Wat is een complottheorie?

... en je weet het

Klik om verder te gaan.

Complotdenkers zoeken bewijs voor die verbanden.

Maar het probleem is dat ze bewijs kiezen dat past bij hun eigen verhaal.

Dat noemen we het bevestigingsvooroordeel. Je vindt dan vooral informatie die bij je eigen ideeën aansluit. Bewijs dat het tegenovergestelde bevestigt, geloven complotdenkers niet of zien ze als deel van het complot. Het is daarom lastig om hen te overtuigen met andere argumenten.

Klik om verder te gaan.

Wat is een complottheorie?

... en je weet het

Wat is een complottheorie?

‘De maanlanding is in scène gezet’ of ‘de Holocaust bestaat niet’. Na een ingrijpende gebeurtenis schieten complottheorieën vaak als paddenstoelen uit de grond.

Complotdenkers geloven het officiële verhaal over een heftige gebeurtenis niet.

Bijvoorbeeld omdat ze de overheid, media of wetenschap wantrouwen. Ze zoeken daarom zelf naar een andere uitleg.

Sommige mensen geloven bijvoorbeeld dat de aarde plat is.

Complotdenkers zien verbanden die er eigenlijk niet zijn, bijvoorbeeld tussen 5G en het coronavirus.

Dat komt doordat iedereen voorspellingen doet op basis van patronen, maar complotdenkers vaak doorschieten in dat patroondenken.

Hoe werkt dat patroondenken precies? Deze filosoof legt het uit.

Complotdenkers zoeken bewijs voor die verbanden.

Maar het probleem is dat ze bewijs kiezen dat past bij hun eigen verhaal.

Ook politicus Thierry Baudet noemt zichzelf een complotdenker. Hij zegt te geloven dat de wereld wordt bestuurd door ‘kwaadaardige reptielen’:

Complottheorieën zijn van alle tijden. Zo krijgen Joodse mensen in de middeleeuwen onterecht de schuld van de pest. Zij zouden waterputten vergiftigen. Met als gevolg dat tienduizenden onschuldige Joden zijn vermoord.

Complottheorieën ontstaan vaak in tijden van grote onzekerheid of verandering, zoals een crisis of aanslag.

Complotdenkers gaan dan op zoek naar een uitleg waarmee ze een gevoel van controle krijgen over een gebeurtenis, bijvoorbeeld door een schuldige aan te wijzen.

Door sociale media komen we deze complottheorieën veel sneller tegen dan vroeger. Ook jongeren komen er daardoor vaker mee in aanraking.

Docenten merken dat leerlingen de feiten soms niet meer geloven.

Complottheorieën kunnen ook leiden tot actie. Zo werden er tijdens de coronapandemie 5G-zendmasten in brand gestoken, vermoedelijk door complotdenkers die 5G in verband hadden gebracht met corona.

Complottheorieën zijn dus minder onschuldig dan ze lijken.

Wat is een complottheorie?

Blijf op de hoogte met de
wekelijkse nieuwsbrief