Serie
Samenleving
Bekijk de serie
Onderwijs in Nederland
Hoe werkt het basisonderwijs in Nederland?
Net in Nederland
Hoe werkt het basisonderwijs in Nederland?
© ANP
Kinderen mogen vanaf hun vierde verjaardag naar de basisschool.
Vanaf vijf jaar gaat de leerplicht in, dan mogen ze niet zonder geldige reden een dag school missen, bijvoorbeeld voor vakantie.
VROEGER & ZO - Kinderarbeid - TELEAC/NOT
Dat kinderen tegenwoordig verplicht naar school moeten, komt mede door het Kinderwetje van Van Houten uit 1874.
Ouders mogen kiezen naar welke school hun kinderen gaan.
Je mag je kind al aanmelden vanaf dat het 3 jaar is, want sommige scholen hebben lange wachtlijsten. Ook mag je je kind voor meerdere scholen aanmelden.
Meestal gaan ouders eerst bij verschillende scholen kijken om een goede keuze te kunnen maken.
Ook kunnen kinderen voor hun vierde verjaardag al eens kennismaken op school, om te wennen.
Er zijn verschillende soorten scholen in Nederland:
Bijzondere scholen: op basis van godsdienst, levensovertuiging of onderwijsvisie.
Openbare scholen: niet op basis van godsdienst of levensovertuiging of onderwijsvisie.
Speciaal onderwijs: voor leerlingen die speciale ondersteuning nodig hebben, bijvoorbeeld door ziekte of gedragsproblemen.
70% van de scholieren in Nederland volgt bijzonder onderwijs.
De basisschool bestaat uit groep 1 tot en met 8. Groep 1 en 2 heten samen de kleuterklas.
Vanaf groep 3 leren kinderen lezen, schrijven en andere vakken. Na groep 8 gaan kinderen naar de middelbare school.
Deze vakken zijn verplicht:
Nederlands
Engels
Rekenen
Oriëntatie op jezelf en de wereld: zoals aardrijkskunde, geschiedenis en biologie
Kunstzinnige oriëntatie: bijvoorbeeld muziek, tekenen en handvaardigheid
Gym
Leerlingen worden beoordeeld en krijgen rapporten mee om thuis te laten zien.
Als kinderen veel onvoldoendes hebben, kan de leerkracht besluiten dat ze het jaar over moeten doen. Het kind blijft dan zitten.
Tijdens een tienminutengesprek vertelt de leerkracht aan de ouders hoe hun kind op school functioneert.
Ouders krijgen dan ook de kans om te vertellen hoe het thuis gaat met het kind.
Focus - VPRO
Vroeger stonden er vooral mannen voor de klas. Tegenwoordig is de meerderheid van het onderwijspersoneel vrouw.
De school bepaalt hoe het lesrooster en de pauzetijden eruit zien.
Ouders kunnen zelf beslissen of hun kind in de middagpauze thuis luncht of op school. Op school lunchen noemen we overblijven en kost meestal een paar euro per dag.
Op sommige scholen geldt een continurooster: dan blijven alle kinderen op school tijdens de lunch. Basisscholen bieden geen lunch aan: dat moeten kinderen zelf meenemen.
Als de lesdag is afgelopen, kunnen kinderen naar de BSO: de buitenschoolse opvang. Ouders maken hier gebruik van omdat ze bijvoorbeeld werken.
De BSO kost geld, maar als ouders werken of studeren kunnen zij kinderopvangtoeslag krijgen.
Het basisonderwijs in Nederland is gratis. Scholen kunnen ouders wel om een vrijwillige bijdrage vragen, bijvoorbeeld voor een schoolreisje of sportdag. Maar als ouders deze bijdrage niet kunnen betalen, mogen de kinderen toch mee.
Ouders hoeven niets te regelen voor de schoolboeken. De school regelt en betaalt de boeken voor alle basisschoolkinderen.
Basisschoolleerlingen hebben 5 vakanties per jaar:
Herfstvakantie (1 week)
Kerstvakantie (2 weken)
Voorjaarsvakantie (1 week)
Meivakantie (2 weken)
Zomervakantie (6 weken)
Schooladvies
In groep 8 krijgen kinderen een schooladvies voor de middelbare school. Hun leraar geeft dan aan welk type vervolgonderwijs bij een leerling past. Bijvoorbeeld vmbo kader of havo.
Daarna maken alle leerlingen van groep 8 de eindtoets. Deze toets meet de kennis die leerlingen hebben van taal en rekenen. De eindtoets kan het schooladvies naar boven bijstellen, maar niet naar beneden.
Jeugdjournaal - NOS
Vanaf 2024 heet de toets niet meer eindtoets, maar doorstroomtoets.
Hoe werkt het basisonderwijs in Nederland?
Laatste update: 18-03-2025
