Serie
Politiek
Bekijk de serie
Wat gebeurt er als er verkiezingen zijn?
Hoe wordt je stem geteld?
Samengesteld door
Net in Nederland.
Hoe wordt je stem geteld?
© ANP
Jaren geleden was het simpel. We stemden op stemcomputers en met een druk op de knop kwam de uitslag eruit rollen.
Na 2007 zijn deze stemcomputers afgeschaft vanwege de angst dat ze niet veilig zouden zijn. En gaat het tellen dus weer met de hand.
Nadat de stembureaus sluiten, gaan de tellers meteen aan de slag. De biljetten worden geteld in het stembureau waar de stem is uitgebracht. Honderden vrijwilligers helpen mee. Iedereen kan zich hiervoor opgeven.
Elk stembiljet gaat door meerdere handen. De tellers controleren of het een geldige stem is, voor welke partij is gekozen en op welke kandidaat is gestemd.
Ze houden alle resultaten bij in tabellen. En na afloop checken de vrijwilligers alles nog een keer om te voorkomen dat de uitslag fouten bevat.
NOS op 3 - NOS
Het tellen is openbaar. Dat betekent dat iedereen die dat wil, mee mag kijken.
Iedere burger mag aanwezig zijn bij het tellen van de stemmen. En iedereen mag ook bezwaar indienen als er iets niet volgens de regels gaat. Dan kan er zelfs worden besloten om een hertelling te doen.
Polygoon Hollands Nieuws
Vlak na de Tweede Wereldoorlog ging het tellen van de stemmen ook met de hand. De uitslagen werden op straat getoond.
Tegenwoordig zie je de eerste resultaten op TV en online.
Gelijk nadat de stembureaus sluiten zie je exitpolls. Dat zijn een soort gedetailleerde peilingen.
De daadwerkelijke uitslagen komen vaak later op de avond. Elk stembureau telt zijn eigen stembiljetten. Die worden daarna verzameld op een centraal punt in de gemeente, het gemeentehuis. De dag na de verkiezingen gaan de biljetten en uitkomsten naar een hoofdstembureau. Zij geven de resultaten door aan de Kiesraad in Den Haag.
De bekendmaking van de definitieve uitslag kan soms dagen op zich laten wachten. Pas als alle stembiljetten zijn gecheckt, stelt de Kiesraad de officiële uitslag vast.
Hoe meer stemmen een partij heeft, hoe meer zetels in de Tweede Kamer.
Hoeveel stemmen nodig zijn voor één zetel hangt er van hoeveel mensen hebben gestemd. Dat wordt berekend met de kiesdeler. Grofweg staat 1 zetel gelijk aan 70.000 stemmen.
Hoe wordt je stem geteld?
Laatste update: 17-06-2025
