Iedereen liegt wel eens. De meeste leugens gaan over kleine dingen, zoals ‘het gaat goed’ of ‘ik ben onderweg’.
Maar er zijn ook leugens met grotere gevolgen, bijvoorbeeld omdat ze verkiezingen beïnvloeden of relaties kapotmaken.
Klik om verder te gaan.
We liegen gemiddeld twee keer per dag.
Katja's Bodyscan, KRO-NCRV
Klik om verder te gaan.
Om een leugen te herkennen, kan je letten op:
Gedrag: gedraagt iemand zich anders dan je gewend bent?
Inhoud: spreekt iemand zichzelf of de feiten tegen?
Taalgebruik: gebruikt iemand andere woorden dan je gewend bent?
Klik om verder te gaan.
Bij gedrag denken veel mensen aan dingen als wegkijken, zweten of stotteren. Wijst dat inderdaad op een leugen?
Nee, de meeste signalen waarvan we denken dat ze ertoe doen, zeggen weinig. Er zijn wel wat lichamelijke reacties die kunnen helpen om een leugen te spotten.
Klik om verder te gaan.
Zo bewegen mensen meer als ze liegen.
Atlas, NTR
Klik om verder te gaan.
Ook is je reactievermogen vaak trager als je liegt. Dat komt omdat je de leugen én de waarheid moet onthouden.
Een leugendetector kan dat bijvoorbeeld meten. Maar zo’n apparaat is nooit 100% betrouwbaar.
Klik om verder te gaan.
Waar je zelf op kan letten, zijn veranderingen in gedrag. Bijvoorbeeld als iemand constant op zijn lip bijt, terwijl die persoon dat normaal gesproken nooit doet.
Klik om verder te gaan.
Maar een ‘Pinokkio-neus’ bestaat niet.
Psycholoog Job Boersma
De Kennis van Nu, NTR
Klik om verder te gaan.
Je kan het beste kijken naar de inhoud. Zo let de politie op tegenstellingen in een verhaal.
Die ontdekken ze bijvoorbeeld door iemand het verhaal achterstevoren te laten vertellen. Of door het verhaal te vergelijken met de feiten.
Klik om verder te gaan.
Ook taalgebruik kan erop wijzen dat iemand liegt. Zo ontdekten onderzoekers dat Donald Trump in tweets waarin hij liegt vaker emotionele en negatieve woorden gebruikt.
Toch kunnen we vaak slecht inschatten of iemand liegt.
Sterker nog: mensen die erop getraind zijn om leugens te achterhalen, zitten er bijna net zo vaak naast als ieder ander. Maar ze denken zelf wel dat ze er beter in zijn.
Klik om verder te gaan.
En dat is bij kleine leugens niet altijd erg.
Want hoewel we het niet zo leuk vinden als iemand liegt, blijkt een leugentje om bestwil juist goed te zijn voor onze relaties.