 23 bestaat uit drie vrijheden:
Vrijheid van stichting: Iedereen mag een school oprichten, zolang je aan de kwaliteitseisen voldoet en er genoeg geïnteresseerden zijn.
Vrijheid van richting: Vrij om te kiezen op welke religieuze, levensbeschouwelijke of opvoedkundige basis je het onderwijs baseert.
Vrijheid van inrichting: Je mag in grote mate zelf bepalen hoe je invulling geeft aan dit onderwijs (inricht).
Sinds 2021 hoef je als school niet meer binnen een door de overheid erkende richting te vallen, zoals Montessori, katholiek of islamitisch.
Je kan nu bijvoorbeeld ook een school oprichten waar ‘kennismaken met de natuur’ centraal staat.
Je bent niet helemaal vrij bij het inrichten. De overheid stelt wel voorwaarden en eisen. Zoals voor het aantal uren les en de kerndoelen. Bijvoorbeeld dat een school aandacht moet besteden aan seksualiteit en inclusie.
Scholen mogen grotendeels zelf bepalen hoe ze die lessen inrichten.
De onderwijsinspectie controleert of scholen zich voldoende aan die voorwaarden en eisen houden.
Doen ze dat niet, dan kan de overheid stoppen met het financieren van de school of de school zelfs sluiten.
Jacobine op Zondag - KRO-NCRV
Door verschillende incidenten op bijzondere scholen laait de discussie over artikel 23 weer op:
Afgelopen jaren kwamen verschillende orthodox joodse en islamitische scholen negatief in het nieuws. Omdat de veiligheid niet op orde was en er niet genoeg aandacht was voor seksualiteit en inclusie.
Ook is er kritiek op sommige reformatorische scholen, waar je een verklaring moet tekenen die homoseksualiteit afkeurt.
OP1 - BNNVARA
Mace de With werd op haar reformatorische school gedwongen om uit de kast te komen bij haar ouders.
Dit soort incidenten roept de vraag op of er aan de vrijheid van onderwijs ook een grens zit.
Daarom pleiten sommige partijen in de Tweede Kamer voor een aanpassing of afschaffing van artikel 23.
WNL Op Zondag
“Iedereen moet zich veilig voelen op school”, aldus PvdA-Tweede Kamerlid De Hoop.
Vind jij dat we artikel 23 moeten aanpassen?
Artikel 23: wat houdt vrijheid van onderwijs in?
Laatste update: 24-01-2023
Wil je nog meer?
Blijf op de hoogte met de
wekelijkse nieuwsbrief
Het persoonsgegeven dat je hier verstrekt - je mailadres - wordt door de NTR alleen gebruikt voor de nieuwsbrief. We bewaren het veilig (zolang je geabonneerd bent, daarna wordt het vernietigd) en geven of verkopen het nooit aan derden. Onderaan elke nieuwsbrief kun je zelf je toestemming voor de nieuwsbrief intrekken en je mailadres inzien, corrigeren of verwijderen. Bekijk ons privacystatement.