Longread
Is Nederland een belastingparadijs?
... en je weet het
Wat is een brievenbusfirma?
Je ontkomt er niet aan: belasting betalen. Van dat belastinggeld worden wegen, scholen of toeslagen betaald.
Sommigen betalen minder belasting door belasting te ontwijken. Dat is feitelijk legaal omdat er geen wetten worden overtreden, maar is eigenlijk niet de bedoeling.
Belastingontwijking is vooral weggelegd voor grote bedrijven en mensen met veel geld.
Zij kunnen bedrijven inhuren die manieren verzinnen om de belasting te ontwijken.
Dat ontwijken gebeurt onder andere door middel van brievenbusfirma’s. Dit zijn bedrijfjes die worden opgericht in landen met soepele belastingregels of lage tarieven. Maar in feite is er alleen een postadres, of een leeg kantoor.
Er ontstaat een complexe constructie van allerlei 'vestigingen' en dochterbedrijven.
Een bedrijf moet in de VS bijvoorbeeld officieel 21% belasting afdragen. Maar als ze een 'vestiging' in Nederland openen, kunnen ze door onze vele belastingverdragen hun winst makkelijk en goedkoper doorsluizen naar een belastingparadijs waar de belasting 0% bedraagt.
Landen waar gunstige belastingregels of -tarieven gelden noemen we een belastingparadijs. Ook Nederland staat op de lijst van belastingparadijzen.
Hoewel de regels verscherpen, telt ons land zo'n 12.000 brievenbusfirma’s met een totale waarde van 4.000 miljard: dat is 5 keer onze economie.
Nederland staat vooral bekend als ‘doorstroomland’. Het geld eindigt niet hier, maar stroomt vanuit hier goedkoop door naar andere belastingparadijzen.
Niet alleen grote bedrijven en multinationals maken gebruik van de constructies van brievenbusfirma’s, ook criminelen en mensen met veel vermogen doen dat.
Zo bleek Google in 8 jaar tijd 128 miljard via Nederland naar Bermuda te hebben doorgesluisd. Ook artiesten als U2 en de Rolling Stones gebruikten zo’n constructie via Nederland.
NOS Journaal - NOS
Ook de minister van Financiën had aandelen in een brievenbusfirma.
Er klinkt groeiende kritiek op de constructies: brievenbusfirma's worden steeds vaker als onwenselijk en oneerlijk gezien.
Zo zorgt het voor oneerlijke concurrentie tussen grote en kleine bedrijven: een lokaal koffietentje kan moeilijker belasting ontwijken dan een multinational als Starbucks.
Jan de Belastingman - BNNVARA
Belastingontwijking leidt ook tot meer ongelijkheid tussen landen. Voor landen met een magere staatskas zijn de misgelopen inkomsten extra zuur.
Ontwikkelingslanden lopen per jaar gemiddeld 100 miljard mis, daarvan kun je 2,2 miljard mensen van schoon drinkwater voorzien.
Overheden nemen steeds meer maatregelen om belastingontwijking tegen te gaan.
In 2021 sloten economische grootmachten een belangrijk akkoord: een wereldwijde minimumbelasting van 15% voor grote bedrijven. Hoe ze het precies gaan aanpakken, is nog onduidelijk.
Wat is een brievenbusfirma?