Story
Tech
Hoe herken je nepnieuws?
... en je weet het
Hoe weet je of iemand liegt?
Iedereen liegt wel eens. De meeste leugens gaan over kleine dingen, zoals ‘het gaat goed’ of ‘ik ben onderweg’.
Maar er zijn ook leugens met grotere gevolgen, bijvoorbeeld omdat ze verkiezingen beïnvloeden of relaties kapotmaken.
Om een leugen te herkennen, kan je letten op:
- Gedrag: gedraagt iemand zich anders dan je gewend bent?
- Inhoud: spreekt iemand zichzelf of de feiten tegen?
- Taalgebruik: gebruikt iemand andere woorden dan je gewend bent?
Bij gedrag denken veel mensen aan dingen als wegkijken, zweten of stotteren.
Maar de meeste signalen waarvan we denken dat ze ertoe doen, zeggen weinig. Er zijn wel wat lichamelijke reacties die kunnen helpen om een leugen te spotten.
Ook is je reactievermogen vaak trager als je liegt. Dat komt omdat je de leugen én de waarheid moet onthouden.
Een leugendetector kan dat bijvoorbeeld meten. Maar zo’n apparaat is nooit 100% betrouwbaar.
Waar je zelf op kan letten, zijn veranderingen in gedrag. Vooral als je iemand goed kent. Bijvoorbeeld als iemand constant op zijn lip bijt, terwijl die persoon dat normaal gesproken nooit doet.
De Kennis van Nu - NTR
Maar een ‘Pinokkio-neus’ bestaat niet.
Job BoersmaPsycholoog
De beste tip is kijken naar de inhoud, zoals tegenstellingen in een verhaal. Die kan je bijvoorbeeld ontdekken door iemand het verhaal achterstevoren te laten vertellen.
Ook kan je het verhaal vergelijken met ander bewijs. Verder kan je kijken hoeveel details iemand vertelt. Als iemand vaag blijft, is de kans op een leugen groter.
Atlas - NTR
Ook taalgebruik kan erop wijzen dat iemand liegt. Zo ontdekten onderzoekers dat Donald Trump in tweets waarin hij liegt vaker emotionele en negatieve woorden gebruikt.
Toch kunnen we vaak slecht inschatten of iemand liegt.
Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat mensen die erop getraind zijn om leugens te achterhalen, zoals rechters en agenten, er bijna net zo vaak naast zitten als anderen.
En misschien is dat bij kleine leugens ook niet altijd erg.
Want hoewel we het niet zo leuk vinden als iemand liegt, is een leugentje om bestwil soms toch handiger.
Hoe weet je of iemand liegt?
Laatste update: 25-10-2024
Wil je nog meer?
Blijf op de hoogte met de
wekelijkse nieuwsbrief
Het persoonsgegeven dat je hier verstrekt - je mailadres - wordt door de NTR alleen gebruikt voor de nieuwsbrief. We bewaren het veilig (zolang je geabonneerd bent, daarna wordt het vernietigd) en geven of verkopen het nooit aan derden. Onderaan elke nieuwsbrief kun je zelf je toestemming voor de nieuwsbrief intrekken en je mailadres inzien, corrigeren of verwijderen. Bekijk ons privacystatement.