Longread
Wat is elektromagnetisme?
... en je weet het
Hoe ontstaat het noorderlicht?
Govert naar de kern van de aarde - NTR
Het noorderlicht ziet er magisch uit:
Het noorderlicht ontstaat door explosies op de zon.
Daardoor slingeren elektrisch geladen deeltjes met een enorme snelheid de ruimte in. Dat heet zonnewind.
Sommige deeltjes gaan richting de aarde.
Het magnetische veld rondom de aarde zorgt ervoor dat de geladen deeltjes afbuigen naar de Noord- en Zuidpool.
Govert naar de kern van de aarde - NTR
Bij de polen bereiken ze onze dampkring, een soort deken van lucht rondom de aarde.
In de dampkring aangekomen botsen de deeltjes met hoge snelheid op allerlei gassen, zoals zuurstof en stikstof. Door die botsingen komt er licht vrij. Dat zorgt voor de mooie kleuren in de lucht.
Omdat de deeltjes naar de polen afbuigen, kan je het licht in de poolgebieden het beste zien. Op het noordelijk halfrond heet het poollicht het noorderlicht (aurora borealis). En op het zuidelijk halfrond het zuiderlicht (aurora australis).
De kleur die je ziet hangt af van het soort gas waar de geladen deeltjes tegenaan botsen en van de snelheid van de deeltjes.
Bij zuurstof zie je groen of rood licht ontstaan. Bij stikstof kan het ook rood zijn, maar ook blauw of paars.
Ontdek de ruimte met André Kuipers - NTR
Hoe groter de zonne-activiteit, hoe meer geladen deeltjes in onze dampkring komen.
Als er meer deeltjes in de dampkring zijn, is er meer poollicht te zien.
Het noorderlicht is dan soms ook verder richting de evenaar te zien, zoals in Nederland.
Journaal - NOS
Zo ziet het er bijvoorbeeld uit vanaf de Afsluitdijk:
Helemaal onschuldig zijn de geladen zonnedeeltjes die voor poollicht zorgen niet.
Ze kunnen stroomstoringen, schade aan satellieten en communicatieverlies voor vliegtuigen veroorzaken.
Heb jij het poollicht wel eens gezien?
