Story
Samenleving
Hoe ontstaat een pandemie?
... en je weet het
Komen rellen vaker voor tijdens een pandemie?
Ja.
De geschiedenis kent veel voorbeelden van opstand en verzet tegen maatregelen van de overheid tijdens ernstige epidemieën.
Zo ook toen begin 2021 de avondklok werd ingevoerd.
NOS Journaal
De sociale onrust is minder vreemd dan het lijkt.
- Er heerst angst en onzekerheid.
- Ondernemers vrezen faillissementen en mensen zijn bang hun baan te verliezen.
- De kloof tussen arm en rijk groeit.
- Mensen voelen zich eenzamer of niet gehoord.
- Er is een groeiend wantrouwen tegen de overheid.
Dit wordt nog eens aangewakkerd door geruchten en nepnieuws rondom het virus en de vaccinaties.
Samen creëert dit de perfecte voedingsbodem voor sociale onrust.
In de geschiedenis zijn er meerdere voorbeelden van onrust tijdens een epidemie. Zo was er onrust in Liberia tijdens de ebola-epidemie in 2014.
In 1918 eist de Spaanse griep wereldwijd miljoenen doden.
Maar de anti-maskerbeweging in San Francisco weigert mondkapjes te dragen; met boetes en gevangenisstraf tot gevolg.
In 1904 breken er rellen uit in de sloppenwijken van Rio, als reactie op de maatregelen van de overheid om de wijken te slopen en vaccinatie te verplichten tijdens een pokkenepidemie.
Hoewel deze ‘vaccinrevolte’ doden en gewonden kost, helpt de vaccinatie wél de pokken het land uit.
Volgens medisch historicus Rina Knoeff ligt sociale ongelijkheid aan de basis van rellen tijdens een pandemie.
Ook tijdens de cholerapandemie (1831) kwamen er rellen voor. Cholera werd gezien als een verzinsel van de hogere klasse die de lagere klasse wilde uitroeien.
In Rusland kwam het tot een confrontatie met het leger nadat woedende demonstranten politiebureaus en ziekenhuizen aanvielen.
Ook tijdens de cholera-uitbraak in Haïti in 2010 stonden geruchten aan de basis van rellen.
In de middeleeuwen zorgt de pest (1347-1352) voor dood en verderf. In Europa sterft zeker éénderde van de bevolking door deze 'straf van God’.
Volgens een groep geestelijken, de ‘flagellanten’, moesten de mensen aan ‘zelfkastijding’ doen om God weer tevreden te stellen.
Gesteund door de paus trekken de flagellanten met deze boodschap door Europa. Later blijkt dat zij kerken plunderen en de Joden de schuld geven van de pest. Dit leidt tot grote Jodenvervolgingen en onrust.
De combinatie van grote onzekerheid, angst, sociale ongelijkheid en streng overheidsbeleid tijdens een pandemie, blijken de ingrediënten voor maatschappelijke onrust en rellen.
Opstand en verzet tegen overheidsmaatregelen is dan ook een terugkerend patroon, zo leert de geschiedenis.
